شخصیت و منزلت زید بن على علیه السّلام

در این جا، مواردى چند از شهید سرافراز علوى زید بن على علیه السّلام را به طور گذرا اشاره خواهیم نمود:

الف - شخصیت و منزلت زید بن على علیه السّلام  

شیخ ‌مفید متوفاى 413 قمرى  در اءلارشاد، درباره شخصیت زید بن على علیه السّلام مى گوید: زیدبن على بن حسین علیه السّلام پس از برادر بزرگوارش امام محمدباقر علیه السّلام ، از سایر برادران خود بزرگوارتر و برتر بود. وى ، مردى پارسا، پرهیزکار، فقیه ، سخاوت مند و دلاور بود، که شمشیر به دست گرفت و با قیام خود امر به معروف و نهى از منکر کرد و از کشندگان امام حسین علیه السّلام خون خواهى نمود.

هم چنین درباره شخصیت عبادى وى ، زیادبن منذر، معروف به ابوجارود گفت : من به مدینه رفته و از هر کسى درباره زیدبن على علیه السّلام پرسش کردم ، به من گفتند: ذاک حلیف القرآن ؛ او، حلیف هم سوگند قرآن است

هم چنین هشام بن هشام گفت : از خالدبن صفوان که شخصیت زیدبن على علیه السّلام را براى ما تعریف مى کرد، پرسیدم : زید را در کجا دیدار کردى ؟ گفت : در رصافه کوفه .

پرسیدم : او چگونه مردى بود؟

گفت : ما علمتَ یبکى من خشیة اللّه حتّى یختلط دموعه بمخاطه ؛همان گونه دانستى ، او از خوف خدا آن قدر گریه مى کرد که اشک هاى وى با آب بینى اش درهم مى آمیخت .

گفتنى است که پس از واقعه کربلا و شهادت اباعبدالله الحسین علیه السّلام ، گرچه قیام هایى بر ضد امویان از سوى دوستداران اهل بیت علیهم السّلام براى خون خواهى از شهیدان کربلا و یا براى مقاصد دیگر، به وقوع پیوست و حکومت امویان را با خطر جدى روبرو کرد، مانند قیام توابین و قیام مختاربن ابى عبیده ثقفى ، ولیکن از علویان تا زمان زید، قیام و حرکت مهمى پدید نیامده بود و قیام زیدبن على علیه السّلام ، سرآغاز قیام ها و جنبش هاى علویان بر ضد امویان و پس از آنان ، بر ضد عباسیان بود.

این امر، نشان مى دهد که در عصر غربت علویان و خاندان پیامبر صلّى اللّه علیه و آله که کسى را یاراى مخالفت و مبارزه با امویان نبود، این علوى زاده دلیر با تلاش هاى بى دریغ خود بار دیگر دوستان اهل بیت علیهم السّلام و شیعیان را به حرکت درآورد و قیام بزرگى را پایه گذارى کرد.