قاضى مىتواند بر طبق علم خود حكم كند

سؤال 70 - همان طور كه قاضى مىتواند به علم خود حكم كند به اطمينان هم مىتواند حكم نمايد يا خير و در اين جهت بين اطمينان حاصل از استفاضه در انساب و اوقاف و مناكح و ساير موارد فرقى هست يا خير؟

جواب:  آن مقدار كه مسلم است جواز قضاء به علم است و حجت بودن اطمينان مشكل است. بلى در خصوص اوقاف شهرت حجت است و در انساب و مناكح نيز محتاج به علم يا حجت شرعى ديگر است.

سؤال 71 - آيا نظريات كارشناسان فنى كه داراى شرائط شهادت نيستند مىتواند منشأ حكم قرار گيرد ولو اين كه از نظريه آنان علم حاصل نشود؟

جواب:  با نبودن شرائط شهادت قول آنها شرعا حجت نيست ولى با حصول ظن از قول آنها در جنايات، لوث محقق مىشود و با حصول علم حاكم شرع به علم خود حكم كند.

سؤال 72 - آيا در مورد اعدام - رجم، قاضى و حاكم شرع مىتواند به علم خود عمل كند يا خير؟

جواب:  بلى به نظر حقير حاكم شرع جامع الشرائط مىتواند به علم خود عمل نمايد.

سؤال 73 - علمى كه قاضى مىتواند بر طبقش قضاوت كند آيا شامل اطمينان هم مىشود يا اين كه منظور، فقط قطع صد در صد مىباشد.

جواب:  قدر متيقن، علم است.

سؤال 74 - آيا مطالب ضبط شده در نوار، از جمله، در رابطه با روابط نامشروع با اين كه متهم منكر است و مىگويد صداى ضبط شده متعلق به من نيست از نظر شرعى، جزء ادله محسوب مىشود يا خير؟

جواب:  نوار حجيت شرعيه ندارد مگر اين كه موجب علم شود و حصول علم، براى قاضى آگاه به زمان وتزويرهائى كه در نوار مىشود مشكل است.

سؤال 75 - آيا قاضى در مورد حقوق الناس، مىتواند از مدعى عليه، سئوالات گوناگون بكند تا اين كه اقرار بگيرد و يا اين كه بر اثر تناقضات در قول او، علم پيدا كند بصدق دعواى مدعى، يا خير؟

جواب:  در مواردى كه قاضى مظنه پيدا كند بر ثبوت حق بر مدعى عليه و مظلوميت مدعى، جواز سئوالات مختلف براى، ظهور حق بعيد نيست.