مسأله ۱۵۸۴- جماع روزه را باطل ميكند۱ اگر چه فقط به مقدار ختنه گاه داخل شود و مني هم بيرون نيايد۲.
۱- امام خامنه ای ۸۳۲: هرچند منی بیرون نیاید.
مظاهری: «جماع» (نزدیکی با زن یا مرد یا حیوان) روزه را باطل می کند...
۲- وحید: و این حکم در جماع با غیر زن در صورت عدم انزال مبنی بر احتیاط است...
*****
فاضل: مسأله ۱۶۳۸- جماع اعمّ از اين كه از جلو باشد يا از پشت، صغيرباشد يا كبير، روزه جماع كننده و جماع شده را باطل مي كند اگر چه فقط به مقدار ختنه گاه داخل شود و مني هم نيايد.
زنجانی: مسأله ۱۵۹۳- جماع روزه را باطل می کند اگر چه منی هم بیرون نیاید .
مکارم: مسأله ۱۳۴۵ـ «جماع» (نزديکى با زن) روزه هر دو طرف را باطل مى کند، هرچند فقط به مقدار ختنه گاه داخل شود و منى هم بيرون نيايد و اگر کمتر از آن باشد و منى هم بيرون نيايد باطل نمى شود و چنانچه شک کند که اين مقدار داخل شده يا نه روزه اش صحيح است.
جوادی آملی: مسأله ۱۶۶۷- اگر روزهدار در روز، با عمد و اختیار آمیزش کند، یعنی هر عملی كه ایجاد جنابت میكند، انجام دهد، روزه او باطل میشود و قضا و كفّاره دارد؛ چه از پیشرو باشد یا از پشت؛ با همسر باشد یا غیر آن؛ با زنده باشد یا مرده؛ با انسان باشد یا حیوان.
مسأله ۱۵۸۵- اگر كمتر از ختنه گاه داخل شود و مني هم بيرون نيايد۱، روزه باطل نمي شود۲ ولي كسي كه آلتش را بريده اند اگر كمتر از ختنه گاه را هم داخل كند روزه اش باطل مي شود۳.
۱- مظاهری: و یا شک کند که به اندازه ختنه گاه داخل شده یا نه روزه اوصحیح است[پايان مسأله].
۲-خوئي، گلپايگاني، تبريزي، مكارم، صافي، نوري،فاضل،وحید،سبحانی: [پايان مسأله]
سيستاني: ولي درشخصي كه ختنه گاه ندارد اگر كمتر از مقدار ختنه گاه داخل شود نيز روزه اش باطل مي شود.
۳- اراكي: كسي كه آلتش را بريده اند اگر كمتر از ختنه گاه را داخل كند، روزه اش باطل نمي شود.
بهجت: بطلان و عدم بطلان روزه اش محل اشكال است.
مکارم: رجوع کنید به ذیل مسأله ۱۵۸۴.
*****
زنجانی: مسأله ۱۵۹۴- اگر کمتر از مقدار ختنه گاه هم داخل شود و منی هم بیرون نیاید روزه باطل می شود.
جوادی آملی: مسأله ۱۶۶۸- ملاک باطل شدن روزه به آمیزش، جنابت است و جنابت یا به دخول به مقدار ختنهگاه است ـ اگرچه منی هم بیرون نیاید ـ یا به بیرون آمدن منی است، هرچند دخول، كمتر از این مقدار باشد؛ اما اگر كمتر از مقدار ختنهگاه داخل شود و منی هم بیرون نیاید، روزه باطل نمیشود. اگر شک كند كه به اندازه ختنهگاه داخل شده یا نه، روزه او صحیح است. {و} اگر روزهدار با جهل به مسأله، با همسر خود به خیال اینكه حلال است، آمیزش كند، روزهٔ او باطل است و قضا دارد؛ ولی كفّاره ندارد.
مسأله ۱۵۸۶- اگر شك كند كه به اندازه ختنه گاه داخل شده يا نه،۱ روزه او صحيح است ۲ و كسي هم كه آلتش را بريده اند۳ اگر شك كند كه دخول شده يا نه۴، روزه او صحيح است.
اين مسأله دررساله آيات عظام: بهجت ، زنجانی و سبحانی نيست.
۱- گلپايگاني، صافي: كفّاره بر او واجب نيست و اگر قصد دخول داشته با علم به مفطر بودن دخول، و دخول واقع نشده يا شك در آن نمايد، روزه اش باطل است وقضاي آن واجب است.
۲- نوری: اگر قصد دخول نداشته روزه او صحیح است ولی اگر قصد دخول داشته است چه اینکه علم پیدا کند که دخول واقع نشده یا شک در آن کند روزه اش باطل است و قضای آن واجب است...
۳- فاضل: كسي هم كه مقدار ختنه گاهش قطع شده...
۴- اراكي: اگر شك كند كه به مقدار ختنه گاه داخل شده يا نه...
مکارم: رجوع کنید به ذیل مسأله ۱۵۸۴. مظاهری، جوادی آملی: رجوع کنید به ذیل مسأله ۱۵۸۵.
*****
خوئي، تبريزي: مسأله ۱۵۹۵- اگر عمداً جماع نمايد وشك كند كه به اندازه ختنه گاه داخل شده يا نه ، روزه او باطل است ولازم است قضا نمايد ولي كفّاره واجب نيست.
وحید: مسأله ۱۵۹۴- اگر عمدا جماع کند و قصد ادخال به مقدار ختنه گاه داشته باشد و شک کند که به آن اندازه داخل شده یا نه روزه او باطل و باید قضا نماید و بنابراحتیاط واجب بقیه روز را امساک نماید ولی کفّاره واجب نیست.
سيستاني: مسأله ۱۵۶۵- اگر عمداً قصد نزدیکی نمايد و شك كند كه به اندازه ختنه گاه داخل شده يا نه، حكم اين مسأله با مراجعه به مسأله [۱۵۷۰] دانسته مي شود و در هر صورت اگر كاري كه روزه را باطل مي كند انجام نداده باشد كفّاره بر او واجب نيست.
مسأله اختصاصی
جوادی آملی: مسأله ۱۶۶۹ - اگر روزهدار با جهل به مسأله، با همسر خود به خیال اینكه حلال است، آمیزش كند، روزهٔ او باطل است و قضا دارد؛ ولی كفّاره ندارد.
مسأله ۱۵۸۷- اگر فراموش كند كه روزه است و جماع نمايد۱، يا او را به جماع مجبور نمايند (بطوري كه از اختيار او خارج باشد۲) روزه او باطل نمي شود۳، ولي چنانچه در بين جماع يادش بيايد، يا ديگر مجبورنباشد بايد فوراً از حال جماع خارج شود و اگر خارج نشود، روزه او باطل است.
روزه او باطل نمی شود ولی هر لحظه که یادش آمد باید فوراً از حال آمیزش خارج شود وگرنه روزه اش باطل می شود.
۱- تبريزي: روزه او باطل نمي شود ولي چنانچه در بين جماع يادش بيايد بايد فوراً از حال جماع خارج شود و اگر خارج نشود روزه او باطل است.
امام خامنه ای ۸۳۳: روزه او باطل نمی شود ولی هر لحظه که یادش آمد باید فوراً از حال آمیزش خارج شود وگرنه روزه اش باطل می شود.
فاضل: يا در خواب باشد...
مظاهری: یا مسأله را نداند ...
۲- سبحانی: به گونه ای که در جماع اختیار نداشته باشد مثل اینکه دست و پای او را ببندند و با او نزدیکی کنند...
[قسمت داخل پرانتز در رساله آيات عظام: فاضل و بهجت نيست]
۳- زنجاني: و كسي كه مكره به جماع شده به طوری که جماع کردن از اختیار او خارج نیست ولی براي دفع شر ديگري، جماع مي كند، روزه اش باطل مي شود ولي كفّاره ندارد. اگر روزه دار فراموش کند که روزه است و جماع کند و در بین جماع یادش بیاید یا او را به جماع مجبور کنند و در بین جماع اجبار برطرف شود باید فورا از حال جماع خارج شود و اگر فورا خارج نشود روزه او باطل است.
*****
گلپايگاني، صافي: مسأله ۱۵۹۶- اگر فراموش كند كه روزه است و جماع نمايد يا با او جماع نمايند، به طوري كه از اختيار او خارج باشد، روزه او باطل نميشود ولي چنانچه در بين جماع يادش بيايد، يا در بين ، مختار شود بايد فوراً از حال جماع خارج شود و اگر خارج نشود، روزه او باطل است و همچنين اگر خودش از ترس جماع كند، روزه اش باطل مي شود.
وحید: مسأله ۱۵۹۵- اگر فراموش کند که روزه است و جماع نماید یا در جماع بی اختیار باشد روزه او باطل نمی شود ولی چنانچه در بین جماع یادش بیاید یا اختیار برایش پیدا شود باید فورا از حال جماع خارج شود و اگر خارج نشود روزه او باطل است.
جوادی آملی: مسأله ۱۶۷۰- اگر روزهدار فراموش كند كه روزه است و مشغول آمیزش شود، یا او را اجبار و اكراه به آمیزش کنند، روزه او باطل نمیشود و اگر یادش بیاید كه روزه است، یا اجبار و اکراه از او برداشته شود، باید فوری دست از آمیزش بردارد و اگر آن را ادامه دهد، روزهٔ او باطل میشود.
مسائل اختصاصی
جوادی آملی: مسأله ۱۶۷۱ - اگر اجبار كننده، روزهداری را مخیّر كند بین آمیزش و خسارت مالی، ولی روزهدار آمیزش را اختیار كند، روزه او باطل است و قضا دارد؛ اما كفّاره ندارد.
جوادی آملی: مسأله ۱۶۷۲- اگر روزهدار با همسرش بازی کند و شک كند كه دخول شده یا نه، روزهاش باطل نمیشود.
جوادی آملی: مسأله ۱۶۷۳ - اگر روزهدار ارادهٔ آمیزش کند، چه قصد بیرون آمدن منی را داشته باشد یا نه، روزهٔ او باطل میشود.
جوادی آملی: مسأله ۱۶۷۴ - آمیزش در شب، تا زمانی كه برای تطهیر و غسلِ پیش از اذان صبح وقت باشد، جایز است.
سبحانی: مسأله ۱۲۶۲- اگر کسی را به اکراه وادار به جماع کنند به گونه ای که به خاطر ترس تن به عمل دهد روزه او باطل و باید قضا کند هر چند گناه نکرده است.