احكام نيابت

سؤال 638- آيا نايب عمل به تقليد خود يا منوب عنه كند؟

جواب:  اگر به وصيّت نائب شود عمل به تقليد ميّت كند، و اگر نمى‏داند، به تقليد صحيح خود مى‏تواند اكتفا كند. واللََّه العالم.

سؤال 639- آيا نيابت از زنده در عمره مفرده جايز است مانند حج مستحبى يا نه؟ و نيز آيا مى‏تواند يك نفر نيابت از دو نفر زنده يا مرده، عمرهء مفرده را يا نه؟

جواب:  بلى در عمره مستحبه هم مى‏توان از زنده نايب شد و هم به يك عمره از دو نفر يا بيشتر. واللََّه العالم.

سؤال 640- كسى كه حج نيابتى قبول كرده و در همان سال حج بذلى يا استطاعت شخصى پيدا كرده در صورتى كه طرف، شرط نكرده كه در چه سالى نيابت رود آيا مى‏تواند حج نيابتى را به سال بعد موكول نموده و امسال حج خود را به جاى آرد يا خير؟ لطفاً حكم آنها را مرقوم فرمائيد.

جواب:  اگر انصراف به همان سال نداشته باشد مى‏تواند نيابت را تأخير بيندازد و اگر انصراف به همان سال داشته باشد كما هوالغالب پس حج بر خودش واجب است و اجاره قبلى باطل بوده است. واللََّه العالم.

سؤال 641- كسانى كه به نيابت از ديگرى به حج رفته باشند از نظر اختلاف دو روز در موقف عرفات و مشعر نتوانسته‏اند به وظيفه خود عمل نمايند، آيا نسبت به حج از طرف منوب عنه برى‏ء الذمّه شده‏اند يا خير؟

جواب:  در صورتى كه نيابت آنها مقيد به همين سال نبوده، صحيح است و بايد در سالهاى بعد حج را بجا بياورد، و اگر نيابت مقيد به همين سال بوده باطل است و در اين صورت اگر اجاره بر مقدمات و عمل حج هر دو بوده، نسبت به مقدمات مستحق اجرت است و اگر اجاره بر عمل حج فقط بوده مستحق اجرت بر مقدمات نيست و اين فرض در صورتى است كه قطع به خلاف داشته باشد، و امّا در صورتى كه احتمال مطابقت در بين باشد و قطع به خلاف نباشد حج اجير مبرى‏ء ذمّه و مستحق اجرت مى‏باشد. واللََّه العالم.

سؤال 642- خدمه كاروانها معمولاً در شب عيد، اضطرارى اول شب را درك كرده و به منظور مهيا كردن امور حجاج قبل از فجر به منى كوچ مى‏كنند، آيا چنين اشخاصى مى‏توانند نائب در حج از طرف ديگرى شوند يا خير؟

جواب:  اشخاص مزبور نمى‏توانند نايب شوند. واللََّه العالم.

سؤال 643- آيا نيابت دادن حج تمتع به كسى كه با عمره مفرده داخل مكه شده است و نمى‏تواند احرام از ميقات ببندد مگر از حدود حرم، جايز است؟

جواب:  بلى جايز است، مگر اينكه نيابت دهنده وكيل از غير باشد كه در اين صورت بايستى از يكى از مواقيت معهوده نايب بگيرد. واللََّه العالم.

سؤال 644- روحانى كاروان كه جهت راهنمايى زائران مكه مشرف مى‏شود، آيا مى‏تواند حج نيابى قبول كند يا خير؟ و همچنين كارمندان گروه در صورت عدم امكان، به چه نيت محرم شوند؟

جواب:  بلى مى‏تواند قبول كند و همچنين كارمندان قافله. واللََّه العالم.

سؤال 645- شخص زنده مستطيع اگر از رفتن مكه عاجز شود آيا مى‏توان به جهت او حج ميقاتى استيجار نمود يا اينكه بايد از بلد باشد؟

جواب:  ميقاتى هم كفايت مى‏كند. واللََّه العالم.

سؤال 646- اگر براى نايب، در حج پيش‏آمدى شود آيا مى‏تواند نايب بگيرد؟ مثلاً در رمى جمره يا ذبح و يا غيره؟ و آيا نايب دوّم قصد از طرف منوب عنه اولى بايد بكند يا امرى كه بايد نايب اوّل انجام دهد قصد كند؟

جواب:  بلى مى‏تواند نايب بگيرد و نايب دوّم از هر كدام قصد كند صحيح است. واللََّه العالم.

سؤال 647- وضوى براى طواف حج و نماز آن نسبت به نايب، آيا قصد نمايد از خودش يا از منوب عنه؟

جواب:  بله قصد نمايد از خودش.

سؤال 648- آيا اعمال نايب در حج بايد به نحو تقليد خودش باشد يا تقليد منوب عنه؟

جواب:  بايد به نحو تقليد منوب عنه باشد.

سؤال 649- آيا نايب در حج از غير، تقصير و حلق را نيت از خود كند يا از منوب عنه؟

جواب:  كليه وظايف حج و عمره را بايد به قصد منوب عنه بياورد غير از كفارات كه سبب آنها خودش شده كه به قصد خود مى‏آورد.

سؤال 650- اگر كشف شود باطل بودن وضوى نايب از حج از غير خود، يا در عمره بعد از ساليان درازى، اين نايب چه بايد بكند، و اگر اين نايب عاجز شود از رفتن به مكه به خاطر پيرى و غير آن، آيا واجب است بر او برگرداند اجرت را؟ و اگر صاحبان آن اجرت را نداند[1]، يا موجود نباشند چه بايد بكند؟

جواب:  بله بايد تدارك كند هر اندازه كه مى‏تواند، يا اجرت را دفع كند به صاحبان آن و اگر غير موجودند بايد حج بدهد براى او باجرة المثل.

سؤال 651- آيا شخصى كه در اثر ضعف مزاج، قدرت بر عمل حج ندارد و استطاعت مالى دارد، بايد حج بلدى بدهد يا حج ميقاتى كافى است؟ در مفروض سؤال منوب عنه حى است نه ميت.

جواب:  بلى حج ميقاتى كافى است. واللََّه العالم.

سؤال 652- شخصى فوت نموده و مبلغ 250000 تومان دارايى بجا گذاشته و به اظهار عيالش، شخصى با تقوا نبوده و مى‏گفته مى‏خواهم وجوهات بدهم و حج بكنم و بى‏وصيت فوت نموده يك مادر و عيال و دو دختر از او باقى مانده. آيا وظيفه ورثه است كه وجوهات بدهند و از طرف او حج كنند يا خير؟ چون يقين ندارند به عين مال، خمس تعلق گرفته باشد، فقط مى‏دانند كه وجوهات نمى‏داده.

جواب:  آنچه را كه يقين دارند ذمه متوفى مشغول است از اصل تركه بايد بدهند و اگر بدانند ذمه او به حج مشغول است بايد از اصل تركه از ميقات براى او نايب بگيرند.