غسل میّت

غسل میّت (آیت الله العظمی بهجت)

نحوه غسل میّت

سؤال1196. غسل میّت چگونه است؟

پاسخ: واجب است میّت را سه غسل بدهند: اوّل غسل با آبى که به سدر مخلوط باشد. دوم غسل با آبى که به کافور مخلوط باشد. سوم غسل با آب خالص؛ و مراعات این ترتیب لازم است و در صورت به هم خوردن ترتیب، از همان جا که به هم خورده اعاده کنند.

عدم امکان غسل میّت

سؤال1197. در صورتى که غسل دادن میّت ممکن نباشد وظیفه چیست؟

پاسخ: باید بنابر احتیاط واجب میّت را سه تیمم بدهند و تیمم اوّل را به قصد مافى الذمه انجام دهند. و کسى که میّت را تیمم مى دهد بنابراظهر باید دست خود را به زمین زده و به صورت و پشت دست هاى میّت بکشد؛ ولى احتیاط در این است که با دست خود میّت نیز او را تیمم بدهند. (جهت اطلاع بیشتر به مسأله هاى 471 و 472 و 473 رساله مراجعه شود.)

ترتیب در غسل میّت

سؤال1198. در غسل میّت، ترتیب راست و چپ بدن معتبر است یا فقط احوط است؟

پاسخ: این ترتیب در غسل میّت مسلّم است که شستن سر مقدّم، و شستن طرف راست مقدّم بر طرف چپ است؛ اگرچه در غسل جنابت، این نحو یقینى نیست.

غسل میّت براى کودک

سؤال1199. غسل میّت براى کودک، در چه سنى واجب است؟

پاسخ: بچه سقط شده را، اگر چهار ماه یا بیشتر دارد، باید بنابر احتیاط واجب غسل بدهند و اگر چهار ماه ندارد، باید در پارچه اى بپیچند و بدون غسل دفن کنند.

غسل کسى که خون بدنش بند نمى آید

سؤال1200. شخصى در اثر حادثه ى رانندگى فوت شده و خون بدنش به هیچ وجه قطع نمى شود. وظیفه ى اطرافیان درباره او از نظر غسل و تکفین چگونه است؟

پاسخ: بعد از برطرف شدن عین خون و پاک کردن محلّ، یک لحظه ـ ولو به نحو استدامه ـ آب به قصد غسل جریان پیدا کند کافى است و با چیزهایى مثل پنبه از نجس شدن کفن محافظت مى شود.

میّتى که بدن او پانسمان است

سؤال1201. اگر براى جلوگیرى از خونریزى، زخم متوفّى را بسته اند، وظیفه در غسل چیست؟ آیا وظیفه جبیره است یا باید جبیره را بردارند؟ و اگر برداشتن جبیره ممکن نبود وظیفه چیست؟

پاسخ: تا ممکن است به صورتى که در سؤال قبل ذکر شد غسل دهند یا صبر نمایند که خونریزى متوقف شود و در صورت عدم تمکّن و یأس باید غسل جبیره بدهند.

کسى که سر و سینه و شکم او از بین رفته

سؤال1202. شخصى در اثر تصادف به کلّى سر و سینه و شکم او از بین رفته است. وظیفه از نظر غسل و نماز و کفن چیست؟

پاسخ: هر مقدارى که از او باقیمانده است، همان را غسل و حنوط و کفن مى کنند، و احتیاطا نماز مى خوانند؛ مگر آن که سینه یا بعضى از سینه که محلّ قلب است موجود باشد هر چند له شده باشد، که در این صورت باید نماز بر او خوانده شود.

کسى که سر و تمام بدنش له شده است

سؤال1203. شخصى در یک حادثه ى رانندگى کشته شده و سر او از بین رفته و تمام بدنش له شده است و او را در کیسه اى گذاشته اند، وظیفه نسبت به غسل و کفن او چگونه است؟

پاسخ: هر چه مانده را غسل و کفن کنند و اگر هیچ محلّى براى ازار و قمیص (پارچه هاى مخصوص کفن) نمانده است، فقط لفّافه واجب است، و اگر امکان غسل نیست و تمایز اعضا به گونه اى از بین رفته که تیمّم هم ممکن نیست، ظاهرا ساقط است و وظیفه اى نیست.

جنینى که با قطعه قطعه شدن بیرون آورده شده

سؤال1204. جنینى که بیش از چهار ماه داشته را به ناچار قطعه قطعه کرده و از رحم خارج نموده اند، وظیفه از جهت غسل و کفن چه مى باشد؟

پاسخ: همان را با جمع کردن اعضا، به نحو معهود، غسل و حنوط و کفن و دفن کنند.

کسى که مقدارى از شکم او دوخته شده

سؤال1205. شکم شخصى در اثر تصادف پاره شده و بعد از فوت شکم او را دوخته اند، به صورت طبیعى، مقدارى از ظاهر بدن بر اثر دوختن مخفى شده است. آیا وظیفه فقط غسل است یا تیمّم هم باید ضمیمه شود و یا این که لازم است دوخته شده را بشکافند و به نحو صحیح دوخته شود؟

پاسخ: ظاهر این است که اگر ظاهر بدن شسته شود، غسل کافى است، مثل انسان زنده.

فوت بچّه و مادر و مسأله ى غسل

سؤال1206. بچّه در شکم مادر بوده و هر دو فوت کرده اند. آیا لازم است بچّه را بیرون آورند و جدا غسل دهند؟ آیا فرقى بین مسلمان و کافر مى باشد؟

پاسخ: خیر، لازم نیست.

فوت مادر و خروج نصف طفل و فوت وى

سؤال1207. خانمى در حین وضع حمل، در حالى که قسمتى از طفل از رحم خارج شده فوت کرده و بچّه هم در همان حال مرده است، وظیفه از جهت غسل و کفن و دفن چه مى باشد؟

پاسخ: بعد از اخراج نصف دیگر، هر یک جداگانه غسل و کفن مى شوند.

نبودن ولىّ شخص متوفّى هنگام غسل

سؤال1208. اگر ولىّ شخص متوفّى حاضر نیست و شاید حضور او تا نصف روز یا یکى دو روز طول بکشد، آیا مى توان با اذن حاکم شرع و در صورت نبودن حاکم با اذن عدول مؤمنین او را غسل داد؟

پاسخ: اگر خوفى بر میّت نیست صبر کنند؛ اگرچه حرمت مسلّم از اولویت زمانى است که مزاحمت با ولىّ داشته باشد و وجوب اذن و اجازه گرفتن ـ که عمل بدون آن باطل است ـ مبنى بر احتیاط است.

ظاهر شدن مدفوع بعد از غسل

سؤال1209. اگر غسل میّتى انجام شده باشد و از هر سه غسل فارغ شده باشند، ولى مدفوع از آن ظاهر شود، آیا به غسل میّت لطمه اى وارد مى شود یا نه؟ وظیفه چیست؟

پاسخ: فقط باید او را براى تکفین تطهیر و پاک کنند.

خارج شدن خون، مدفوع یا... در حین غسل

سؤال1210. اگر در حین غسل دادن میّتى بول یا خون حیض یا مدفوع و... از او خارج شود، آیا باید غسل را از سر گرفت؟

پاسخ: انجام دوباره ى غسل لازم نیست و فقط پاک کردن و تطهیر موضع لازم است.

خارج شدن منى در حین یا بعد از غسل

سؤال1211. اگر در حین غسل یا بعد از غسل منى از میّت خارج شود، وظیفه چیست؟

پاسخ: فقط تطهیر او لازم است ظاهرا.

باردارى که جنین مرده در شکم او است

سؤال1212. زن باردارى که در شکم خود جنین مرده اى دارد، جهت انجام فریضه ى نماز آیا لازم است غسل مس میّت نماید و در صورت لزوم آیا باید براى هر نماز غسل به جا آورد یا یک غسل تا خارج شدن جنین کافى است؟

پاسخ: تا جنین مرده خارج نشود و بدن او با ظاهر بدن مادر تماس نگیرد و یا سنّ او بیش از چهار ماه نباشد، غسل لازم ندارد.

غسل و کفن اشرارى که در درگیرى هاى مسلّحانه کشته مى شوند 1213. اشرارى که در درگیرى هاى مسلّحانه کشته مى شوند،

مانند قاچاق فروش، منافق، ضد انقلاب و غیره ـ که به عنوان محارب کشته مى شوند ـ ، احکام اسلام از قبیل: تغسیل، تکفین و... ،

شامل آن ها مى شود؟

پاسخ: تا محکوم به کفر نباشند، این احکام ثابت است.

لزوم غسل محکومین به اعدام پیش از اجراى حکم

سؤال1214. آیا محکوم به مجازات اعدام یا قصاص نفس، پیش از اجراى مجازات نیاز به غسل میّت دارد؟

پاسخ: بله، نیاز به اغسال سه گانه دارد.

غسل ارتماسى

سؤال1215. آیا غسل میّت را هم مانند غسل هاى دیگر ـ مثل جنابت ـ مى توانیم به صورت ارتماسى انجام دهیم؟

پاسخ: غسل میّت مثل غسل جنابت است، و احتیاط مستحب آن است که تا غسل ترتیبى ممکن است، میّت را غسل ارتماسى ندهند؛ و در صورت غسل ارتماسى، باید آب قلیل نباشد.

غسل حیض یا جنابت براى میّت

سؤال1216. شخصى که در حال جنابت یا در حال حیض بمیرد، غسل حیض یا جنابت بر او واجب است؟

پاسخ: کسى که در حال حیض یا جنابت مرده، لازم نیست غسل حیض یا جنابت بدهند، بلکه همان غسل میّت براى او کافى است، ولى بنابر احتیاط موقع غسل دادن میّت، نیّت غسل جنابت و یا حیض را نیز بنمایند.

نگاه به عورت میّت

سؤال1217. نگاه کردن به عورت میّت چه حکمى دارد و در صورت حرمت، آیا غسل باطل است؟

پاسخ: حرام است، و کسى که او را غسل مى دهد، اگر نگاه کند معصیت کرده، ولى غسل باطل نمى شود.

غسل میّت دیوانه

سؤال1218. آیا غسل شخصى که از کودکى دیوانه بوده و با همین حالت هم بالغ شده واجب است یا خیر؟

پاسخ: چنان چه پدر و مادر او یا یکى از آنان مسلمان باشند، باید او را غسل داد و اگر هیچ کدام از آن ها مسلمان نباشند، غسل دادن او جایز نیست.

نیّت در غسل

سؤال1219. آیا در غسل میّت، نیّت هم لازم است و در صورت لزوم، آیا براى هر غسل باید تجدید نیّت نمود؟

پاسخ: کسى که غسل میّت را انجام مى دهد باید قصد قربت داشته باشد ـ یعنى غسل را براى انجام فرمان خداوند عالم به جا آورد ـ و اگر به همین نیّت تا آخر غسل سوم باقى باشد، کافى است و تجدید نیّت لازم نیست، اگرچه احوط است.

فقدان سدر و کافور

سؤال1220. اگر در هنگام غسل میّت سدر یا کافور، و یا هر دوى آن ها پیدا نشده، یا حق استفاده از آن ها به دلایل مختلف از جمله غصب وجود نداشته باشد، تکلیف چیست؟

پاسخ: باید به جاى هر کدام از آن ها که ممکن نیست بنابر احتیاط واجب میّت را با آب خالص غسل بدهند.

مقدار سدر و کافور

سؤال1221. مقدار استفاده از سدر و کافور در غسل میّت چه قدر باید باشد؟

پاسخ: نباید به قدرى زیاد باشد که آب را مضاف کند و به اندازه اى هم کم نباشد که عرفا نگویند سدر و کافور با آب مخلوط شده است.

ترتیب در غسل میّت

سؤال1222. ترتیب در غسل دادن با سدر و کافور و آب خالص کدام است و در صورت به هم خوردن این ترتیب، وظیفه چیست؟

پاسخ: غسل اوّل لازم است با آبى که به سدر مخلوط است باشد و غسل دوم با آبى که مخلوط با کافور است انجام شود و غسل سوم با آب خالص باشد و در صورت به هم خوردن ترتیب، از همان جا که ترتیب به هم خورده اعاده کنند.

قسمت جدا شده

سؤال1223. قسمتى از بدن شخصى در اثر تصادف از بدن وى جدا شده است، آیا آن قسمت جدا شده در غسل، حکم میّت را دارد؟

پاسخ: اگر آن قسمت داراى استخوان باشد، غسل آن واجب است.

لمس عورت میّت هنگام غسل

سؤال1224. اگر کسى هنگام غسل عورت میّت را لمس نماید، عمل حرامى مرتکب شده است؟

پاسخ: بله.

چسبیدن مانع به بدن میّت

سؤال1225. اگر به جاهایى از بدن میّت چیزى هم چون اثر چسب زخم و... مانده باشد و بر طرف کردن آن دشوار باشد، وظیفه چیست؟

پاسخ: باید غسل جبیره اى بدهند.

پوشش جسد

سؤال1226. در هنگام غسل دادن میّت، آیا پوشاندن تمام بدن یا بعضى از بدن میّت لازم است؟ اگر مماثل باشند چه طور؟

پاسخ: در مماثل پوشاندن غیر عورت لازم نیست، و توضیح بیشتر در مسایل 463 و 466 رساله ذکر شده است.

رعایت موالات در غسل

سؤال1227. آیا در غسل میّت موالات بین اعضا و موالات بین غسل هاى سه گانه شرط است؟

پاسخ: ظاهرا شرط نیست.

غسل جبیره اى میّت

سؤال1228. آیا مى توان در صورت عذر یا جراحت، میّت را به صورت جبیره اى غسل داد؟

پاسخ: بله، و احتیاطا او را تیمم هم بدهند.

غسل و کفن فرد سنگسار شده

سؤال1229. نحوه غسل و کفن فردى که سنگسار مى شود و یا محکوم به قصاص نفس است، چگونه مى باشد؟

پاسخ: در صورتى که قبل از اجراى حکم به فرمان حاکم یا بدون آن، با غسل هاى سه گانه میّت، غسل نموده باشد، پس از اجراى حکم، غسل دادنش واجب نیست و بعد از آن مى توانند او را تکفین و حنوط کنند.

غسل غیر شیعه

سؤال1230. آیا غسل دادن مسلمان غیر شیعه اثنى عشرى واجب است؟

پاسخ: بله، واجب است.

برخورد ظرف با بدن میّت

سؤال1231. در ضمن غسل اگر ظرفى که با آن مشغول غسل دادن میّت هستند با بدن میّت برخورد نماید، آیا ظرف نجس مى شود؟

پاسخ: بله، نجس مى شود.

پاک شدن وسایل غسل

سؤال1232. میزان پاک شدن وسایل و لباس ها بر اثر تبعیّت پس از غسل میّت چه مقدار است و آیا کفش و لباس هاى غسّال و دست و بدن او را نیز شامل مى شود؟

پاسخ: تخته یا سنگى که روى آن میّت را غسل مى دهند و پارچه اى که با آن عورت میت را مى پوشانند و دست کسى که او را غسل مى دهد، بعد از تمام شدن غسل پاک مى شود.

خروج خون حیض در هنگام غسل

سؤال1233. چنان چه در هنگام غسل از میّت خون حیض خارج شود، چه باید کرد؟

پاسخ: صبر کنند تا خون حیض تمام شود و بعد از تطهیر موضع نجس غسل را ادامه دهند و از سرگرفتن لازم نیست.

اجساد یافت شده شهدا

سؤال1234. باقى مانده اجساد مطهر برخى از شهداى جنگ تحمیلى، پس از سال ها توسط گروه هاى تفحص پیدا مى شوند و فقط مقدارى استخوان از آنان به دست مى آید، کیفیت غسل و کفن و نماز میّت آنان را بیان فرمایید؟ و آیا با مسّ آن ها غسل مسّ میت واجب مى شود؟

پاسخ: استخوان آنان غسل و کفن و نماز دارد و مسّ آن هم موجب غسل مسّ میّت مى شود، بنابر احوط.

غسل و تیمم میّت با بیمارى مسرى

سؤال1235. برخى از بیمارى ها بسیار مهلک و مسرى است، غسل و کفن کسانى که بر اثر چنین بیمارى هایى مرده اند، با احتمال سرایت و ضرر جانى براى غسل دهنده، چه حکمى دارد؟

پاسخ: طورى با حائل و پوشش هاى حفاظتى غسل دهند که ضررآور نباشد و فرو بردن اعضاى سه گانه غسل، در آب کثیر کافى است و هم چنین غسل ارتماسى بنابر اظهر کفایت مى کند، هر چند مخصوص غسل ارتماسى خلاف احتیاط است.

غسال

سؤال1236. کسى که مى خواهد میّت را غسل دهد، چه شرایطى باید داشته باشد؟

پاسخ: باید مسلمان، دوازده امامى و عاقل باشد و مسایل غسل را هم بداند.

غسل دادن توسّط کسى که غسل بر عهده ى اوست

سؤال1237. کسى که غسل مسّ میّت و یا غسل دیگرى بر او واجب شده مى تواند میّت را غسل دهد؟

پاسخ: بله مى تواند.

غسّال جنب

سؤال1238. آیا شخص جنب مى تواند مرده ها را غسل دهد؟

پاسخ: بله مى تواند.

غسل زن و شوهر

سؤال1239. آیا هر یک از زن و شوهر مى توانند دیگرى را برهنه غسل دهد؟

پاسخ: خلاف احتیاط مستحب است. (مسأله ى 463 رساله).

عدم تشخیص جنسیّت میّت

سؤال1240. اگر جسد میّت به گونه اى باشد که نتوان جنسیت وى را تشخیص داد، آیا زن باید متکفل غسل او شود یا مرد؟

پاسخ: محارم او از زیر لباس با عدم نظر و لمس، على الاحوط او را غسل دهند و اگر محارم ندارد شرط مماثلث ساقط است و احتیاط آن است که هر یک از مرد و زن او را از روى لباس غسل دهند بر هر تقدیر.

لباس ها و وسایل غسّال

سؤال1241. اگر لباس و وسایل غسّال حین انجام غسل به واسطه غساله ى میّت پیش از غسل نجس شود، آیا پس از اتمام غسل به واسطه تبعیت آن ها پاک مى شوند؟

پاسخ: به مسأله ى 215 رساله رجوع کنید.

اجرت گرفتن براى امور میّت

سؤال1242. اجرت گرفتن براى انجام امر واجب کفایى ـ مثل غسل میّت و نماز و دفن آن ـ شرعا چه حکمى دارد و اگر براى انجام این فرایض مطالبه ى وجهى شود، آیا به صحّت نماز و غسل و دفن مُضرّ مى باشد؟

پاسخ: اگر کس دیگرى براى غسل میّت نباشد، گرفتن اجرت جایز نیست، مگر آن که براى امور غیر واجب مثل انجام مستحبّات، اجرت بگیرد. البتّه اگر براى خود غسل هم اجرت بگیرد، غسل صحیح است و اگر کس دیگرى باشد، بنابر احوط گرفتن اجرت جایز نیست.

امکان اشتراک چند نفر در غسل میّت

سؤال1243. در غسل میّت آیا لازم است هر سه غسل را یک نفر انجام دهد و یا این که هر سه عضو در غسل را یک نفر انجام دهد؟

پاسخ: لازم نیست و در این فرض هر کدام در اوّلِ عملِ خود نیّت مى نماید که بعضى از مجموع غسل را به جا مى آورد، براى امر خدا.

کمک دیگرى به غسّال

سؤال1244. شخص غسّالى نیّت غسل میّت کرده و مشغول شستشوى جسد مى باشد. شخص دیگرى به عنوان کمک ـ که نیّت غسل میّت نکرده ـ در آبکشى جسد به غسّال کمک مى کند، یعنى آب بر روى جسد مى ریزد. آیا این غسل صحیح است یا خیر؟

پاسخ: اگر غاسل بر او صدق نمى کند، مانعى ندارد و نیّت مقلِّب (کسى که جسد را جهت غسل حرکت مى دهد) مستحب است و نیّت دو نفر مشترک بر هر دو واجب است.

غسل زن به وسیله مرد و بالعکس

سؤال1245. آیا در غیر حال ضرورت زن مى تواند مرد را و هم چنین مرد مى تواند زن را غسل دهد؟

پاسخ: خیر نمى تواند و غسل باطل است. (به مسأله ى 463 رساله و بعد آن مراجعه شود.)

نبودن مماثل

سؤال1246. زنى فوت کرده و مماثل یا محارم نیست که او را غسل دهد. اگر براى اجنبى تحصیل محرمیّت ممکن باشد، آیا لازم است، مثل این که نوه ى او را عقد کند، یا لازم نیست؟ اگر ولىّ دختر حضورنداشته باشد چه طور؟

پاسخ: ظاهرا تحصیل محرمیّت لازم نیست.

غسل دادن یکى از محارم با وجود مماثل

سؤال1247. اگر به جهت جهل، با وجود مماثل یکى از محارم متوفّى را غسل دهد، وظیفه چیست؟ و اگر میّت را دفن کرده باشند چه طور؟

پاسخ: اگر دفن نشده، احتیاطا تجدید کنند و بعد از دفن ظاهرا لازم نیست.

بودن مماثلى که غسل صحیح نمى داند

سؤال1248. اگر مماثل هست ولى غسل صحیح را نمى داند یا نمى تواند انجام دهد و یا اطمینان به صحّت غسل او نیست، وظیفه چیست؟ چه زمانى در فرض سؤال نوبت به غیر مماثل مى رسد؟

پاسخ: در فرض اوّل، غسل مى تواند به امر نمودن محرم انجام شود، مثل غاسل غسل دهنده ى کتابى (اهل کتاب).

در فرض دوّم نوبت به غیر مماثل محرم مى رسد. و در فرض سوّم عمل غسل دهنده حمل بر صحّت مى شود.

مماثلى که فقط مى تواند تیمّم دهد

سؤال1249. اگر مماثل هست ولى قدرت بر غسل دادن ندارد، اما قدرت بر تیمّم دارد، آیا وظیفه، غسل توسّط غیر مماثل است یا وظیفه، تیمّم دادن میّت است؟

پاسخ: در این فرض محرم غسل مى دهد و احتیاط به ضمّ تیمّم هم مى نمایند. (ص 170 جامع المسائل.)

نبودن محارم نسبى

سؤال1250. آیا با نبودن محارم نسبى، محارم سببى غیر از شوهر ـ مثل پدرشوهر و داماد و... ـ مقدم بر اجنبى است یا در یک ردیف محسوب مى شوند؟

پاسخ: آرى، آن ها مقدّم اند.

معلوم نبودن مرد یا زن بودن متوفّى

سؤال1251. شخصى در آتش سوزى فوت کرده و مشخّص نیست که مرد است یا زن، تکلیف غسل یا تیمّم او چیست؟

پاسخ: با فرض امکان، محارم او را از روى جامه بدون نظر و لمس غسل مى دهند على الاحوط و اگر ممکن نیست، شرط مماثلث ساقط است و احوط غسل دادن هر یک از مرد و زن است او را از روى لباس.

غسل بعد از تیمم

سؤال1252. اگر به علت نبودن آب، میّت را تیمم دادیم و بعد از آن آب پیدا شد، آیا غسل لازم است و اگر بعد از تیمم مراحل بعدى را نیز انجام داده و او را کفن کردیم، در صورت پیدا شدن آب وظیفه چیست؟

پاسخ: در صورتى که خوفى بر میّت، در تأخیر دفن نیست، باید آن را غسل دهند و حنوط و کفن کنند، و اگر نماز بر او خوانده اند، بنابر احوط دوباره بخوانند.

نبودن آب جهت غسل

سؤال1253. اگر جهت غسل میّت آب نداشته باشیم یا آب کمتر از غسل داشته باشیم، وظیفه چیست؟

پاسخ: در این رابطه به مسأله ى 471 رساله رجوع شود.

اگر جسم میّت قابل تیمم نباشد

سؤال1254. چنان چه بر اثر حادثه اى جسد میّت قابلیت غسل و تیمم نداشته باشد، چه باید کرد؟

پاسخ: باید او را غسل یا تیمم جبیره اى بدهند.

غسل مسّ میّت

سؤال1255. غس مسّ میّت یعنى چه؟ و در چه صورتى بر انسان واجب مى شود و به چه گونه اى باید انجام شود؟

پاسخ: اگر کسى جایى از بدن خود را به بدن انسان مرده اى که غسلش نداده اند و بدنش سرد شده برساند باید غسل مسّ میّت نماید، چه آن میّت مسلمان باشد یا کافر و چه در خواب یا بیدارى بدن او را مسّ نماید و چه در حال اختیار مسّ کند یا بدون اختیار مسّ نماید و کیفیت غسل مسّ میّت با غسل هاى دیگر فرقى ندارد و کسى که غسل مسّ میّت نموده باید براى نماز وضو بگیرد بنابر احوط.

شک در انجام غسل مسّ میّت

سؤال1256. اگر بر کسى غسل مسّ میّت واجب شود و پس از مدتى در انجام آن شک داشته باشد، تکلیف چیست؟

پاسخ: براى نمازهاى بعدى باید غسل کند.

مسّ شهید

سؤال1257. آیا با مسّ شهید، غسل مسّ میّت واجب مى گردد و شهیدى که با مسّ او غسل واجب نمى گردد، کدام شهید است؟

پاسخ: شهیدى که در معرکه جهاد و قبل از انقضاى جنگ و در جنگ همراه با امام ـ علیه السّلام ـ یا نایب خاصّ او کشته شده است، مسّ او موجب غسل واجب نمى گردد.

معلوم نبودن سردى و گرمى میّت

سؤال1258. میتى را مسّ کرده ایم ولى معلوم نشده است که بدنش سرد است یا گرم، آیا غسل مسّ میّت واجب است یا خیر؟

پاسخ: خیر.

غسل مسّ میّت در صورت عدم سرایت نجاست

سؤال1259. شخصى میّت را لمس کرده است، بدون این که رطوبتى از میّت به بدن او منتقل شود، در این صورت آیا غسل واجب است؟

پاسخ: اگر قبل از غسل میّت و بعد از سردشدن بدن او باشد، غسل مسّ میّت واجب مى شود و سرایت کردن یانکردن نجاست، ملاک وجوب غسل مسّ میت نیست.

مسّ میّت و وضو

سؤال1260. آیا مسّ میّت باعث باطل شدن وضو مى شود؟

پاسخ: بله، ناقض وضو است.

غسل جنابت بدل از غسل مس میّت

سؤال1261. بر عهده ى شخصى غسل مس میّت است، اما با غافل ماندن از این تکلیف، اقدام به غسل جنابت کرده است، آیا باید غسل مس میّت را نیز به جا آورد یا همان غسل جنابت کفایت از غسل دوم مى کند؟

پاسخ: همان غسل جنابت چون به قصد وظیفه بوده کافى است.

توقف در مسجد و خواندن سوره هاى سجده  دار

سؤال1262. کسى که بر عهده ى وى غسل مس میّت است، آیا مى تواند در مسجد توقف کند و آیات سجده دار بخواند؟

پاسخ: جواز توقف او در مسجد و جواز خواندن آیات سجده دار براى او خالى از وجه نیست، اگرچه احتیاط در اجتناب است.

مس چند میّت

سؤال1263. شخصى است که چند میّت را مس کرده است، آیا یک غسل بر گردن او است یا چند غسل باید انجام دهد، هم چنین کسى که چند بار یک میّت را مس کرده است، چند غسل بر عهده ى او مى باشد؟

پاسخ: یک غسل کافى است.

نماز با غسل مس میّت

سؤال1264. آیا با غسل مس میّت مى توان نماز خواند یا وضو هم باید گرفت؟

پاسخ: باید پس از آن وضو هم گرفت، على الاحوط.

مسّ دندان میّت

سؤال1265. دندان یا استخوان هایى که از بدن انسان ـ خواه زنده باشد و خواه مرده ـ جدا مى شود، آیا با مس کردن آن ها غسل مس میّت بر انسان واجب مى شود یا خیر؟

پاسخ: براى مس استخوان و دندانى که از مرده جدا شده باشد و آن را غسل نداده اند، بنابر احتیاط واجب باید غسل کرد؛ و هم چنین براى مس استخوانى که از زنده جدا شده و گوشت ندارد، بنابر احوط غسل واجب است.

مس قسمت جدا شده بدن

سؤال1266. قسمتى از بدن انسانى زنده یا مرده جدا شده است، آیا با لمس کردن آن، غسل مس میّت واجب مى شود یا خیر؟

پاسخ: اگر آن قسمت جدا شده داراى استخوان است، چنان چه پیش از آن که آن قسمت جدا شده را غسل دهند، انسان آن را مس نماید، باید غسل مس میّت نماید.

مس بعد از اتمام سه غسل

سؤال1267. اگر شخصى میّت را بعد از غسل سوم مس نماید. 1) آیا غسل مس میّت بر او واجب مى شود یا خیر؟

پاسخ: غسل بر او واجب نمى شود.

2) اگر قبل از اتمام غسل سوم مس نماید چه حکمى دارد؟

پاسخ: غسل بر او واجب مى گردد.

موارد وجوب غسل مس میّت

سؤال1268. غسل مس میّت در چه صورتى واجب است؟

پاسخ: از حیث غایات، مثل موارد وجوب غسل جنابت است و از حیث موجبات، به مسایل 474 الى 480 رساله مراجعه شود.

مس میّت حیوان

سؤال1269. اگر انسان یک حیوان مرده اى را مس کند، آیا غسل مس میّت بر او واجب مى شود؟

پاسخ: خیر، (مسأله ى 474 رساله).

مس در خواب و یا اجبار

سؤال1270. اگر کسى در خواب یا مجبورا میّت را لمس کند، آیا غسل بر او واجب مى شود؟

پاسخ: بله، واجب مى شود. (مسأله ى 474 رساله).

تیمم میّت

سؤال1271. بعد از تیمم دادن میّت (به دلیل نبودن آب یا...) اگر کسى به میّت دست بزند، آیا باید غسل کند؟

پاسخ: خیر، بنابر اظهر غسل کردن بر او واجب نمى شود، اگرچه احتیاط مستحب در غسل کردن است. (مسأله ى 474 رساله).

سرد شدن بدن میّت

سؤال1272. اگر بدن میتى تماما سرد نشده است، آیا مس این میّت غسل دارد؟

پاسخ: غسل واجب نیست، اگرچه جایى را که سرد شده مسّ نماید.

مو و ناخن میّت

سؤال273. اگر کسى مو و ناخن میّت را لمس کند، باید غسل کند؟

پاسخ: خیر، غسل واجب نیست.

بچه متولد شده بعد از مردن مادر

سؤال1274. اگر در هنگام تولد بچه اى، مادرش مرده است یعنى بعد از مردن مادر به دنیا آمده آیا بعد از بالغ شدن باید غسل مس میّت کند؟

پاسخ: با فرض این که معلوم نیست تماس بدن طفل با بدن مادر بعد از سردشدن بدن او هم بوده یا خیر (مسأله 489 رساله) تکلیفى ندارد، به خلاف این که براى او ثابت شود بعد از سرد شدن بدن مادر دنیا آمده که باید پس از بلوغ غسل کند (مسأله 477 رساله) و در صورت شک در این مطلب که آیا بعد از سردشدن بوده یا قبل از آن، غسل واجب نیست.

نماز بدون غسل مس میّت

سؤال1275. کسى که غسل مس میّت بر عهده اش است، آیا مى تواند بدون غسل نمازهاى یومیّه را بخواند؟

پاسخ: خیر، نمى تواند.

تماس به میّت از روى کفن

سؤال1276. آیا دست زدن به بدن میّت از روى کفن احتیاج به غسل دارد؟

پاسخ: خیر.

تماس با جسد هنگام تشریح

سؤال1277. در هنگام تشریح اگر دست ما به مرده اى که نمى دانیم مسلمان است یا کافر بخورد، آیا غسل مس میّت لازم است؟

پاسخ: در وجوب غسل فرقى بین میّت مسلمان و کافر نیست. (مسأله ى 474 رساله).

پاشیدن آب از بدن مرده

سؤال1278. آیا پاشیدن آب از بدن مرده موجب غسل مس میّت مى شود؟

پاسخ: خیر.

آناتومى جسد

سؤال1279. با توجه به رشته تحصیلى مجبوریم براى آناتومى جسد به آن دست بزنیم، آیا غسل مسّ میّت بر ما واجب مى شود؟

پاسخ: اگر تماس قبل از غسل دادن او باشد، بله غسل واجب مى شود هر چند مجبور باشد.

ماساژ دادن محتضر

سؤال1280. آیا با ماساژ بدنى شخصى که در حال مرگ است، غسل مس میّت بر انسان واجب مى شود؟

پاسخ: تا کاملاً نمرده و پس از مردن تمام بدن او سرد نشده است، غسل واجب نمى شود. (مسأله ى 475 رساله)

لمس میّت با دستکش

سؤال1281. اگر کسى با دستکش، بدن یا عضو میّت را لمس کند، آیا غسل مس میّت دارد؟

پاسخ: خیر.

تماس بدن با بیماران مرگ مغزى

سؤال1282. برخى از بیماران بر اثر مرگ مغزى مرده تلقى مى شوند، اما ممکن است قلب آن ها تا مدتى تپش داشته باشد، آیا تماس با چنین افرادى مس میّت تلقى مى شود؟

پاسخ: تا کاملاً نمرده و پس از مردن تمام بدن او سرد نشده است، غسل واجب نمى شود. (مسأله ى 475 رساله).

بطلان وضو به واسطه مس میّت

سؤال1283. آیا مس میّت علاوه بر وجوب غسل موجب باطل شدن وضو نیز مى شود؟

پاسخ: بله، بنابر احتیاط.

حدث اصغر یا اکبر بودن مس میّت

سؤال1284. آیا مس میّت حدث اصغر محسوب مى شود، یا حدث اکبر به شمار مى رود؟

پاسخ: چنان چه حدث اکبر باشد موافق احتیاط است؛ لکن عدم آن خالى از وجه نیست (جهت اطلاع بیشتر به مسأله ى 483 رساله رجوع شود.)

بند ناف بچه

سؤال1285. آیا تماس انسان با بند ناف بچه ـ پس از جدا شدن ـ موجب نجاست و غسل مس میت مى شود؟

پاسخ: خیر.

حنوط

سؤال1286. حنوط چیست و آیا واجب است یا خیر؟

پاسخ: حنوط یعنى به پیشانى و کف دست ها و سرزانوها و سر دو انگشت بزرگ پاهاى میّت کافور بمالند؛ حنوط میّت واجب مى باشد.

عدم حنوط بعضى از قسمت هاى واجب

سؤال1287. فردى به علت ندانستن مسأله، بعضى از واجبات حنوط را انجام نداده و دست هاى میّت را حنوط نکرده است، وظیفه چیست؟

پاسخ: باید دست هایش را هم حنوط کند.

ترتیب در حنوط

سؤال1288. آیا ترتیبى در حنوط کردن میّت وجود دارد؟ و اگر ترتیب رعایت نشود، حنوط اشکال پیدا مى کند یا خیر؟

پاسخ: احتیاط مستحب آن است که اوّل کافور را به پیشانى میّت بمالند و در جاهاى دیگر ترتیب لازم نیست، و عدم رعایت ترتیب،

اشکالى به آن وارد نمى کند.

زمان حنوط کردن

سؤال1289. شخصى میّت را بعد از کفن کردن حنوط کرده است آیا حنوط باطل است؟

پاسخ: بهتر آن است که میّت را پیش از کفن کردن، حنوط نمایند؛ اگرچه در بین کفن کردن و بعد از آن هم مانعى ندارد.

حنوط میتى که در حال احرام مرده

سؤال1290. شخصى که در حال احرام بستن حج قبل از تمام کردن سعى بین صفا و مروه بمیرد، آیا باید حنوط شود؟

پاسخ: حنوط کردن او جایز نیست.

حنوط میتى که در حال احرام عمره مرده

سؤال1291. شخصى در حال احرام عمره قبل از این که تقصیر کند مرده است آیا حنوط کردنش واجب است؟

پاسخ: نباید او را حنوط کنند.

حنوط زنى که در عدّه است

سؤال1292. در احکام هست زنى که در عدّه است و شوهرش مرده، نباید تا زمانى که در عده است خود را خوشبو کند؛ اگر زنى در این حال بمیرد آیا حنوط او واجب است؟

پاسخ: حنوط او واجب است.

خوشبو کردن میّت با مشک و عنبر

سؤال1293. فردى میّت را با مشک و عنبر خوشبو کرده است ـ یعنى به کافور، مشک و عنبر را مخلوط کرده است ـ آیا حنوط این میّت صحیح بوده است؟

پاسخ: این عمل مکروه است، ولى حنوط میّت صحیح مى باشد.

تربت سید الشهدا ـ علیه السّلام ـ در حنوط

سؤال1294. اگر مقدارى از تربت امام حسین ـ علیه السّلام ـ را به کافور مخلوط کرده و میّت را حنوط کنند، صحیح است یا خیر؟

پاسخ: عمل مذکور مستحب است، ولى باید از آن کافور به جاهایى که بى احترامى مى شود نرسانند و نیز باید تربت به قدرى زیاد نباشد که وقتى با کافور مخلوط شد، آن را کافور نگویند.

کم بودن کافور

سؤال1295. اگر کافور به اندازه غسل و حنوط نباشد، کدام را باید مقدم کرد؟

پاسخ: در این صورت بنابر احتیاط واجب غسل را مقدم دارند و اگر براى هفت عضو نرسد، پیشانى را مقدم دارند.