عقل

١ – نیابت مجنون ادواری

سؤال:آیا همان گونه که جنون دائم مانع نیابت در حجّ است، جنون ادوارى (جنون گاهگاهى) نیز مانع است؟ یعنى حتّى در زمان عقل نیز نمى تواند نیابت کند؟

جواب: اگر در تمام مدّت حج عاقل باشد مانعى ندارد.

٢ – نائب گرفتن برای مجنون بدون اذن ولی

سؤال:شخصى پس از احرام عمره تمتّع متأسّفانه دیوانه شد دوستانش بدون اجازه وى برایش نایب گرفته، یا تبرّعاً و مجّانى بقیّه اعمالش را به جا آورده اند. آیا این کار براى آن شخص کفایت کرده، و از احرام خارج شده است؟ اگر پولى خرج شده باشد، آیا مى توان از ولىّ مجنون گرفت؟

جواب: نیابت مزبور کفایت نمى کند، و شخص اوّل همچنان در احرام باقى است، و پولى که خرج شده از جیب کسى که خرج کرده رفته، و نمى تواند از ولىّ مجنون بگیرد، ولى چنانچه او را فریب داده باشد، مثلا کسى گفته باشد شما این کار را انجام دهید من اجرت آن را از ولىّ او مى گیرم و به شما مى دهم، در این صورت مى تواند از همین شخص بگیرد، و احتیاط آن است که ولىّ مجنون براى او نایب بگیرد که بقیّه اعمالش را انجام دهند.

٣ – نائب گرفتن برای کسی که در صحرای عرفات دیوانه شده

سؤال:زنى در روز نهم ذى الحجّه، در صحراى عرفات دیوانه مى شود، و او را به بیمارستان منتقل مى کنند. همراهانش تا آخرین لحظه اى که مى توانستند در مکّه بمانند، همراهش ماندند، ولى متأسّفانه بهبودى نیافت. آیا شوهرش که همراه اوست مى تواند براى او نایب بگیرد، یا خودش باقى اعمال او را انجام دهد؟

جواب: در صورتى که سال اوّل استطاعت اوست حج بر او واجب نشده، و لازم نیست براى او نایب بگیرند، و اگر عاقل شد باید به وظائف خود عمل کند، و چنانچه وقت گذشته لااقل اعمال عمره مفرده را بجا آورد تا از احرام خارج شود.

٤ – گرفتن نائب برای مستطیعی که در حج دیوانه شده

سؤال:شخصى پس از تشرّف به مدینه منوّره بر اثر حوادثى دیوانه مى شود. با توجّه به این که حج سابقاً بر او مستقر شده، آیا مى توان براى او نایب گرفت؟ اگر نیابت جایز نباشد، تبرّع حج از سوى او چه حکمى دارد؟

جواب: اگر امید به بهبودى او نباشد، گرفتن نایب مانعى ندارد.

٥ – نیابت از بچه و دیوانه

سؤال:نیابت از بچّه، یا دیوانه اى که حج بر او مستقر نشده، چه حکمى دارد؟

جواب: خالى از اشکال نیست.