متاسفانه بسیارى از مردم ناآگاه , از امام چهارم به عنوان امام بیمار یاد مى کنند و با ذکر این لقب , در ذهن آنان شخصى رنجور و ناتوان با چهره اى زرد و پژ مرده و روحى افسرده تداعى مى شود در حالى که واقعیت غیر از این است , زیرا امام چهارم تنها در کربلا مدت کوتاهى بیمار بوده است و پس از آن بهبود یافته و در حدود 35سال همچون سایر امامان از سلامت جسمى بر خوردار بوده است.
بى شک بیمارى موقت آن حضرت در آن حادثه , عنایت خداوندى بوده است تا بدین وسیله از وظیفه ی جهاد معذور گردد و وجود مقدسش از خطر کشتار مزدوران یزید محفوظ بماند و از این رهگذر, رشته ی امامت تداوم یابد. اگر حضرت بیمار نبود مى بایست در جهاد با یزیدیان شرکت کند و در این صورت همچون سایر فرزندان و یاران پدرش به شهادت مى رسید و نور هدایت خاموش مى شد
سبط ابن الجوزى مى نویسد: على بن الحسین چون بیمار بود کشته نشد
محمد بن سعد مى نویسد: آن روزعاشورا که على بن الحسین همراه پدرش بود, بیست و سه یا بیست و چهار سال داشت و هر کس بگوید که او در آن زمان کوچک بوده و موى بر نیاورده بوده , بى اساس است ; بلکه او آن روز بیمار بود به همین جهت در جنگ شرکت نکرد
ابن سعد همچنین گزارش مى دهد که : پس از کشته شدن حسین بن على , شمر به سوى على بن الحسین آمد و او بیمار بود و در بستر خوابیده بود. شمر گفت : این را بکشید. یکى از همراهان وى گفت : سبحان الله ! آیا جوانى را که بیمار است و در جنگ هم شرکت نداشته بکشیم ؟ در این هنگام عمر بن سعد در رسید و گفت : با این زنان و این بیمار کارى نداشته باشید
شیخ مفید ازحمید بن مسلم , یکى از سپاهیان یزید, چنین نقل مى کند:روز عاشورا به چادر على بن الحسین رسیدیم , او سخت بیمار و بر بسترى خوابیده بود. شمر با گروهى از پیادگان آمد, به او گفتند:
آیا این بیمار را نمى کشى ؟ من گفتم : سبحان الله ! آیا کودکان را هم مى کشید؟! این کودکى است و بیمارى او را از پا در خواهد آورد, و چندان از این سخنان گفتم تا آنان را از کشتن او باز داشتم . در این هنگام عمر بن سعد آمد زنان به روى او فریاد زدند و گریستند. او به افراد خود گفت : هیچ کس از شما به خانه هاى این زنان داخل نشوید و متعرض این جوان نشوید.
چنانکه ملاحظه شد, بیمارى امام چهارم , مصلحتى الهى بود که موجب حفظ حیات آن حضرت گردید و هرگز به معناى ضعف روحى و عجز ناتوانى او در برابر دشمن نبود. امام نه تنها در آن شرائط سخت و دشوار اسیرى , ملجا ء و پناهگاه اسیران و آرام بخش دلهاى دردمند آنان بود, بکله با دشمن با شجاعت و شهامت بر خورد مى کرد و سخنرانیها و مناظرات پر شور آن حضرت در کوفه و شام گواه این معناست . چنانکه پس از انتقال اسیران به کوفه , به دنبال گفتگوى تندى که در مجلس عبید الله بن زیاد بین او و امام صورت گرفت , عبید الله خشمگین شد و دستور قتل حضرت را صادر کرد, اما امام فرمود:مرا به کشتن تهدید مى کنى ؟! آیا نمى دانى که کشته شدن , براى ما یک امر عادى بود و] ّّ شهادت براى ما کرامت و فضیلت است .
منبع: مهدی پیشوایی، سیره پیشوایان