نگهدارى احشام بعنوان سرمايه يا مصرف شخصى

سؤال 56 - شخصى قريب ده سال است مالش را تخميس نموده، و اما حساب سال، نگاه نداشته و از جمله اموالش چند رأس گاو و گوسفند است اكنون مجددا در صدد تخميس، مى باشد حال آيا مىتواند فقط از اضافه تعداد گاو و گوسفند سابق، وجوه بدهد يا بايد از تمام موجودى بدهد؟.

جواب:  اگر آنهائى كه سابق داشته و خمس آنها را داده تلف نشده باشد فقط خمس اضافه را بدهد و همچنين اگر آنها تلف شده و اينها كه باقى است در سال تلف و از ربح سال تلف، تهيه شده باشد. و اما اگر از ربح سال قبل از تلف و يا سالهاى بعد از سال تلف تهيه شده خمس تمام را، بدهد و گاو و گوسفند به مقدار شير لازم زندگى، جزء مؤنه است س 57 - كسى كه تعدادى گوسفند به مقدار مؤنه نگهدارى كند و بالتبع از بچه و پشم آن، استفاده غير مؤنه كند بايد به نسبت آن فائده، خمس گوسفند را بدهد يا لازم نيست؟.

جواب:  لازم نيست.

سؤال 58 - شخصى كه مىخواهد براى خود سال قرار دهد آيا گوسفند و بره آن را اگر چه سال آن تمام نشده باشد سرمايه قرار دهد، يا فقط گوسفند را سرمايه قرار داده و بره آن را تا سال، تمام نشود جزء سرمايه حساب نكند؟.

جواب:  مىتواند گوسفند و بره را با هم حساب كند و براى مجموع، سال قرار دهد.

سؤال 59 - صاحبان گوسفندان و گله‌دارها مقدارى جو و كاه در زمستان به مصرف گوسفندان مىرسانند آيا جايز مىدانيد كه قيمت جو و كاه مصرف شده را از نمو آنها كسر نموده و باقيمانده را خمس بدهند يا خير؟.

جواب:  اگر از كاه و جو خمس داده مصرف كنند مىتوانند از نمو، اين مقدار را كنار بگذارند و خمس باقى را بدهند ولى اگر از ربح خمس نداده در بين سال، مصرف كنند نمىتوانند كسر بگذارند.

سؤال 60 - شخصى چند رأس بز دارد و مىخواهد به حساب خود رسيدگى كند بزغاله‌هاى آنها هر يك مثلا بيست تومان قيمت مىشود و يك سال ديگر هر يكى صد تومان، آيا قيمت فعلى را بايد حساب كند يا قيمت بعدى را در حالى كه ممكن است تا سال بعد، چند رأس آن را بكشد يا بفروشد؟.

جواب:  در اين سال، خمس قيمت فعلى را و در سال بعد، خمس نمو آن را بدهد.

سؤال 61 - نتاج گاو و گوسفند را نگهدارى مىكنند كه پس از دو سال مثلا از شيرش استفاده كنند ولى در ضمن اين دو سال، از پشم آنها مثلا استفاده و رفع احتياج خود مىنمايند، در اين صورت در عرض اين دو سال، خمس به آنها تعلق مىگيرد يا نه؟.

جواب:  اگر خود آنها مورد حاجت باشند خمس ندارد و منافع آنها اگر زائد بر مؤنه باشد خمس دارد.

سؤال 62 - شخصى صد رأس گوسفند دارد خمس به آنها تعلق گرفته و از هر يك بره‌اى توليد شده كه جمعا دويست رأس فعلا موجود است مىخواهد خمس آنها را بدهد به اين گوسفندان چقدر سهم سادات و سهم مبارك امام عليه السلام تعلق مىگيرد؟.

جواب:  در فرض مسأله اگر بره‌ها هم يك سال تمام داشته باشند فعلا تمام را بايد قيمت كنند و خمس مجموع را بدهند و اگر بره‌ها يك سال، كمتر دارند در اينجا مىتوانند خمس تمام را بدهند و مىتوانند خمس گوسفندها را بدهند و نسبت ببره‌ها صبر كنند تا آن كه يك سال آنها تمام شود آنگاه خمس آنها را بدهند.

سؤال 63 - شخصى داراى صد رأس گوسفند و ده رأس گاو است و خمس آنها را پرداخته و در بين سال، تمام گوسفندان و گاوها را فروخته و وجه آن را صرف مؤنه كرده ولى سر سال، صد عدد بره و ده رأس گوساله از گوسفندان و گاوهاى قبلى دارد در اين صورت بايد مجددا خمس بره‌ها و گوساله‌ها را از عين يا قيمت آنها بدهد يا اين كه تا بر عدد گوسفندان و گاوها افزوده نشده يا قيمت آنها بالا نرفته خمس ندارد؟.

جواب:  ما دامى كه بر عدد گوسفندانش افزوده نشده در صورتى كه سرمايه را به حسب عدد، معين كرده يا بر قيمت آنها افزوده نشده در صورتى كه سرمايه، قيمت آنها باشد خمس آنها واجب نيست.

سؤال 64 - شخصى حساب احشام و گوسفندان خود را كرد و خمس آن را داد و اكنون هر گوسفندى مبلغى ترقى كرده در اين صورت بايد قيمت فعلى را حساب كند يا قيمت سال قبل را و همچنين نسبت به بچه گوسفندها حكم، چيست؟.

جواب:  در صورتى كه سال گذشته قيمت گوسفند را سرمايه، محسوب داشته همه ساله قيمت كند و خمس اضافه را بدهد ولى اگر هيچ نماء متصل و منفصل نداشته و اضافه، فقط مستند به ترقى قيمت سوقيه بوده در اين صورت تا نفروخته خمس ندارد و بچه گوسفندها هم حكم خود گوسفندها را دارد س 65 - شخصى صد رأس ميش يا بز دارد و خمسش را داده سال بعد تعداد گوسفندان همان صد رأس است ولى پنجاه رأس عوض شده آيا اين پنجاه رأس خمس دارد يا چون تعداد زياد نشده خمس ندارد؟.

جواب:  در فرض سؤال اگر پنجاه رأس مخمس را معاوضه نموده يا آنها را فروخته و با همان پول پنجاه رأس ديگر خريده و نماء متصل يا ترقى قيمت در موقع فروش پيدا نكرده بوده خمس ندارد و همچنين اگر صد رأس سرمايه بوده و پنجاه رأس آنها تلف شده يا به مصرف مؤنه رسيده و پنجاه رأس مجدد، از در آمد سال تلف خريدارى شده خمس ندارد.

سؤال 66 - شخصى صد رأس گوسفند دارد قيمت كرده مثلا صد هزار تومان سال بعد، تعداد، همان صد رأس است ولى قيمت، دويست هزار تومان شده خمس دارد يا نه؟.

جواب:  در صورتى كه زيادى قيمت در اثر ترقى قيمت سوقيه باشد و از خود گوسفندان خمس داده، زياده خمس ندارد ولى اگر در اثر نماء متصل قيمت زياد شده يا از قيمت گوسفندان، خمس داده، خمس زياده را بايد بپردازد.

سؤال 67 - شخص حشم دار بايد گوسفندها را جهت اداء خمس، به قيمت در آورد و يا به شماره هم مىتواند اكتفا كند و اگر به شماره خمس آنها را داد، سال ديگر هم تعداد آنها بيش از سال قبل نيست ولى مقدارى از آنها نتاج گوسفندان مخمس مىباشد نه خود آنها آيا لازم است خمس بدهد يا نه؟.

جواب:  مىتواند به هر يك از قيمت و عدد، سرمايه را معين كند لكن اگر با عدد تعيين نمود بايد خمس نماء متصل آن را بدهد.