انهار
انهار
مطالب خواندنی

مستحبّات و مکروهات سجده

بزرگ نمایی کوچک نمایی
مسأله ۱۰۹۱ - در سجده چند چيز مستحب است۱:
۱- كسي كه ايستاده نماز مي خواند بعد از ان كه سر از ركوع برداشت و كاملا ايستاد و كسي كه نشسته نماز مي خواند، بعد از آن كه كاملاً نشست براي رفتن به سجده تكبير بگويد۲.
۲- موقعي كه مرد مي خواهد به سجده برود، اول دستها را و زن اول زانوها را به زمين بگذارد.
۳ - بيني را۳ به مهر يا چيزي كه سجده بر آن صحيح است بگذارد ۴.
۴- در حال سجده انگشتان دست را به هم بچسباند و برابر گوش بگذارد به طوري كه سر آنها رو به قبله باشد.
۵- در سجده دعا كند و از خدا حاجت بخواهد و اين دعا را بخواند۵. «يا خير المسؤولين و يا خير المعطين۶ ارزقني وارزق عيالي من فضلك۷ فانك ذوالفضل العظيم.» يعني اي بهترين كسي كه از او سوال مي كنند و اي بهترين عطا كنندگان روزي بده به من و عيال من از فضل خودت،۸ پس به درستي كه تو داراي فضل بزرگي.
۶- بعد از سجده بر ران چپ بنشيند و روي پاي راست را بر كف پاي چپ بگذارد۹.
۷- بعد از هر سجده وقتي نشست و بدنش آرام گرفت تكبير بگويد۱۰.
۸- بعد از سجده اول بدنش كه آرام گرفت «استغفرالله ربي و اتوب اليه» بگويد۱۱.
۹- سجده را طول بدهد۱۲ و در موقع نشستن دستها را روي رانها بگذارد.
۱۰- براي رفتن به سجده دوم در حال آرامي بدن «الله اكبر» بگويد۱۳.
۱۱- در سجده ها صلوات بفرستد۱۴ و اگر آن را به قصد ذكري كه در سجده ها دستور داده اند بگويد اشكال ندارد.
 ۱۲- در موقع بلند شدن دست ها را بعد از زانوها از زمين بردارد۱۵.
 ۱۳- مردها آرنجها و شكم را به زمين نچسبانند و بازوها را از پهلو جدا نگاه دارند و زنها آرنجها و شكم را بر زمين بگذارند و اعضاي بدن را به يكديگر بچسبانند و مستحبات ديگر سجده در كتابهاي مفصل گفته شده است۱۶.
این مسأله در رساله آیت الله سبحانی نیست.
۱- مكارم: چند چيز در سجده به رجاء ثواب الهي مطلوب است...
مظاهری: در سجده ، سیزده مورد مستحب است...
۲- مكارم: ۱- بعد از سر برداشتن از ركوع در حالي كه بدن آرام است براي رفتن به سجده تكبير گويد و همچنين بعد از سجده اول و نيز براي رفتن به سجده دوم...
۳- فاضل: علاوه بر پيشاني، بيني را...
4- زنجاني: بلكه اين امر، مطابق احتياط استحبابي موكّد است...
۵- فاضل: يكي از دعاهاي مناسب در سجده اين است...
زنجانی: خوب است این دعا را بخواند...
مكارم: از دعاهاي خوب و مناسب اين دعا است...
۶- مكارم: يا خير المسؤولين و اوسع المعطين...
۷- وحید: من فضلک الواسع...
۸- وحید: از فضل فراگیر خودت
۹- فاضل، مكارم: و اين را تورُّک گويند...
۱۰- [مورد ۷ در رساله آيت الله مكارم نيست]
۱۱- مكارم: ۷- در ميان دو سجده هنگامي كه بدن آرام است «استغفرالله ربي و اتوب اليه » گويد...
۱۲- مكارم: و تسبيح و حمد و ذكر خدا گويد...
۱۳- [مورد ۱۰ در رساله آيت الله مكارم نيست]
۱۴-خوئي، فاضل، صافي، تبريزي، سيستاني، مكارم، زنجاني، وحید: [پايان مورد ۱۱]
گلپايگاني: ولي ان را به قصد ذكري كه در سجده دستور داده اند نگويد[پايان مورد۱۱]
۱۵- گلپايگاني، صافي: ۱۲- در موقع بلند شدن، مرد اول زانوها و زن اول دست ها را از زمين بردارد...
مكارم: ۱۰- به هنگام بلند شدن ، اول زانوها را از زمين بردارد و بعد دست ها را...
۱۶- مظاهری: مردها آرنج ها را به زمین نچسبانند و بازوها از پهلو جدا نگه دارند و زن ها آرنج ها را بر زمین بگذارند و اعضای بدن را به یکدیگر بچسبانند.
[مورد 13 در رساله آيت الله مكارم نيست.]
*****
بهجت: مسأله ۸۸۵- مستحب است تكبير گفتن در موقع رفتن به سجده و بعد از سربرداشتن از آن؛ و مستحب است در حال تكبير دستها را بلند كند؛ و براي مرد مستحب است در موقع سجده رفتن، دستها را زودتر از زانوها بر زمين بگذارد و در موقع بلند شدن براي قيام، زانوها را زودتر از دست ها از زمين بردارد و زن در حال رفتن به سجده، اول زانوها را به زمين مي گذارد بعد دستها را، و مستحب است در حال سجده بيني نيز به خاك و يا هر چه سجده بر آن جايز است گذاشته شود و بين دو سجده دعاهايي كه وارد شده بخواند، مثل استغفار و مانند آن و مستحب است در بين دو سجده به حال تورك بنشيند(يعني بر ران چپ بنشيند و قدم راست را بر كف قدم چپ بگذارد) و بر روي دو پا نشستن مكروه است؛ و براي زن مستحب است نشستن بر نشيمنگاه و بالا اوردن زانوها و چسباندن رانها به يكديگر؛ و همچنين مستحب است نمازگزار در وقت بلند شدن براي ايستادن بگويد:«بحول الله و قوته اقوم و اقعد» [و نيز رجوع كنيد به مسأله اختصاصي 925،بعد از مسأله 1121 متن اصلی].
امام خامنه ای: مسأله ۲۷۸- بعضی از مستحبات سجده عبارت است از:  ۱- پیش از سجده و پس از آن در حالی که بدن آرام است تکبیر بگوید. ۲- بین دو سجده در حالی که بدنش آرام است بگوید "استغفرالله ربی و اتوب الیه‌". ۳- سجده را طولانی کند و در آن ذکر بگوید و دعا برای حاجت های دنیا و آخرت بخواند و صلوات بفرستد. ۴- ذکر سجده را تکرار کند و به عدد فرد ختم می کند‌. ۵-بعد از سجده بر ران چپ بنشیند و روی پای راست را بر کف پای چپ بگذارد. ۶- در حال برخاستن برای رکعت بعدی ذکر "بحول الله وقوته اقوم و اقعد" بگوید.
جوادی آملی: مسأله ۱۱۲۶- برای سجده چند چیز مستحب است: ۱. نمازگزار پس از سر برداشتن از رکوع، در نمازِ ایستاده یا نشسته، برای رفتن به سجده تکبیر بگوید. ۲. مرد، هنگام رفتن به سجده، اوّل دست‌ها را و زن، اوّل زانو‌ها را بر زمین بگذارد. ۳. بینی را در حال سجده بر چیزی که سجده بر آن صحیح است بگذارد. 4. در حال سجده انگشتان دست را به هم بچسباند و برابر گوش بگذارد و سر انگشتان رو به قبله باشد. 5. در سجده دعا کند و رفع حاجت خود را از خدا بخواهد و دعاهای وارد شده را بخواند. 6. پس از سجده، بر ران چپ بنشیند و روی پای راست را بر کف پای چپ بگذارد. 7. پس از هر سجده و نشستن و آرام شدن تکبیر بگوید. 8. بعد از سجدهٔ اوّل و نشستن و آرام شدن بدن بگوید: «أَستَغفِرُاللهَ رَ‌‌بِّي وَ أَتـُوبُ إِلَیهِ». 9. سجده را طول بدهد. 10. موقع نشستن، دست‌ها را روی ران‌ها بگذارد.11. برای رفتن به سجدهٔ دوم در حال آرامی بدن، تکبیر بگوید. 12. در سجده‌ها صلوات بفرستد. 13. موقع برخاستن، زانوها را پیش از دست‌ها از زمین بردارد و امور دیگری که در کتاب‌های مبسوط آمده است.
(مسأله 1092) قرآن خواندن در سجده مكروه است و نيز مكروه است براي برطرف كردن گرد و غبار جاي سجده را فوت كند، و اگر در اثر فوت كردن، دو حرف از دهان بيرون آيد1، نماز باطل است2 و غير اينها مكروهات ديگري هم در كتابهاي مفصل گفته شده است.
این مسأله در رساله آیات عظام بهجت و مظاهری نیست.
1- خوئي، تبريزي: حرفي از دهان عمداً بيرون آيد...
سيستاني: دو حرف از دهان عمدا بيرون آيد...
وحید: اگر در اثر فوت کردن  حرفی از دهان عمدا بیرون آید حکم آن در مبطلات نماز(ششم)  ذکر شده است.
مكارم: اگر در اثر فوت كردن عمداً كلمه دو حرفي از دهان بيرون آيد، نماز اشكال دارد.[پايان مسأله]
2- تبريزي: بنابراحتياط...     سيستاني: بنابراحتياط واجب...
زنجانی: چنانچه این کار از روی علم و عمد باشد  نمازش باطل است ...
*****
امام خامنه ای: مسأله ۲۷۹- قرآن خواندن در حال سجده مکروه است.
جوادی آملی: مسأله 1127- مکروه است که در حال سجده قرآن خوانده شود، چنان‌که خواندن آن در رکوع مکروه است؛ نیز فُوت‌کردن جای سجده برای بر طرف نمودن گرد و غبار. اگر بر اثر فُوت کردن، دو حرف از دهان نمازگزار عمداً خارج شود، نماز باطل است؛ همچنین نگه‌داشتن دو دست بر زمین و بلند نکردن آن‌ها بین دو سجده و انجام دادن امور دیگر در حال سجده، مکروه است که در کتاب‌های مبسوط فقهی مطرح‌اند.


  

 
پاسخ به احکام شرعی
 
موتور جستجوی سایت

تابلو اعلانات

ویژه نامه ماه مبارک رمضان




پیوندها

حدیث روز
بسم الله الرحمن الرحیم
چهار پناهگاه در قرآن
   
أَبَانُ بْنُ عُثْمَانَ وَ هِشَامُ بْنُ سَالِمٍ وَ مُحَمَّدُ بْنُ حُمْرَانَ عَنِ الصَّادِقِ (علیه السلام) قَالَ:
عَجِبْتُ لِمَنْ فَزِعَ مِنْ أَرْبَعٍ كَيْفَ لَا يَفْزَعُ إِلَى أَرْبَعٍ
(۱) عَجِبْتُ لِمَنْ خَافَ كَيْفَ لَا يَفْزَعُ إِلَى قَوْلِهِ- حَسْبُنَا اللَّهُ وَ نِعْمَ الْوَكِيلُ فَإِنِّي سَمِعْتُ اللَّهَ عَزَّ وَ جَلَّ يَقُولُ بِعَقَبِهَا فَانْقَلَبُوا بِنِعْمَةٍ مِنَ اللَّهِ وَ فَضْلٍ لَمْ يَمْسَسْهُمْ سُوءٌ
(۲) وَ عَجِبْتُ لِمَنِ اغْتَمَّ كَيْفَ لَا يَفْزَعُ إِلَى قَوْلِهِ- لا إِلهَ إِلَّا أَنْتَ سُبْحانَكَ إِنِّي كُنْتُ مِنَ الظَّالِمِينَ فَإِنِّي سَمِعْتُ اللَّهَ عَزَّ وَ جَلَّ يَقُولُ بِعَقَبِهَا- وَ نَجَّيْناهُ مِنَ الْغَمِّ وَ كَذلِكَ نُنْجِي الْمُؤْمِنِينَ
(۳) وَ عَجِبْتُ لِمَنْ مُكِرَ بِهِ كَيْفَ لَا يَفْزَعُ إِلَى قَوْلِهِ- وَ أُفَوِّضُ أَمْرِي إِلَى اللَّهِ إِنَّ اللَّهَ بَصِيرٌ بِالْعِبادِ فَإِنِّي سَمِعْتُ اللَّهَ عَزَّ وَ جَلَّ يَقُولُ بِعَقَبِهَا- فَوَقاهُ اللَّهُ سَيِّئاتِ ما مَكَرُوا
(۴) وَ عَجِبْتُ لِمَنْ أَرَادَ الدُّنْيَا وَ زِينَتَهَا كَيْفَ لَا يَفْزَعُ إِلَى قَوْلِهِ- ما شاءَ اللَّهُ لا قُوَّةَ إِلَّا بِاللَّهِ فَإِنِّي سَمِعْتُ اللَّهَ عَزَّ وَ جَلَّ يَقُولُ بِعَقَبِهَا- إِنْ تَرَنِ أَنَا أَقَلَّ مِنْكَ مالًا وَ وَلَداً. فَعَسى‏ رَبِّي أَنْ يُؤْتِيَنِ خَيْراً مِنْ جَنَّتِكَ وَ عَسَى مُوجِبَةٌ
    
آقا امام صادق (عليه السّلام) فرمود: در شگفتم از كسى كه از چهار چيز مى‌هراسد چرا بچهار چيز پناهنده نميشود:
(۱) شگفتم از آنكه ميترسد چرا پناه نمى‌برد بفرمودۀ خداى عز و جل« حَسْبُنَا اَللّٰهُ‌ وَ نِعْمَ‌ اَلْوَكِيلُ‌ » خداوند ما را بس است و چه وكيل خوبى است زيرا شنيدم خداى جل جلاله بدنبال آن ميفرمايد:بواسطۀ نعمت و فضلى كه از طرف خداوند شامل حالشان گرديد باز گشتند و هيچ بدى بآنان نرسيد.
(۲) و شگفتم در كسى كه اندوهناك است چرا پناه نمى‌برد بفرمودۀ خداى عز و جل:« لاٰ إِلٰهَ‌ إِلاّٰ أَنْتَ‌ سُبْحٰانَكَ‌ إِنِّي كُنْتُ‌ مِنَ‌ اَلظّٰالِمِينَ‌ » زيرا شنيدم خداى عز و جل بدنبال آن ميفرمايد در خواستش را برآورديم و از اندوه نجاتش داديم و مؤمنين را هم چنين ميرهانيم.
(۳) و در شگفتم از كسى كه حيله‌اى در بارۀ او بكار رفته چرا بفرمودۀ خداى تعالى پناه نمى‌برد« وَ أُفَوِّضُ‌ أَمْرِي إِلَى اَللّٰهِ‌ إِنَّ‌ اَللّٰهَ‌ بَصِيرٌ بِالْعِبٰادِ »:كار خود را بخدا واگذار ميكنيم كه خداوند بحال بندگان بينا است)زيرا شنيدم خداى بزرگ و پاك بدنبالش مى‌فرمايد خداوند او را از بديهائى كه در بارۀ او بحيله انجام داده بودند نگه داشت.
(۴) و در شگفتم از كسى كه خواستار دنيا و آرايش آن است چرا پناهنده نميشود بفرمايش خداى تبارك و تعالى(« مٰا شٰاءَ اَللّٰهُ‌ لاٰ قُوَّةَ‌ إِلاّٰ بِاللّٰهِ‌ »)(آنچه خدا خواست همان است و نيروئى جز به يارى خداوند نيست)زيرا شنيدم خداى عز اسمه بدنبال آن ميفرمايد اگر چه مرا در مال و فرزند از خودت كمتر مى‌بينى ولى اميد هست كه پروردگار من بهتر از باغ تو مرا نصيب فرمايد (و كلمۀ:عسى در اين آيه بمعناى اميد تنها نيست بلكه بمعناى اثبات و تحقق يافتن است).
من لا يحضره الفقيه، ج‏۴، ص: ۳۹۲؛
الأمالي( للصدوق)، ص: ۶؛
الخصال، ج‏۱، ص: ۲۱۸.


کلیه حقوق مادی و معنوی این پورتال محفوظ و متعلق به حجت الاسلام و المسلمین سید محمدحسن بنی هاشمی خمینی میباشد.

طراحی و پیاده سازی: FARTECH/فرتک - فکور رایانه توسعه کویر -