حضرت آيتا... خامنهاي در سال 68 و قبل از رحلت حضرت امام خميني(ره)، به عنوان رئيس جمهور کشور ايران به چين سفر کردند. در اين سفر که به منظور پيگيري همکاريهاي فيمابين در عرصه سياسي و اقتصادي صورت گرفته بود، ايشان براي صرف غذا از تشريفات معمول و مرسوم ديپلماتيک پرهيز کرده و به يک رستوران عمومي مراجعه ميکنند. به گزارش «ديدبان»، با توجه به اينکه در کشور چين غذاهاي مختلفي پخت و پز ميشود که با احکام اسلامي همخوان نيست، حضرت آيتا... خامنهاي و تيم همراه تصميم ميگيرند به رستوران عمومي «المطعم الاسلامي» که فقط غذاي حلال تهيه و آماده ميکند بروند.
مديريت اين رستوران زماني که متوجه حضور يک هيأت عالي رتبه سياسي در اين مکان ميگردد، غذاي ويژهاي آماده ميکند که حضرت آيت ا... خامنهاي ضمن تشکر، از پذيرش آن امتناع ميکنند و همان غذاي معمولي را که همه مردم از آن تناول ميکردند، ترجيح ميدهند.
از نکات قابل توجه در اين سفر، حضور دکتر حسن روحاني در تيم همراه حضرت آيتا... خامنهاي بوده است. هاشمي رفسنجاني در خاطرات زمستان سال 1367 خود مينويسد: «دکتر روحاني آمد. درباره سفر به چين - که دعوت شده – پرسيد؛ موافقت کردم.» اين سفر در تاريخ 19 ارديبهشت ماه 1368 مطابق با 9 ماه مه 1989 ميلادي به مدت 6 روز برنامه ريزي شده بود و از آن به عنوان آخرين سفر خارجي حضرت آيتا... خامنهاي ياد ميشود.
اين سفر با حاشيههايي همراه بود از جمله آنکه قبل از نشستن هواپيماي حامل تيم ايراني به فرودگاه پکن، اعلام ميشود به دليل بيماري رهبر چين، ديدار وي با رئيس جمهور ايران و هيأت همراه لغو شده است. از ابتکارات حضرت آيتا... خامنهاي اين بود که پس از اطلاع از اين موضوع، ديدار با مقامات ديگر چيني را لغو کردند تا به صورت غير مستقيم اين پيغام را به چينيها بدهند که سطح نمايندگان ملت ايران کمتر از رهبر چين نيست. اين مسأله باعث شد که نخستوزير چين شخصا براي عذرخواهي به حضور آيتا... خامنهاي برسد.
دکتر علاءالدين بروجردي، سفير وقت ايران در چين، ماجرا را اينگونه روايت ميکند: «نخست وزير چين از محل کنگره خلق به محل اقامت رئيس جمهور ايران آمد و از همان دور، با صداي بلند گفت: کوچکتر به ديدار بزرگتر آمده است!
بعد وارد اتاق شد. حدود يک ربع با آقا صحبت کرد و گفت: ما نهايت احترام به مهمان را، بخصوص شخصيتي مثل جناب عالي، وظيفه خود ميدانيم. مشکل بيماري رهبر چين جدي است و پزشکان، ايشان را ممنوعالملاقات کردهاند. با اين حال، ما موضوع ملاقات را بررسي ميکنيم تا حل شود.»
گفتني است اين ابتکار و شجاعت حضرت آيتا... خامنهاي جدا از اينکه باعث شد همگان در برابر جايگاه هيأت عالي رتبه ايراني سر تعظيم فرود آورند، موجب شد رهبر چين به صورت جداگانه و دو برابر زمان تعيين شده پذيراي رئيس جمهور ايران و هيأت ديپلماتيک همراه باشد.