نام مبارک: علی علیه السلام
القاب: سجاد و زین العابدین[مشهورترین القاب]؛سید العابدین ،ذوالثفنات،دوه الزاهدین ،سید المتقین ،امام المومنین ، زین الصالحین ،منار القانتین ،الزکى ،الامین ،سید المجتهدین .
کنیه شریف: ابو محمد علیه السلام، ابوالحسن[مشهورترین کنیه ها]؛ ابوبکر، ابوالحسین، ابوعبدالله و ابوالقاسم.
نام پدر: حسین بن علی علیهما السلام
نام مادر: شهربانو علیها السلام
محل ولادت: مدینه طیبه
تاریخ ولادت: 15 جمادی الاول سال 36 و نقل دیگر: 5 شعبان سال 38 هجری
محل شهادت: مدینه منوره
تاریخ شهادت: 25 محرم سال 95 هجری بنابرمشهور
علت شهادت: مسمومیت به زهر
محل دفن: قبرستان بقیع
نام قاتل: هشام بن عبدالملک لعنة الله علیهما
مدت عمر: 57 یا 58 سال
مدت امامت: 34 یا 35 سال
فرزندان آن حضرت
امام زین العابدین علیه السلام با توجه به فرزندان زیادى که براى ایشان یاد کرده اند، همسران متعددى داشته است ، اما در میاناین همسران ، تنها یکى از ایشان ، از طریق عقد دائم به همسرى آن حضرت در آمده بود ودیگران ، کنیزانى بودند که به وسیله حضرتش خریدارى شده و افتخار یافته بودند که ازآن امام فرزندى داشت باشند.
تنها همسرى که از طریق عقد دائم به ازدواج امام سجاد علیه السلام در آمده است ، ام عبدالله دختر بزرگوار - امام حسن مجتبى - علیه السلام - مى باشد.
ام عبدالله از زنان با فضیلتى است که در بسیارى از افتخارهاى معنوى ، درعصر خویش یگانه بوده است . از آن جمله این که وى هم دختر امام و هم همسر امام و هم مادر امام مى باشد.
همسرى ام عبدالله با امام سجاد، دونسل امامت را به هم پیوندداد و نتیجه این پیوند، یگانه فرزندى بود که باقر العلوم نام گرف تو خط امامت را تداوم بخشید.
تعداد فرزندان امام سجاد در کتابهاى تاریخى و حدیثى 15،16،17، و حتى 20 رزند پسر و دختر یادشده است .
شیخ مفید ره نام فرزندان امام سجاد علیه السلام را این گونه آورده است :
1- محمد (ابوجعفر، باقر العلوم علیه السلام ) که مادر وى ام عبدالله دختر امام حسن مجتبى علیه السلام بوده است-
2- عبدالله
3- حسن
4- حسین ، که مادر اینها ام ولدبوده است .
5- زید
6- عمر، که مادر آن دو نیز ام ولد مى باشد.
7- حسین اصغر
8- عبدالرحمان
9- سلیمان که هر سه از یک مادرام ولدبوده اند.
10- محمداصغر
11- على وى راکوچکترین فرزند امام سجاد دانسته اند.
12- خدیجه که با على از یک مادرام ولدبوده اند.
13- فاطمه
14- عُلیّه
15- ام کلثوم (مادر هر سه آنان ام ولد مى باشد.)
مادرهاى این فرزندان ، از شش نفر اُمّ ولد بودند.
آنچه شیخ مفید در این زمینه یادکرده ، مورداشاره برخى دیگر از مورخان نیز قرار گرفته است.
بسیارى از فرزندان على بن الحسین علیه السلام داراى اعقاب و نسلى نبوده اند و یا در تاریخ از نسل آنان چیزى ثبت نشده است
ابن عنبه نسب شناسى معروف ، استمرار نسل امام سجاد علیه السلام را تنها از طریق شش تن از فرزندان آنحضرت به نامهاى محمد الباقر علیه السلام ، عبدالله ، زید شهید، عمر اشرف ، حسین اصغر و على اصغر دانسته است
و ابن قتیه در این زمینه تنها از محمد بن على الباقر، زید، عبدالله بن الحسین یادکرده است.
درمیان فرزندان امام سجاد، با فضیلت ترین ، عالم ترین و شریف ترین فرزند را نخست امام باقر علیه السلام و سپس زید بن على دانسته اند.
چنان که از محمد بن منکدر نقل کرده اند:هیچ کس را ندیدم که در فضیلت با على بن الحسین برابرکند مگر زمانى که با فرزندش محمد الباقر علیه السلام مواجه شدم.
[و فرزند ارجمند دیگر] زیدبن على بن الحسین کنیه اش الوالحسین و یا الولاحسین . معروف به زید شهید است .
وى درسال 79 هجرى قمرى دیده به جهان گشود و به سال 122 هجرى قمرى در عصر خلافت هشام بن عبدالملک مروان به فرمان او و بدست یوسف بن عمر ثقفى به شهادت رسید.
او درمبارزه علیه دستگاه مستبد خلافت اموى ، بسیار جدى و صریح بود و در عین اعتقاد واذعان به امامت ولایت امام باقر علیه السلام و امام صادق علیه السلام ، قیام مسلحانه علیه دستگاه اموى را وظیفه خود مى دانست . مرکز اصلى فعالیتى سیاسى زید در کوفه بود و درهمان منطقه قیام کرد و به شهادت رسید.
زید علاوه بر مبارزات سیاسى ، در علم ودانش نیز شخصیتى والا داشت و ابوخالد واسطى کتابى را نام الفقه به وى نسبت داده استکه اگر این انتساب درست باشد نخستین کتاب فقهى به شمار مى آید.