غسل میت-احکام غسل

استفتائات غسل (آیت الله العظمی بهجت قدس سره)

غسل میت

نحوه غسل میّت

سؤال1196. غسل میّت چگونه است؟

پاسخ: واجب است میّت را سه غسل بدهند: اوّل غسل با آبى که به سدر مخلوط باشد. دوم غسل با آبى که به کافور مخلوط باشد. سوم غسل با آب خالص؛ و مراعات این ترتیب لازم است و در صورت به هم خوردن ترتیب، از همان جا که به هم خورده اعاده کنند.

عدم امکان غسل میّت

سؤال1197. در صورتى که غسل دادن میّت ممکن نباشد وظیفه چیست؟

پاسخ: باید بنابر احتیاط واجب میّت را سه تیمم بدهند و تیمم اوّل را به قصد مافى الذمه انجام دهند. و کسى که میّت را تیمم مى دهد بنابراظهر باید دست خود را به زمین زده و به صورت و پشت دست هاى میّت بکشد؛ ولى احتیاط در این است که با دست خود میّت نیز او را تیمم بدهند. (جهت اطلاع بیشتر به مسأله هاى 471 و 472 و 473 رساله مراجعه شود.)

ترتیب در غسل میّت

سؤال1198. در غسل میّت، ترتیب راست و چپ بدن معتبر است یا فقط احوط است؟

پاسخ: این ترتیب در غسل میّت مسلّم است که شستن سر مقدّم، و شستن طرف راست مقدّم بر طرف چپ است؛ اگرچه در غسل جنابت، این نحو یقینى نیست.

غسل میّت براى کودک

سؤال1199. غسل میّت براى کودک، در چه سنى واجب است؟

پاسخ: بچه سقط شده را، اگر چهار ماه یا بیشتر دارد، باید بنابر احتیاط واجب غسل بدهند و اگر چهار ماه ندارد، باید در پارچه اى بپیچند و بدون غسل دفن کنند.

غسل کسى که خون بدنش بند نمى آید

سؤال1200. شخصى در اثر حادثه ى رانندگى فوت شده و خون بدنش به هیچ وجه قطع نمى شود. وظیفه ى اطرافیان درباره او از نظر غسل و تکفین چگونه است؟

پاسخ: بعد از برطرف شدن عین خون و پاک کردن محلّ، یک لحظه ـ ولو به نحو استدامه ـ آب به قصد غسل جریان پیدا کند کافى است و با چیزهایى مثل پنبه از نجس شدن کفن محافظت مى شود.

میّتى که بدن او پانسمان است

سؤال1201. اگر براى جلوگیرى از خونریزى، زخم متوفّى را بسته اند، وظیفه در غسل چیست؟ آیا وظیفه جبیره است یا باید جبیره را بردارند؟ و اگر برداشتن جبیره ممکن نبود وظیفه چیست؟

پاسخ: تا ممکن است به صورتى که در سؤال قبل ذکر شد غسل دهند یا صبر نمایند که خونریزى متوقف شود و در صورت عدم تمکّن و یأس باید غسل جبیره بدهند.

کسى که سر و سینه و شکم او از بین رفته

سؤال1202. شخصى در اثر تصادف به کلّى سر و سینه و شکم او از بین رفته است. وظیفه از نظر غسل و نماز و کفن چیست؟

پاسخ: هر مقدارى که از او باقیمانده است، همان را غسل و حنوط و کفن مى کنند، و احتیاطا نماز مى خوانند؛ مگر آن که سینه یا بعضى از سینه که محلّ قلب است موجود باشد هر چند له شده باشد، که در این صورت باید نماز بر او خوانده شود.

کسى که سر و تمام بدنش له شده است

سؤال1203. شخصى در یک حادثه ى رانندگى کشته شده و سر او از بین رفته و تمام بدنش له شده است و او را در کیسه اى گذاشته اند، وظیفه نسبت به غسل و کفن او چگونه است؟

پاسخ: هر چه مانده را غسل و کفن کنند و اگر هیچ محلّى براى ازار و قمیص (پارچه هاى مخصوص کفن) نمانده است، فقط لفّافه واجب است، و اگر امکان غسل نیست و تمایز اعضا به گونه اى از بین رفته که تیمّم هم ممکن نیست، ظاهرا ساقط است و وظیفه اى نیست.

جنینى که با قطعه قطعه شدن بیرون آورده شده

سؤال1204. جنینى که بیش از چهار ماه داشته را به ناچار قطعه قطعه کرده و از رحم خارج نموده اند، وظیفه از جهت غسل و کفن چه مى باشد؟

پاسخ: همان را با جمع کردن اعضا، به نحو معهود، غسل و حنوط و کفن و دفن کنند.

کسى که مقدارى از شکم او دوخته شده

سؤال1205. شکم شخصى در اثر تصادف پاره شده و بعد از فوت شکم او را دوخته اند، به صورت طبیعى، مقدارى از ظاهر بدن بر اثر دوختن مخفى شده است. آیا وظیفه فقط غسل است یا تیمّم هم باید ضمیمه شود و یا این که لازم است دوخته شده را بشکافند و به نحو صحیح دوخته شود؟

پاسخ: ظاهر این است که اگر ظاهر بدن شسته شود، غسل کافى است، مثل انسان زنده.

فوت بچّه و مادر و مسأله ى غسل

سؤال1206. بچّه در شکم مادر بوده و هر دو فوت کرده اند. آیا لازم است بچّه را بیرون آورند و جدا غسل دهند؟ آیا فرقى بین مسلمان و کافر مى باشد؟

پاسخ: خیر، لازم نیست.

فوت مادر و خروج نصف طفل و فوت وى

سؤال1207. خانمى در حین وضع حمل، در حالى که قسمتى از طفل از رحم خارج شده فوت کرده و بچّه هم در همان حال مرده است، وظیفه از جهت غسل و کفن و دفن چه مى باشد؟

پاسخ: بعد از اخراج نصف دیگر، هر یک جداگانه غسل و کفن مى شوند.

نبودن ولىّ شخص متوفّى هنگام غسل

سؤال1208. اگر ولىّ شخص متوفّى حاضر نیست و شاید حضور او تا نصف روز یا یکى دو روز طول بکشد، آیا مى توان با اذن حاکم شرع و در صورت نبودن حاکم با اذن عدول مؤمنین او را غسل داد؟

پاسخ: اگر خوفى بر میّت نیست صبر کنند؛ اگرچه حرمت مسلّم از اولویت زمانى است که مزاحمت با ولىّ داشته باشد و وجوب اذن و اجازه گرفتن ـ که عمل بدون آن باطل است ـ مبنى بر احتیاط است.

اجساد یافت شده شهدا

سؤال1234. باقى مانده اجساد مطهر برخى از شهداى جنگ تحمیلى، پس از سال ها توسط گروه هاى تفحص پیدا مى شوند و فقط مقدارى استخوان از آنان به دست مى آید، کیفیت غسل و کفن و نماز میّت آنان را بیان فرمایید؟ و آیا با مسّ آن ها غسل مسّ میت واجب مى شود؟

پاسخ: استخوان آنان غسل و کفن و نماز دارد و مسّ آن هم موجب غسل مسّ میّت مى شود، بنابر احوط.

غسل و تیمم میّت با بیمارى مسرى

سؤال1235. برخى از بیمارى ها بسیار مهلک و مسرى است، غسل و کفن کسانى که بر اثر چنین بیمارى هایى مرده اند، با احتمال سرایت و ضرر جانى براى غسل دهنده، چه حکمى دارد؟

پاسخ: طورى با حائل و پوشش هاى حفاظتى غسل دهند که ضررآور نباشد و فرو بردن اعضاى سه گانه غسل، در آب کثیر کافى است و هم چنین غسل ارتماسى بنابر اظهر کفایت مى کند، هر چند مخصوص غسل ارتماسى خلاف احتیاط است

باردارى که جنین مرده در شکم او است

سؤال1212. زن باردارى که در شکم خود جنین مرده اى دارد، جهت انجام فریضه ى نماز آیا لازم است غسل مس میّت نماید و در صورت لزوم آیا باید براى هر نماز غسل به جا آورد یا یک غسل تا خارج شدن جنین کافى است؟

پاسخ: تا جنین مرده خارج نشود و بدن او با ظاهر بدن مادر تماس نگیرد و یا سنّ او بیش از چهار ماه نباشد، غسل لازم ندارد.

غسل و کفن اشرارى که در درگیرى هاى مسلّحانه کشته مى شوند

سؤال1213. اشرارى که در درگیرى هاى مسلّحانه کشته مى شوند، مانند قاچاق فروش، منافق، ضد انقلاب و غیره ـ که به عنوان محارب کشته مى شوند ـ ، احکام اسلام از قبیل: تغسیل، تکفین و... ، شامل آن ها مى شود؟

پاسخ: تا محکوم به کفر نباشند، این احکام ثابت است.

لزوم غسل محکومین به اعدام پیش از اجراى حکم

سؤال1214. آیا محکوم به مجازات اعدام یا قصاص نفس، پیش از اجراى مجازات نیاز به غسل میّت دارد؟

پاسخ: بله، نیاز به اغسال سه گانه دارد.

غسل ارتماسى

سؤال1215. آیا غسل میّت را هم مانند غسل هاى دیگر ـ مثل جنابت ـ مى توانیم به صورت ارتماسى انجام دهیم؟

پاسخ: غسل میّت مثل غسل جنابت است، و احتیاط مستحب آن است که تا غسل ترتیبى ممکن است، میّت را غسل ارتماسى ندهند؛ و در صورت غسل ارتماسى، باید آب قلیل نباشد.

غسل حیض یا جنابت براى میّت

سؤال1216. شخصى که در حال جنابت یا در حال حیض بمیرد، غسل حیض یا جنابت بر او واجب است؟

پاسخ: کسى که در حال حیض یا جنابت مرده، لازم نیست غسل حیض یا جنابت بدهند، بلکه همان غسل میّت براى او کافى است، ولى بنابر احتیاط موقع غسل دادن میّت، نیّت غسل جنابت و یا حیض را نیز بنمایند.

نگاه به عورت میّت

سؤال1217. نگاه کردن به عورت میّت چه حکمى دارد و در صورت حرمت، آیا غسل باطل است؟

پاسخ: حرام است، و کسى که او را غسل مى دهد، اگر نگاه کند معصیت کرده، ولى غسل باطل نمى شود.

غسل میّت دیوانه

سؤال1218. آیا غسل شخصى که از کودکى دیوانه بوده و با همین حالت هم بالغ شده واجب است یا خیر؟

پاسخ: چنان چه پدر و مادر او یا یکى از آنان مسلمان باشند، باید او را غسل داد و اگر هیچ کدام از آن ها مسلمان نباشند، غسل دادن او جایز نیست.

نیّت در غسل

سؤال1219. آیا در غسل میّت، نیّت هم لازم است و در صورت لزوم، آیا براى هر غسل باید تجدید نیّت نمود؟

پاسخ: کسى که غسل میّت را انجام مى دهد باید قصد قربت داشته باشد ـ یعنى غسل را براى انجام فرمان خداوند عالم به جا آورد ـ و اگر به همین نیّت تا آخر غسل سوم باقى باشد، کافى است و تجدید نیّت لازم نیست، اگرچه احوط است.

ترتیب در غسل میّت

سؤال1222. ترتیب در غسل دادن با سدر و کافور و آب خالص کدام است و در صورت به هم خوردن این ترتیب، وظیفه چیست؟

پاسخ: غسل اوّل لازم است با آبى که به سدر مخلوط است باشد و غسل دوم با آبى که مخلوط با کافور است انجام شود و غسل سوم با آب خالص باشد و در صورت به هم خوردن ترتیب، از همان جا که ترتیب به هم خورده اعاده کنند.

قسمت جدا شده

سؤال1223. قسمتى از بدن شخصى در اثر تصادف از بدن وى جدا شده است، آیا آن قسمت جدا شده در غسل، حکم میّت را دارد؟

پاسخ: اگر آن قسمت داراى استخوان باشد، غسل آن واجب است.

لمس عورت میّت هنگام غسل

سؤال1224. اگر کسى هنگام غسل عورت میّت را لمس نماید، عمل حرامى مرتکب شده است؟

پاسخ: بله.

چسبیدن مانع به بدن میّت

سؤال1225. اگر به جاهایى از بدن میّت چیزى هم چون اثر چسب زخم و... مانده باشد و بر طرف کردن آن دشوار باشد، وظیفه چیست؟

پاسخ: باید غسل جبیره اى بدهند.

پوشش جسد

سؤال1226. در هنگام غسل دادن میّت، آیا پوشاندن تمام بدن یا بعضى از بدن میّت لازم است؟ اگر مماثل باشند چه طور؟

پاسخ: در مماثل پوشاندن غیر عورت لازم نیست، و توضیح بیشتر در مسایل 463 و 466 رساله ذکر شده است.

رعایت موالات در غسل

سؤال1227. آیا در غسل میّت موالات بین اعضا و موالات بین غسل هاى سه گانه شرط است؟

پاسخ: ظاهرا شرط نیست.

غسل و کفن فرد سنگسار شده

سؤال1229. نحوه غسل و کفن فردى که سنگسار مى شود و یا محکوم به قصاص نفس است، چگونه مى باشد؟

پاسخ: در صورتى که قبل از اجراى حکم به فرمان حاکم یا بدون آن، با غسل هاى سه گانه میّت، غسل نموده باشد، پس از اجراى حکم، غسل دادنش واجب نیست و بعد از آن مى توانند او را تکفین و حنوط کنند.

غسل غیر شیعه

سؤال1230. آیا غسل دادن مسلمان غیر شیعه اثنى عشرى واجب است؟

پاسخ: بله، واجب است.

اجساد یافت شده شهدا

سؤال1234. باقى مانده اجساد مطهر برخى از شهداى جنگ تحمیلى، پس از سال ها توسط گروه هاى تفحص پیدا مى شوند و فقط مقدارى استخوان از آنان به دست مى آید، کیفیت غسل و کفن و نماز میّت آنان را بیان فرمایید؟ و آیا با مسّ آن ها غسل مسّ میت واجب مى شود؟

پاسخ: استخوان آنان غسل و کفن و نماز دارد و مسّ آن هم موجب غسل مسّ میّت مى شود، بنابر احوط.

غسل و تیمم میّت با بیمارى مسرى