بسم الله الرحمن الرحیم
در باره فضیلت تسبییحات حضرت زهرا (سلام الله علیها)
(۱) قال أمیرالمۆمنین على (علیه السّلام): «فَوَ اللَّهِ ما تَرَکتُهُنَّ مُنْذُ عَلَّمَنِیهِنَّ رَسُولُ اللَّهِ»
به خدا سوگند! از آن روزى که رسول خدا آن ذکرها را به من یاد داده است، هیچ گاه آنها را ترک نکرده‌ام.
شخصى از ایشان پرسید: حتّى در شب‌هاى جنگ صفین هم ترک نکرده‌اى؟!
فرمود: نَعَمْ وَ لا لَیلَةَ صِفَّینِ؛ آرى! حتى در شب هاى جنگ صفین هم ترک نکرده ام.»
فاطمه تجلیگاه انوار آفرینش، سید مجتبى برهانى، ج۱، ص۳۷۳ و ۳۷۴؛ به نقل از احقاق الحق، ج۱۰، ص۲۷۸.
(۲) قال الباقر (علیه السلام): ما عُبِدَ اللَّهُ بِشَیى ءٍ مِنَ التَّحْمِیدِ اَفْضَلَ مِنْ تَسْبِیحِ فاطِمَةَ وَلَوْ کانَ شَیىءٌ اَفْضَلَ مِنْهُ لَنَحَلَهُ رَسُولُ اللَّهِ فاطِمَةَ.
از جهت حمد و ذکر، خدا با چیزى بهتر از تسبیح حضرت فاطمه زهرا (سلام الله علیها) عبادت نشده است. اگر عملى بهتر از آن بود، پیامبر خدا (صلی الله علیه و آله و سلّم) آن را به زهرا (سلام الله علیها) عطا مى‌کرد.
وسائل الشیعه، ج۴، ابواب تعقیب، باب ۹، ص۱۰۲۴، ح۱.
(۳) قال الباقر (علیه السلام): مَنْ سَبَّحَ تَسْبِیحَ فاطِمَةَ ثُمَّ اسْتَغْفَرَ غُفِرَ لَهُ وَهِىَ مِائَةٌ بِالّلِسانِ وَاَلْفٌ فِى الْمِیزانِ وَتَطْرُدُ الشَّیطانَ وَتُرْضِىَ الرَّحْمانَ؛
هر کس تسبیح حضرت فاطمه زهرا (سلام الله علیها) را بگوید و بعد از آن استغفار نماید، بخشیده مى‌شود. و این ذکر زباناً ۱۰۰ تا است اما در میزان، ۱۰۰۰ تا به حساب می‌آید. شیطان را دور مى‌کند و خدا را راضى مى‌نماید.
وسائل الشیعه، ج۴، باب۸، ص۱۰۲۳، ح۳.
(۴) قال الصادق (علیه السلام): مَنْ سَبَّحَ اللَّهَ فِى دُبُرِ الْفَرِیضَةِ تَسْبِیحَ فاطِمَةَ المِأة مَرَّةً وَاَتْبَعَها بِلا اِلهَ اِلَّا اللَّهُ مَرَّةً غُفِرَ لَهُ؛
هر کس پس از نماز واجب، با تسبیح فاطمه (سلام الله علیها) صد بار به تسبیح خدا بپردازد، و به دنبال آن یک بار «لا اِلهَ اِلَّا اللَّه» بگوید، آمرزیده مى‌شود.
وسائل الشیعه، ج۴، باب۷، ص۱۰۲۱، ح۳.
(۵) قال الصادق (علیه السلام): تَسْبِیحُ فاطِمَةَ فِى کلِّ یوْمٍ فِى دُبُرِ کلِّ صَلاةٍ اَحَبُّ اِلَى اللَّهِ مِنْ صَلاةِ اَلْفِ رَکعَةٍ فِى کلِّ یوْمٍ؛
تسبیح فاطمه زهرا (سلام الله علیها) هر روز بعد از هر نماز، از هزار رکعت نماز در هر روز، نزد خدا محبوب تر است.
وسائل الشیعه، ج۴، باب ۹، ص۱۰۲۴، ح۲.
(۶) قال الصادق (علیه السلام): مَنْ سَبَّحَ تَسْبِیحَ فاطِمَةَ الزَّهْراءِ فِى دُبُرِ الْفَرِیضَةِ قَبْلَ اَنْ یثْنِىَ رِجْلَیهِ غَفَرَ اللَّهُ لَهُ؛
هر کس بعد از نماز واجب، پیش از آنکه پاهاى خود را جفت کند (قبل از به هم خوردن حالت جلوس تشهد و سلام)، تسبیح فاطمه زهرا (سلام الله علیها) بگوید، خداوند او را مى آمرزد.
وسائل الشیعه، ج۴، باب ۷، ص۱۰۲۲، ح.
از این احادیث معلوم مى شود که گفتن تسبیح حضرت فاطمه زهرا (سلام الله علیها) ارزش فوق العاده اى دارد و بهترین زمان گفتن آن، بعد از نماز واجب، بدون فاصله و پیش از به هم خوردن حالت نماز مى باشد.
برخی از معجزات و آثار تسبیحات حضرت زهرا (سلام الله علیها)
تسبیحات حضرت زهرا (سلام الله علیها) را پیامبر (صلی الله علیه و آله و سلّم) برای آسان نمودن مشکلات به ایشان آموخت و حضرت فاطمه (سلام الله علیها) تا پایان عمر خواندن این ذکر با فضیلت را ترک نکردند.
تسبیحات حضرت زهرا (سلام الله علیها) یکی از اذکار مشهوری است که برای مسلمانان و شیعیان به یادگار مانده تا در روزمرگی های زندگی خود با تمسک به آن، درهای رحمت و برکت به سوی آنها گشوده شود. این ذکر در عین سادگی بسیار قدرتمند و موثر است به طوری که پیامبر اکرم (صلی الله علیه و آله و سلّم) برای رفع سختی ها به دختر گرانقدر خویش آموخت تا تمام سختی ها و مشکلات بر او آسان شود.
روایات فراوانی درباره اهمیت تسبیحات حضرت زهرا (سلام الله علیها) پس از نمازهای واجب روزانه آمده و جزء مشهورترین تعقیبات شمرده می شود و آقا امام باقر (علیه السلام) آن را مصداق یاد خدا و ذکر کثیر دانسته است.
تاریخچه تسبیحات حضرت زهرا (سلام الله علیها)
آقا أمیرالمؤمنین علی (علیه السلام) که فاطمه (سلام الله علیها) را در سختی و زحمت کارهای خانه دید به فاطمه (سلام الله علیها) توصیه کرد، نزد پدر برود و خدمتکاری درخواست کند تا در امور منزل یار و همکارش باشد فاطمه (سلام الله علیها) نزد رسول خدا (صلی الله علیه و آله و سلّم) رفت و این موضوع را با ایشان در میان گذارد.
پیامبر خدا (صلی الله علیه و آله و سلّم) فرمودند: «فاطمه جان! چیزی به تو دهم که برایت از خادم و آنچه در دنیاست بهتر باشد؛ بعد از نماز، ۳۴ بار الله اکبر و ۳۳ مرتبه الحمدلله و ۳۳ بار سبحان الله بگو. آنگاه این اذکار سه گانه را با «لااله الاالله» پایان بخش، و این برای تو از آنچه خواسته ای و از دنیا و آنچه در دنیا است بهتر خواهد بود.
در آن لحظه که این هدیه آسمانی به فاطمه (سلام الله علیها) عطا شد فرمودند: رَضِیتُ عَنّ اللَّه وَ عَن رَسُولُه.
الکافی، ج 2، ص 342.
من لا یحضره الفقیه، ترجمه غفاری، صدر، ج 1، ص:502.
معنای تسبیح حضرت زهرا (سلام الله علیها)
معنی ذکر :اَللَّهُ أَکْبَرُ
انسان با گفتن «اَللَّهُ أَکْبَر» به نهایت عجز و ناتوانی خود به درگاه الهی بارها اعتراف می کند.
جمیع بن عمیر گوید: در محضر امام صادق (علیه السلام) بودم، حضرت از من پرسید:جمله «اَللَّهُ أَکْبَر» یعنی چه؟ گفتم:یعنی خدا از همه چیز بزرگتر است. ذکر الله اکبر
امام صادق (علیه السلام) فرمود: مطابق این معنی، خدا را چیزی تصور کرده و سپس مقایسه با سایر اشیاء کرده ای و او را بزرگتر از آن چیزها تصور نموده ای.
عرض کردم: پس معنی «الله اکبر» چیست؟ حضرت (علیه السلام) فرمود: معنایش این است که؛ « اَللَّهُ أَکْبَرُ مِنْ أَنْ یُوصَفَ ؛ خداوند بزرگتر از آن است که توصیف گردد».
من لا یحضره الفقیه، ترجمه غفاری، صدر، ج 1، ص:502.
معنی ذکر: ألحَمدُلِلّهِ
انسان پس از ذکر اول و اقرار به ناتوانی خود در شناخت خالق، با گفتن ألحَمدُلِلّهِ که از افضل اذکار تسبیح است، وارد مرحله بعدی می شود.
مرحوم امام خمینی؛ در باب حمد می فرماید: «حمد خدا مساوق شکر است؛ چنانچه در روایات کثیره وارد است که کسی که بگوید: ألحَمدُلِلّهِ ، شکر خدا را ادا کرده؛ چنانچه امام صادق (علیه السلام) فرمود: شکر هر نعمتی، و اگر چه بزرگ باشد این است که حمد خدای عزوجل کنی.
اصول کافی، ج 2، ص 95.
آقا امام صادق (علیه السلام) فرمود: الحمدُ للهِ رَبِّ العالَمین ، کمال شکر گفتن مرد است.
اصول کافی، ج 2، ص 95.
در حدیثی حماد بن عثمان گفت: امام صادق (علیه السلام) زمانی که از مسجد خارج شد مرکوب او گم شده بود.
امام صادق (علیه السلام) فرمود: اگر خداوند رد کند آن را به من، هر آینه شکر می کنم او را حق شکر او». حماد بن عثمان گفت: درنگی نکرد تا آن که آن مرکوب آورده شد. پس فرمود:«الحمدلله».
قائلی عرض کرد: فدایت شوم، آیا شما نگفتید که شکر خدا می کنم حق شکر او را؟
فرمود: آیا نشنیدی که من گفتم: الحمدلله.
از این روایت معلوم می شود که حمد خداوند افضل افراد شکر لسانی است.
اسرار و آثار تسبیح حضرت زهرا (س)، ص 48 به نقل از معانی الاخبار.
معنی ذکر: سُبْحانَ اللَّهِ
شخصی از آقا أمیرالمؤمنین علی (علیه السلام) پرسید: معنی سبحان الله چیست؟
آقا أمیرالمؤمنین علی (علیه السلام) فرمود: سُبْحانَ اللَّهِ تعظیم مقام بلند و با عظمت خدا و منزه دانستن او از آنچه که مشرکان می پندارند، است و زمانی که بنده این کلمه را می گوید، همه فرشتگان بر او درود می فرستند.
شرح چهل حدیث، امام خمینی، ص 349.
فضائل و برکات تسبیحات حضرت زهرا (سلام الله علیها)
تسبیح حضرت زهرا (سلام الله علیها) آثار و فضایل بسیار زیادی دارد که به برخی از آنها اشاره می شود.
(۱) ذکر کثیر
از امام صادق (علیه السلام ) سؤال شد، کمترین مقدار ذکر کثیر چیست؟
فَقَالَ التَّسْبِیحُ فِی دُبُرِ کُلِّ صَلَاةٍ ثَلَاثِینَ مَرَّةً.
گفتن سی مرتبه تسبیح بعد از هر نماز است.
قرب الإسناد، ص 169.
منظور از ذکر کثیر، تسبیح حضرت زهرا (سلام الله علیها) است: تَسْبِیحُ فَاطِمَةَ الزَّهْرَاءِ مِنَ الذِّکْرِ الْکَثِیرِ.
یعنی کسی که تسبیحات حضرت زهرا (سلام الله علیها) را بگوید، جزو کسانی است که خدا را بسیار یاد کرده است.
الکافی، ج 2، ص 500.
از ابن عبّاس نقل شده است: هر دستوری را که خداوند مقرّر فرموده، حدّ و حدودی دارد و به هنگام عذر، ساقط می شود، مگر ذکر خدا که نه محدود است، نه عذری برای ترک آن وجود دارد.
جامع البیان فی تفسیر القرآن، ج 22، ص 13.
(۲) عبادتی والا
آقا امام باقر (علیه السلام) درباره تسبیح حضرت فاطمه (سلام الله علیها) می فرماید:
خداوند متعال با هیچ ستایشی، بالاتر از تسبیحات فاطمه زهرا (سلام الله علیها) عبادت نشده است و اگر چیزی افضل از آن وجود داشت، رسول خدا (صلی الله علیه و آله و سلّم) آن را به فاطمه (سلام الله علیها) اعطاء می کرد.
تسبیحات حضرت زهراء، ص 10، به نقل از علل الشرایع/366.
(۳) {محبوبتر از هزار رکعت} و آمرزش گناهان
آقا امام صادق (علیه السلام) می فرماید: تسبیح حضرت زهرا (سلام الله علیها) هر روز در تعقیب هر فریضه، نزد من محبوب تر است از به جا آوردن هزار رکعت نماز در هر روز.
هر کس بعد از نمازهای پنج گانه خود پیش از آن که از جا بر خیزد، تسبیحات حضرت زهرا (سلام الله علیها) را بگوید، خداوند او را بیامرزد.
شیخ صدوق، ثواب الاعمال، ص 364.
(۴) پاداش بهشت
آقا امام صادق (علیه السلام) می فرماید: هرکس تسبیح فاطمه (سلام الله علیها) را در نماز واجب و قبل از اینکه از حالت جلوس تشهد و سلام خارج شود به جا آورد، خدا بهشت را بر او واجب کند.
فلاح السائل ، ص 165.
(۵) دور کردن شیطان
آقا امام باقر (علیه السلام) می فرماید: هر کس تسبیح حضرت فاطمه (سلام الله علیها) را به جا آورد و پس از آن استغفار کند، مورد مغفرت قرار می گیرد و آن تسبیح به زبان صد است و در میزان (اعمال) هزار (ثواب) دارد و شیطان را دور کرده و خدای رحمان را خشنود مینماید.
وسائل الشیعه، ج 4، ص 1023، ح 3.
همچنین از آقا امام صادق (علیه السلام) منقول است که: وقتی انسان در جای خواب خود می خوابد، فرشته بزرگواری و شیطان سرکشی به سوی او می آیند، پس فرشته به او می گوید: روز خود را به خیر ختم کن و شب را با خیر افتتاح کن، و شیطان می گوید:روز خود را با گناه ختم کن و شب را با گناه افتتاح کن.
اگر اطاعت فرشته کرد و تسبیحات حضرت زهرا (سلام الله علیها) را در وقت خواب خواند، فرشته آن شیطان را می راند و از او دور می کند ، و او را تا هنگام بیداری محافظت میکند، پس باز شیطان می آید و او را امر به گناه می کند و ملک او را به خیر امر می کند. اگر از فرشته اطاعت کرد و تسبیح آن حضرت را گفت آن فرشته، شیطان را از او دور می کند و حق تعالی عبادت تمام آن شب را در نامه عملش می نویسد.
شیطان دشمن دیرینهی انسان، ص 136.
(۶) نجات از شقاوت و بدبختی
آقا امام صادق (علیه السلام) می فرماید: ای اباهارون! ما بچّه های خود را همان طور که به نماز امر می کنیم، به تسبیح حضرت فاطمه (سلام الله علیها) نیز امر می کنیم. تو نیز بر آن مداومت کن؛ زیرا هرگز به شقاوت نیفتاده است، بندهای که بر آن مداومت نموده است.
فروع کافی، کتاب الصلاه، ص 343، ح 13.
شرایط و نکات مهم و قابل توجّه
(۱) تسبیحات حضرت زهرا پس از هر نماز (واجب یا مستحب) مستحب است اما ذکر آن پس از نماز صبح مستحب مؤکد است.
(۲) حفظ و رعایت ترتیب اذکار و تعداد هر ذکر (الله اکبر ۳۴ بار، الحمدلله ۳۳ بار، سبحان الله ۳۳ مرتبه)
(۳) حضور قلب و توجه معنوی در هنگام تسبیح
(۴) رعایت موالات بین اجزای تسبیح به معنای فاصله نیانداختن بین اذکار و قطع نکردن تسبیح با کاری دیگر
(۵) آغاز کردن ذکر تسبیح بلافاصله پس از پایان نماز و بدون برهم زدن حالت نماز و انجام کاری دیگر.
احکام و نکته هایی درباره حضرت زهرا»، ص۴۱.
.jpg)
.jpg)
.jpg)
.jpg)
.jpg)
(1).gif)
(1)(3).jpg)
.jpg)
