· بازداشت و شکنجه کردن محمّد بن عبدالملک بن زیّات ، به دستور متوکل عباسى .
محمد بن عبدالملک ، معروف به زیّات و وزیر، در دوران خلافت معتصم عباسى هشتمین خلیفه عباسیان به خاطر برخوردارى از فضل و دانش و تبحّر در علم نحو و لغت ، جذب دستگاه خلافت عباسى گردید.
وى به معتصم عباسى ، بسیار نزدیک و از خواص وى به شمار مى آمد. به همین جهت ، معتصم عباسى مقام وزارت را به وى واگذار کرد و بر ارج و منزلت او افزود.
زیات به خاطر برخوردارى از ذوق شعر، دانایى و حسن سلوک و پشتیبانى از دستگاه خلافت و فروتنى در برابر خلیفه وقت ، موقعیت مناسبى براى خویش به وجود آورد.
وى در دوران خلافت سه تن از خلفاى عباسى معتصم ، واثق و متوکل نقش مؤ ثرى در حکومت و خلافت داشت و براى خوش خدمتى خلفا و تدبیر امور سیاسى و نظامى ، تلاش هاى بلیغى به عمل آورد.
پس از مرگ معتصم عباسى در نیمه ربیع الاوّل سال 227، با پسرش ابوجعفرهارون ، ملقب به الواثق باللّه بیعت شد.
در تمام دوران خلافت پنج سال و نُه ماهه واثق عباسى ، زیّات ، مقام وزارت را بر عهده داشت و یکه تاز میدان سیاست بود.
وى در این مدت ، تنورى چوبین که اطراف آن را از داخل با میخ هاى آهنین برجسته کرده بودند، درست کرد و مخالفان خود و حکومت را در داخل آن شکنجه مى کرد.
متوکل عباسى که در دوران خلافت معتصم و واثق ، یک جوان عیاش ، بى بندوبار و هوس باز بود و طمع به خلافت داشت ، همیشه مورد بى مهرى و تحقیر واثق عباسى و وزیرش زیات قرار مى گرفت .
قاضى احمدبن ابى داود که شاهد رشد روزافزون مقام و قدرت زیّات در دستگاه خلافت عباسى بود، بر او رشک مى ورزید و دشمنى او را در قلب خود پنهان مى کرد.
قاضى احمدبن ابى داود، برعکس زیات ، نسبت به متوکل مهربانى کرده و وى را محترم مى شمرد. در ذى حجّه سال 232 قمرى ، واثق عباسى وفات یافت و متوکل عباسى ، به عنوان دهمین خلیفه عباسى بر تخت خلافت تکیه زد. وى در آغاز، زیات را از وزارت عزل و احمدبن ابى داود را به وزارت خویش نصب کرد. متوکل روز به روز با تحریکات احمدبن ابى داود، نفرت خویش نسبت به زیات را آشکار مى ساخت . تا در هشتم صفر سال 233 قمرى ، دستور دستگیرى و حبس زیات را صادر کرد. ایتاخ به دستور متوکل ، زیات را زندانى و به انواع شکنجه ها آزرد و تمام دارایى اش را مصادره کرد و سرانجام وى را در همان تنورى که براى شکنجه مخالفان خود درست کرده بود، انداخته و آن قدر وى را شکنجه کردند، تا به دیار نیستى شتافت . برخى گفته اند که در زیر تازیانه جان داد.
منبع: روزشمار تاریخ اسلام(ماه صفر)