سؤال 621- كسانى كه روحانى مىباشند و ارتزاق آنها از روضه خوانى و سهم امام و وجوهات ديگر است، اگر مقدارى داشته باشند از غير وجوه، و يا آنكه امور روحانيت كمك كاروان را قبول كرده و مكه مشرف شده است، آيا مستطيع شده است و حج از گردن او در سالهاى آينده ساقط مىباشد يا نه؟
جواب: بلى، در هر دو فرض و دست يافتن به امكان اداى حج، حج او حجة الاسلام، و موجب سقوط وظيفه در تمام عمر است. واللََّه العالم.
سؤال 622- زيدى كه مشغول تحصيل علم مىباشد ملكى داشت و فروخت اگر بخواهد با اين وجه به مكه برود مىتواند لكن هيچ عايدى غير از وجوهات ندارد، آيا وظيفهاش خرج كردن از وجوهات و رفتن به مكه است يا تكليف ديگرى دارد؟
جواب: در صورتى كه مستطيع است و مىتواند به مكه برود و برگردد و در عسر و حرج واقع نمىشود در اين صورت بايد به مكه برود. واللََّه العالم.
سؤال 623- كسى كه در همين سال مستطيع شده ولى يقين دارد در بين مسافرت حج به جاهايى برخورد خواهد كرد كه بايد با لباس نجس و بدن نجس نماز بخواند، آيا باز هم واجب است يا نه؟
جواب: بلى باز هم واجب است. واللََّه العالم.
سؤال 624- آيا از وجوهات سهم مبارك و سهم سادات مىتوان به حج و يا عمره مفرده مستحب رفت؟
جواب: با سهم سادات سيد فقير پس از گرفتن مصرف سالش مىتواند با آن حج بجا آورد و غير سيدى كه خدمت در دين دارد مىتواند از آنچه به ازاى خدمتش از سهم امام مىگيرد حج بجا آورد. واللََّه العالم.
سؤال 625- آيا اشخاصى كه در سال اوّل قرعه كشى مستطيع بودهاند شركت نمودهاند و در بانك پول گذاشتهاند ولى در سالهاى بعد كه نوبت سفر ايشان است احتياج به منزل يا ماشين دارند يا سرمايه به قرض مىافتد آيا اين حج كفايت مىكند چنانچه در سالهاى آينده مستطيع شود؟
جواب: بلى كفايت مىكند. واللََّه العالم.
سؤال 626- زيد مبلغى به مرور سالها جمعآورى نموده، و اين مبلغ به حدى رسيده كه اگر خمس تعلق نمىگرفت، اين شخص مستطيع بود و چنانچه خمس اين مال را بدهد از استطاعت مىافتد، قيل كه بايد حج برود و خمس را دستگردان كند، هر گاه قدرت پيدا كرد بدهد، آيا اين حرف قيل، صحيح است يا خير؟ جواب مرقوم فرموده بوديد در فرض مزبور دادن خمس آن لازم است، در اينجا به عرض مىرسد كه خمس آن لازم است يعنى اين شخص فعلاً مستطيع نيست يا اينكه چيزى است كه ما درك نمىكنيم؟
جواب: اگر خمس در ذمه او باشد، حال ساير ديون را دارد كه منافات با استطاعت ـ ندارد، به اين معنى كه اگر ادا نشد و معصيت كرد واجب است حج برود، و اما اگر داد و بقيه كافى نيست مستطيع نيست، و اما اگر خمس در عين اموال باشد و به طورى است كه زايد بر خمس كافى به حج نيست مستطيع نيست. واللََّه العالم.
سؤال 627- ضعيفهاى منزل مسكونى به ارث به او رسيده است و زوج او تمكن از تهيه مسكنى ندارد، اگر اين زن بخواهد منزل را بفروشد و به مكه بروند در مضيقه قرار خواهند گرفت، آيا مستطيعه شده است يا خير؟
جواب: در صورتى كه اگر آن منزل را بفروشد در ضيق و حرج واقع مىشود در اين صورت آن زن مستطيعه نيست. واللََّه العالم.
سؤال 628- اينجانبان به شوق زيارت بيت اللّه الحرام و اداى حج واجب در سال جارى مشرف شده، ولكن پس از اتيان اعمال عمره اجباراً ما را از خاك سعودى بيرون كردند، لذا سؤال مىشود كسى كه چند سال است مؤونه راه داشته و در اين اين چند سال كوتاهى نكرده لكن وسيله رفتن فراهم نشده يا افرادى كه در آن چند سال قبلى مسامحه كردهاند در رفتن، تكليف هر دو دسته كه امسال مشرف شده و پول خود را خرج كردهاند و فعلاً از نظر مؤونه قادر به رفتن نيستند چيست؟ و نيز تكليف كسى كه امسال مستطيع شده و مشرف شده لكن او را برگرداندهاند و پولش را هم خرج كرده چيست؟
جواب: در فرض ثالث كه امسال مستطيع شده و فعلاً هم متمكن نيست وظيفهاى ندارد، و در فرض دوّم حج مستقر شده بر ذمهاش، و در صورت اولى اگر خودش بتواند به حج برود، لازم است و اگر نتواند وظيفه او فرستادن نائب است و كفايت مىكند انجام از ميقات، ولى احتياط واجب صروره بودن نائب است. واللََّه العالم.
سؤال 629- اگر كسى ديگر را دعوت كند كه به زيارت حج برود و تمام مخارج او را به عهده بگيرد، آيا پذيرفتن آن لازم است يا نه؟ و اگر پذيرفت چنانچه قرض داشته باشد آيا مستطيع مىشود يا خير و اگر وى را به عنوان روحانى استخدام كنند، فرق مىكند يا نه؟
جواب: در صورتى كه مخارج را بدون عوض عهدهدار شود لازم است بپذيرد و مستطيع مىشود و قرض مانع از استطاعت نيست، ولى چنانچه در مقابل بذل، انجام عملى را خواستارند، مثل شغل روحانى كه با او شرط شود كه به امور رسيدگى نمايد، در اين فرض قبول كردن واجب نيست.
سؤال 630- از مسائل المستحدثه استفاده مىشود اگر كسى پول خود را در بانكهاى غير اهلى به عنوان وديعه سپرد، چون عين پول از بين رفته است، در وقت استرداد با اذن حاكم شرعى بايد پول را تصرف كند، پس اين فرق پيش آمد مىكند، شخص در غير موسم حج پول خود را در بانك غير اهلى (حكومتى) گذاشته موسم حج قطعاً پولى ندارد، اكتساب هم كه واجب نيست براى تحصيل استطاعت لذا اقدام براى حج نمىكند، آيا گناهكار است و تارك حج است؟
جواب: اولاً تفويت مال در غير موسم حج و يا تفويت آن در اثناى سال باعث سقوط حج نمىشود و مكلّف است به انجام حج.
سؤال 631- زيد مستطيع شده مىخواهد به قول متداول بين مردم (قاچاق) برود به مكه آيا جايز است يا خير؟ و چنانچه جايز نباشد آيا واجب از گردن او ساقط است يا خير؟ و در مسافرت نماز او قصر است يا تمام؟ توضيح اينكه براى او ضرر جانى ندارد.
جواب: چنانچه نتواند به طور آزاد برود مستطيع نيست و در صورتى كه به اين صورت برود اگر از ميقات آزاد باشد كه تا آخر اعمال آزادانه مناسك خود را انجام دهد ولو در مراجعت به محذورى برخورد نمايد حج او با داشتن شرايط ديگر حجة الاسلام است و موجب اداى فريضه است، اما قضيه نماز اگر ضررى كه محرّم است برايش محتمل و مورد خوف نباشد قصر است، و الّا تا خوف باقى است تمام است. واللََّه العالم.
سؤال 632- سيد اهل علم است، كسب و شغل او از اوّل يا تحصيل بوده و يا ترويج و به هيچ كسب و شغل آشنايى ندارد كه بتواند از آن ممر اعاشه نمايد، فقط وجوه است و وجوه، منزلى دارد براى سكونت خود تقريباً مساحت زمين آن 240 متر مربع، چنانچه مساحتى از زمين منزل را بفروشد و برود حج نمايد مىتواند و از وضع سكونتى او تغيير نمىكند و به عسر و حرج نمىافتد، آيا چنين سيدى مستطيع است يا خير؟ توضيح آنكه بعد از برگشتن از حج هم چون راه اعاشه ديگر ندارد ناچار است از وجوه شرعيه روزگار بگذارند، با همه اين عرايض او مستطيع است يا خير؟
جواب: در مفروض سؤال مستطيع است. واللََّه العالم.
سؤال 633- زيد از خمس مال خود به سيد فقير مبلغ بيست هزار تومان تمليك مىكند كه چون آرزومند زيارت مكه معظمه است به حج برود، آيا جايز است يا خير؟ و چنانچه جايز باشد اگر بعدها سيد مستطيع شود آيا حج مذكور كفايت است يا بايد حج رود؟
جواب: اگر قبض نمود به قدر مصرف سالش و حرجى براى مصارف زندگى او در بين نمىآيد به صرف در حج پس مستطيع مىشود انجام آن مجزى از وظيفه حجة الاسلام او است. واللََّه العالم.
سؤال 634- آيا رفتن به مكه معظمه براى اداى فرض حجة الاسلام از راههاى غير متعارف بدون گذرنامه با خوف وقوع در محظور چه صورت دارد و بر فرض اينكه كسى رفت و مناسك حج را انجام داد مكفى است براى سقوط فرض حجة الاسلام يا خير؟
جواب: اگر اين حالت قبل از وصول به ميقات باشد و بعد از آن خوفى نداشته باشد اگر چه سفر او سفر حرام و معصيت است ولى مجزى از حجة الاسلام است بخلاف اينكه بعد از آن هم خوف داشته باشد كه مجزى هم نخواهد بود.
سؤال 635- شخصى سال قبل به حج نيابتى رفته و در اواخر انجام مناسك متوجه شد كه خود نيز مىتوانسته شخصاً براى خود اعمال حج بجا آورد و چون بعد از ايام حج به اين موضوع توجه پيدا مىكند و شبهه وجوب درباره خود دارد تصميم مىگيرد كه آينده يعنى امسال به حج رود و به همين منظور مقدمات فراهم نموده و تقاضاى ثبت نام مىكند، ليكن در قرعه كشى مردود مىشود ولى بعضى كاروانها او را به عنوان راهنما مىپذيرند آيا اين شخص مىتواند به سمت راهنما يا كارمندى كاروان را قبول نمايد و بر فرض قبول، از شبهه وجوب و حج شخصى خود، برائت ذمه حاصل مىكند يا وظيفه ديگر دارد؟ لطفاً حكم آن را مرقوم فرمائيد.
جواب: حج بر وجه مزبور صحيح و مجزى از حجة الاسلام است. واللََّه العالم.
سؤال 636- زيدى بكر را كه آن بكر مستطيع نيست در غير موسم حج با خود به مكه برده (يا مردى عيال خود را) براى انجام عمره مفرده، بفرمائيد آيا اين معتمر فقير در صورت امكان استقراض بايد در مكه بماند تا موقع حج تمتع يا خير؟
جواب: واجب نيست.
سؤال 637- زيد براى آنكه استطاعت حج پيدا نكند نذر كرده هر ساله روز عرفه براى زيارت حضرت رضا عليه السلام مشرف شود، چنانچه بعد، استطاعت به هم رساند آيا نذر او ثابت است و حج او واجب نيست يا آنكه نذر او باطل مىشود؟
جواب: بله نذر منحل مىشود و بايد حج نمايد. واللََّه العالم.
.jpg)
.jpg)
.jpg)
.jpg)
.jpg)
(1).gif)
(1)(3).jpg)
.jpg)
