١ – انجام حج نیابتی از سوی فرد مستطیع
سؤال: اگر کسی که مستطیع بوده و خود حج تمتع نرفته ولی به عنوان نیابت از طرف پدر مرحومش برای اولین بار عازم حج تمتع می شود، آیا این نیابت او صحیح است؟
جواب: حج نیابتی او درست است ولی باید در اولین فرصت حج خود را بجا آورد.
٢ – اختلاف ورثه میت در نیابت حج
سؤال: اگر کسی فوت کند و فیش حج داشته باشد، چنانچه بین ورثه اختلاف باشد که چه کسی به حج برود حکم چیست؟
جواب: در صورتی که توافق نکنند بین آنها که صلاحیت دارند قرعه کشی می کنند و اگر آن شخص وصی داشته باشد نظر وی مقدم است.
٣ – نائب شدن واجب الحج
سؤال: من خودم به واسطه سهم الارث واجب الحج شده بودم اما پول خود را صرف خرید خانه کردم .دو سال پیش به نیابت از خواهرم که فوت شده اند ثبت نام حج کردم. آیا این حج صحیح است و میتوانم به نیابت از ایشان بروم یا خیر؟ در حا ل حاضر برای ثبت نام خودم موجودی ندارم.
جواب: حج بر شما در اولین فرصت واجب است ولی با این حال نیابت از دیگری صحیح است و برای او محسوب می شود نه برای شما.
٤ – نیابت صرورة
سؤال: آیا صرورة (یعنى کسى که تا کنون به حجّ مشرف نشده است) مى تواند نایب شود، مرد باشد یا زن از طرف مرد باشد یا از طرف زن؟
جواب: نیابت صرورة چه مرد باشد و چه زن جایز است، خواه از طرف مرد باشد یا از طرف زن، بله نیابت زن مخصوصاً اگر منوبٌ عنه مرد باشد کراهت دارد.
٥ – نیابت مستطیع از دیگری در عمره تمتع
سؤال: شخصى که خود مستطیع بوده در میقات به نیابت از دیگرى محرم شده، و عمره تمتّع را از طرف آن شخص انجام داده است، اکنون وظیفه او چیست؟
جواب: نیابتش صحیح است; هر چند گناه کرده است.
٦ – وصیت برای انجام حج به کسی که خودش مستطیع است
سؤال: مرحوم پدرم وصیّت کرده که پسر بزرگش به نیابت او به مکّه برود. من که پسر بزرگ او هستم به وسیله ارث مستطیع شده ام، امّا تا کنون نتوانسته ام سهم خود را به پول تبدیل کنم. آیا با این حال مى توانم به نیابت از پدر حج بجا آورم؟
جواب: اگر امکان فروش سهم ارث، و صرف قیمت آن در حج وجود دارد، شما مستطیع هستید، و باید اوّل براى خودتان حج بجا آورید، بعد براى پدر، مگر این که پدر در حال حیات خود پولى بدهد و شما را موظّف به انجام حج سازد، در این صورت حجّ پدر مقدّم است.
٧ – نیابت توسط کسی که برای حج مستحبی مُحرم شده
سؤال: هرگاه شخصى بعد از احرام حج بیمار شود و قادر بر اعمال و مناسک حج نباشد، آیا کسى که براى انجام عمره تمتّع مستحبّى محرم شده، و عمره را انجام داده، مى تواند نایب او در حج شود؟
جواب: کسى که به نیّت خودش براى عمره تمتّع محرم شده (هر چند مستحبّى باشد) باید اعمال خود را به اتمام برساند، و نمى تواند نایب دیگرى شود، ولى اگر شخص مریض فقط قادر بر انجام طواف و سعى نباشد و بتواند وقوف عرفات و مشعر را درک کند، جایز است دیگرى را براى طواف و سعى و اعمال دیگر نایب قرار دهد، هر چند نایب براى خودش هم اعمال حج و عمره را بجا مى آورد.
٨ – نیابت کسی که قبلا با وجوه شرعیه حج را انجام داده
سؤال: شخصى حجّ واجب را بجا آورده، ولى امرار معاش او از وجوه شرعیّه بوده، سپس در حالى که استطاعت قطعى از غیر وجوه شرعیه پیدا کرده، به نیابت از دیگرى حج بجا آورده است. آیا حجّ نیابتى او صحیح است، یا باید پس از انجام حجّ واجب خودش، حجّ نیابتى را تکرار کند؟
جواب: حجّ اوّل صحیح بوده، و حجّ نیابتى او نیز صحیح است، و استطاعت از امرار معاش با وجوهات شرعیه حاصل مى شود.
٩ – نیابت از پدر توسط پسر مستطیعی که در ثبت نام کوتاهی کرده
سؤال: شخصى پس از استطاعت مالى ثبت نام نموده، و بعد از دو سال نوبتش فرا مى رسد، ولى چند ماه قبل از حرکت به سوى مکّه فوت مى کند. وى پسرش را نایب کرده که حجّ او را انجام دهد، در حالى که پسر استطاعت مالى دارد، امّا در ثبت نام کوتاهى کرده است، در صورتى که اگر ثبت نام مى کرد شاید در همان سال اوّل، قرعه به نامش اصابت مى نمود. اکنون این پسر به عنوان نیابت حجّ بلدى از پدر به مدینه آمده، و هنوز محرم نشده است، وظیفه اش چیست؟
جواب: نیابت او صحیح، و استطاعت خودش حاصل نشده است، هر چند به خاطر کوتاهى کردن در اسم نویسى گناه کرده است.
١٠ – نیابت توسط وصی که خودش مستطیع بوده
سؤال: خانمى که واجب الحج بوده وصیّت کرده، وصیّش از اموال او برایش حجّ بلدى انجام دهد. اکنون وصى از هر جهت مستطیع است، فقط به خاطر عدم ثبت نام استطاعت طریقى ندارد. آیا مى تواند به نیابت از آن مرحومه حج بجا آورد؟
جواب: اگر از نوبت آن زن استفاده مى کند، باید براى او حج بجا آورد.
١١ – نیابت توسط وصی که خودش مستطیع بوده
سؤال: خانمى که واجب الحج بوده وصیّت کرده، وصیّش از اموال او برایش حجّ بلدى انجام دهد. اکنون وصى از هر جهت مستطیع است، فقط به خاطر عدم ثبت نام استطاعت طریقى ندارد. آیا مى تواند به نیابت از آن مرحومه حج بجا آورد؟
جواب: اگر از نوبت آن زن استفاده مى کند، باید براى او حج بجا آورد.
١٢ – آگاهی نائب از استطاعت خود پس از احرام
سؤال: شخصى به عنوان نیابت از دیگرى در مسجد شجره محرم شده، و به مکّه آمده است. در جلسات آموزشى مناسک حج، متوجّه مى شود که خودش مستطیع بوده است، اکنون چه وظیفه اى دارد؟
جواب: احتیاطاً عمره را تمام کند، و طواف نساء را بجا آورد، و سپس به میقات برگردد، و براى حجّ خودش محرم شود. این در صورتى است که اجیر نشده باشد، و گرنه اجاره او صحیح است، و در آن سال مستطیع نیست.
١٣ – نائبی که اعمال حج را به اتمام نرسانده
سؤال: شخصى در حج اجیر کس دیگرى بوده است،بعد از انجام عمره تمتع، به سکته قلبى دچار شده و از برگزارى اعمال حج معذور گردید و به ایران مراجعت کرده است و در سال آینده مى خواهد مشرّف شود، آیا اعلام این وضعیت به اولیاى منوبٌ عنه و اجازه مجدّد به نیابت از منوبٌ عنه در سال آینده لازم است؟
جواب: چنانچه براى سال معینى اجیر شده، اعلام و اجازه لازم است.
١٤ – نایب شدن کسی که حج بر خود او مستقر گشته
سؤال: من خودم به واسطه سهم الارث واجب الحج شده بودم اما پول خود را صرف خرید خانه کردم. دو سال پیش به نیابت از خواهرم که فوت شده است ثبت نام حج کردم. آیا این حج صحیح است و می توانم به نیابت از ایشان بروم یا خیر؟ در حال حاضر برای ثبت نام خودم موجودی ندارم.
جواب: حج بر شما در اولین فرصت واجب است ولی با این حال نیابت از دیگری صحیح است و برای او محسوب می شود نه برای شما.
١٥ – جابجا شدن دو حج نیابتی
سؤال: دو حج نیابتى جابجا شده است به این صورت که مثلاً براى (زید) مبلغ «الف» و براى (عمرو) مبلغ «ب» بوده ولى نایبى که مبلغ «الف» را گرفته به او گفتهاند از طرف (عمرو) نایب است و همچنین به نایبى که مبلغ «ب» را گرفته گفتهاند از طرف (زید) نایب است، حکم مسئله چگونه است؟
جواب: اگر نیت کرده این حج از طرف صاحب الوجه است، براى صاحب همان وجه مى شود حالا اسمش هر چه باشد و از قبیل خطا در تطبیق است یعنى صاحب وجه را خطأً تطبیق بر دیگرى کرده؛ مثل اینکه نیت مى کند اقتداى نماز را به امام حاضر باشد اما خطأً تطبیق بر (عمرو) مى کند در حالى که پیشنماز (زید) است، چون نیت امام حاضر است، نماز صحیح است.
١٦ – نیابت مستطیع
سؤال: شخصى مستطیع است ولى چون ثبت نام نکرده، استطاعت رفتن به حج رانداشته است ولى اکنون به نیابت از پدرش ـ که ثبت نام کرده بود و فوت کرده ـ عازم حج است، آیا این نیابت صحیح است؟
جواب: چنانچه استطاعت مالى داشته ولى بر اثر موانعى موفّق به ثبت نام نشده نیابت او صحیح است.
١٧ – نائبی که کس دیگری را اجیر کند
سؤال: پدرى چند فرزند دارد و تمام اموال خود را به دو تن از فرزندانش به عنوان مصالحه داده است ولى شرط کرده که بعد از مرگ از طرف وى کسى را حدّاکثر ظرف چهار سال براى اداى حَجّة الاسلام بفرستند، فرزند او طبق شرط عمل کرده و در سال چهارم کسى را براى حج از بلد خویش روانه کرده است ولى این نایب وقتى به شهر دیگر رسید خودش نرفت و کسى دیگر را براى حجّ میقاتى فرستاد و حجّ میقاتى انجام گرفته است در حالى که فرزندان این میّت از این جریان خبر نداشتند(ناگفته نماند که حجّ میقاتى براى مردم آن جا شناخته شده نیست و از نیابت براى حجّ بلدى انصراف دارد) سؤال این است که:
الف) آیا نایب، حقّ نایب ساختن شخص دوّم را دارد؟
ب) آیاحجّ انجام گرفته ازطرف میّت صحیح است و میّت برىء الذّمّه شده است؟
ج) حکم مصالحه چیست؟
د) آیا به شرط عمل شده؟ زیرا فرزندان دیگر میّت،مدعى هستند که به شرط عمل نشده است لذا باید ما ترک به عنوان ارث بین ورثه تقسیم شود.
جواب: الف) نایب حقّ نایب قراردادن دیگرى را ندارد
ب) حجّ انجام گرفته صحیح است و میّت برى الذّمّه شده است.
ج) مصالحه به قوّت خود باقى است.
د) پسر باید پول حجّ را از نایب اوّل باز پس بگیرد و بهتر آن است که میان ورثه تقسیم کند.
١٨ – نایبی که عمره تمتع را در ذی القعده انجام داده و از حرم خارج شده
سؤال: اگر خدمه حج تمتع در ماه ذی القعده به مکه برسد و عمره تمتع انجام دهد و در ماه ذی الحجه به او گفته شود به جهت انجام کارهای کاروان به عرفات یا منطقه ای دیگر در خارج حرم برود نیابت او اشکالی دارد یا خیر؟ و آیا باید دوباره به مکه بازگردد؟
جواب: نیابت او اشکالی ندارد و نیازی به احرام مجدّد نیست.
١٩ – محرم شدن به نیابت از کسی که خودش در حال انجام عمره است
سؤال: آیا به نیابت از شخص حاضر که خودش عمره انجام می دهد، می توان تبرعا" محرم شد ؟
جواب: مانعی ندارد .
٢٠ – انجام اولین عمره به نیابت از دیگری
سؤال: بنده در عمره دانشجویی برای قدردانی از زحمات پدرم اعمال را به نیابت از ایشان بجا آوردم. از آنجا که این اولین عمره بنده بوده و شنیده ام اولین عمره را فقط برای خود می توان بجا آورد و من از این موضوع اطلاع نداشتم، آیا حج من باطل شده است؟ البته قبل از آن از روحانی کاروان پرسیدم که چنین قصدی دارم، آیا ضوابط خاصی دارد و ایشان گفتند خیر.
جواب: عمره ای که برای پدرتان انجام داده اید صحیح بوده ولی عمره ای به ذمه شما هست که هرگاه توانستید باید آن را انجام دهید.
.jpg)
.jpg)
.jpg)
.jpg)
.jpg)
(1).gif)
(1)(3).jpg)
.jpg)
