انهار
انهار
مطالب خواندنی

حقوق چاپ، تأليف و کارهاى هنرى

بزرگ نمایی کوچک نمایی

سؤال 1336: تجديد چاپ کتابها و مقاله‏ هايى که از خارج وارد شده و يا در داخل جمهورى اسلامى چاپ مى‏شوند، بدون اجازه ناشران آنها چه حکمى دارد؟
جواب: مسأله تجديد چاپ کتابهايى که در خارج از جمهورى اسلامى منتشر شده‏اند و يا تصويربردارى به طريق افست از آنها، تابع قراردادهايى است که راجع به آنها بين جمهورى اسلامى ايران و آن دولتها منعقد گشته است. و امّا کتابهايى که در داخل چاپ مى‏شوند، احوط اين است که حق ناشر با کسب اجازه از او نسبت به تکرار و تجديد چاپ کتاب رعايت شود.

سؤال 1337: آيا جايز است مؤلفان و مترجمان و صاحبان آثار هنرى مبلغى را در برابر زحماتشان و يا به عنوان حق تأليف در مقابل تلاش و وقت و مالى که براى انجام آن کار صرف کرده‏ اند، تقاضا نمايند؟
جواب: آنان حق دارند در برابر واگذارى نسخه اوّل يا اصلى اثر علمى و هنرى خود به ناشر، از وى هر مبلغى مى‏خواهند، دريافت نمايند.

سؤال 1338: اگر مؤلف يا مترجم يا هنرمند در برابر چاپ اول اثر خود مبلغى را دريافت کند ودرعين حال براى خود حقّى را نسبت به چاپهاى بعدى شرط کند، آيا مى‏تواند در چاپهاى بعدى حق خود را از ناشر مطالبه نمايد؟ دريافت اين مبلغ چه حکمى دارد؟
جواب: در صورتى که در ضمن قرارداد منعقده براى تحويل نسخه اول، دريافت مبلغى را در چاپهاى بعدى شرط کرده باشد يا قانون آن را اقتضا کند، گرفتن آن مبلغ اشکال ندارد و بر ناشر عمل به شرط واجب است.

سؤال 1339: اگر مصنف و مؤلف در اجازه چاپ اول چيزى درمورد چاپهاى بعدى ذکر نکرده باشند، آيا جايز است ناشر بدون کسب اجازه مجدّد و پرداخت مبلغى به آنان مبادرت به تجديد چاپ نمايد؟
جواب: اگر قراردادى که در مورد اجازه چاپ بين آنان منعقد شده، فقط راجع به چاپ اول باشد، احوط اين است که حق مؤلف رعايت شود و براى چاپهاى بعدى هم از او اجازه گرفته شود.

سؤال 1340: در صورتى که مصنف به علت سفر يا فوت و مانند آن غايب شود درباره تجديد چاپ از چه کسى بايد کسب اجازه شود و چه کسى بايد پول را دريافت کند؟
جواب: در اين مورد بايد به وکيل مصنف يا ولىّ شرعى او و يا در صورت فوت به وارث او مراجعه شود.

سؤال 1341: آيا چاپ کتاب بدون اجازه صاحب آن و با وجود عبارت «حقوق چاپ براى مؤلف محفوظ است»، جايز است؟
جواب: احوط اين است که حقوق مؤلف و ناشر با کسب اجازه از آنان براى تجديد چاپ، رعايت شود.

سؤال 1342: بر روى بعضى از نوارهاى قرآن و تواشيح عبارت «حقوق تکثير محفوظ است» نوشته شده، آيا در اين صورت جايز است آنها را تکثير نموده و در اختيار ديگران قرار داد؟
جواب: احوط اين است که از ناشر اصلى براى تکثير نوارها و نسخه‏ بردارى از آنها اجازه گرفته شود.

سؤال 1343: آيا نسخه‏‌بردارى از نوارهاى کامپيوترى (
Disk) جايزاست؟ و بر فرض حرمت، آيا اين حکم مختص نوارهايى است که در ايران تدوين شده‏‌اند يا شامل نوارهاى بيگانه هم مى‏شود؟ و با علم به اينکه بعضى از ديسکهاى کامپيوترى با توجه به اهميّت محتواى آنها، بسيار گران‌بها هستند؟
جواب: احوط اين است که در نسخه‏بردارى و تکثير نوارهاى کامپيوترى که در داخل توليد شده است، حقوق صاحبانشان از طريق کسب اجازه از آنان رعايت شود و در مورد خارج کشور، تابع قرارداد است.

سؤال 1344: آيا عناوين و نامهاى تجارى فروشگاهها و شرکتها مختص مالکان آنهاست به‌طورى که ديگران حق نامگذارى فروشگاهها و شرکتهاى خود را به آن نامها ندارند؟ به عنوان مثال فردى فروشگاهى به نام‏ خانوادگى‏ اش دارد آيا فرد ديگرى از همان خانواده حق دارد فروشگاه خود را به آن اسم نامگذارى کند؟ و آيا فردى از خانواده‏ هاى ديگر حق نامگذارى فروشگاه خود به آن اسم را دارد؟
جواب: اگر نامهاى تجارى فروشگاهها و شرکتها از طرف دولت براساس قوانين جارى کشور به کسى اعطا شود که زودتر از ديگران درخواست رسمى خود را در اين مورد به دولت داده و آن نام به اسم او در پرونده‏هاى دولتى ثبت شود، در اين صورت که اقتباس و استفاده از آن نام توسط ديگران بدون اجازه کسى که نام مذکور به اسم او و براى فروشگاه يا شرکت او ثبت شده جايز نيست و دراين حکم فرقى نمى‏کند که آن افراد از خانواده صاحب آن نام باشند يا خير و اگر به‌صورت مذکور نباشد استفاده ديگران از اين نامها و عناوين اشکال ندارد.

سؤال 1345: بعضى از اشخاص به مغازه‏ هايى که فتوکپى و زيراکس از اوراق و کتابها مى‏گيرند مراجعه کرده و درخواست تصوير بردارى از آنها را مى‏نمايند و صاحب مغازه که از مؤمنين است تشخيص مى‏دهد که کتاب يا اوراق و يا مجله فوق براى همه مؤمنين سودمند مى‏باشد آيا جايز است بدون اجازه صاحب کتاب از آنها تصويربردارى کند و آيا اگر بداند که صاحب کتاب راضى به اين کار نيست در حکم تفاوتى بوجود مى‏آيد؟
جواب: احوط اين است که شخص بدون اجازه صاحب آن اوراق و کتابها مبادرت به تصويربردارى نکند.

سؤال 1346: بعضى از مؤمنين نوارهاى ويدئويى را از ويدئو کلوپ‏ها اجاره کرده و در صورتى که کاملاً مورد پسند آنان باشد، به اين دليل که حقوق چاپ نزد بسيارى از علما غيرمحفوظ است، بدون کسب اجازه از صاحب مغازه مبادرت به ضبط و تکثير آن مى‏کنند، آيا اين کار جايز است؟ و بر فرض عدم جواز، اگر فردى اقدام به ضبط يا تکثير آن نمايد، آيا بايد الآن صاحب مغازه را از کار خود مطلع نمايد يا اينکه پاک کردن محتواى نوار تکثير شده کافى است؟
جواب: احوط ترک نسخه‏ بردارى از نوار بدون اجازه صاحب آن است، ولى اگر بدون اجازه مبادرت به اين کار کرد، محو کردن محتواى نوار کافى است


  

 
پاسخ به احکام شرعی
 
موتور جستجوی سایت

تابلو اعلانات
  


پیوندها

حدیث روز
بسم الله الرحمن الرحیم
چهار پناهگاه در قرآن
   
أَبَانُ بْنُ عُثْمَانَ وَ هِشَامُ بْنُ سَالِمٍ وَ مُحَمَّدُ بْنُ حُمْرَانَ عَنِ الصَّادِقِ (علیه السلام) قَالَ:
عَجِبْتُ لِمَنْ فَزِعَ مِنْ أَرْبَعٍ كَيْفَ لَا يَفْزَعُ إِلَى أَرْبَعٍ
(۱) عَجِبْتُ لِمَنْ خَافَ كَيْفَ لَا يَفْزَعُ إِلَى قَوْلِهِ- حَسْبُنَا اللَّهُ وَ نِعْمَ الْوَكِيلُ فَإِنِّي سَمِعْتُ اللَّهَ عَزَّ وَ جَلَّ يَقُولُ بِعَقَبِهَا فَانْقَلَبُوا بِنِعْمَةٍ مِنَ اللَّهِ وَ فَضْلٍ لَمْ يَمْسَسْهُمْ سُوءٌ
(۲) وَ عَجِبْتُ لِمَنِ اغْتَمَّ كَيْفَ لَا يَفْزَعُ إِلَى قَوْلِهِ- لا إِلهَ إِلَّا أَنْتَ سُبْحانَكَ إِنِّي كُنْتُ مِنَ الظَّالِمِينَ فَإِنِّي سَمِعْتُ اللَّهَ عَزَّ وَ جَلَّ يَقُولُ بِعَقَبِهَا- وَ نَجَّيْناهُ مِنَ الْغَمِّ وَ كَذلِكَ نُنْجِي الْمُؤْمِنِينَ
(۳) وَ عَجِبْتُ لِمَنْ مُكِرَ بِهِ كَيْفَ لَا يَفْزَعُ إِلَى قَوْلِهِ- وَ أُفَوِّضُ أَمْرِي إِلَى اللَّهِ إِنَّ اللَّهَ بَصِيرٌ بِالْعِبادِ فَإِنِّي سَمِعْتُ اللَّهَ عَزَّ وَ جَلَّ يَقُولُ بِعَقَبِهَا- فَوَقاهُ اللَّهُ سَيِّئاتِ ما مَكَرُوا
(۴) وَ عَجِبْتُ لِمَنْ أَرَادَ الدُّنْيَا وَ زِينَتَهَا كَيْفَ لَا يَفْزَعُ إِلَى قَوْلِهِ- ما شاءَ اللَّهُ لا قُوَّةَ إِلَّا بِاللَّهِ فَإِنِّي سَمِعْتُ اللَّهَ عَزَّ وَ جَلَّ يَقُولُ بِعَقَبِهَا- إِنْ تَرَنِ أَنَا أَقَلَّ مِنْكَ مالًا وَ وَلَداً. فَعَسى‏ رَبِّي أَنْ يُؤْتِيَنِ خَيْراً مِنْ جَنَّتِكَ وَ عَسَى مُوجِبَةٌ
    
آقا امام صادق (عليه السّلام) فرمود: در شگفتم از كسى كه از چهار چيز مى‌هراسد چرا بچهار چيز پناهنده نميشود:
(۱) شگفتم از آنكه ميترسد چرا پناه نمى‌برد بفرمودۀ خداى عز و جل« حَسْبُنَا اَللّٰهُ‌ وَ نِعْمَ‌ اَلْوَكِيلُ‌ » خداوند ما را بس است و چه وكيل خوبى است زيرا شنيدم خداى جل جلاله بدنبال آن ميفرمايد:بواسطۀ نعمت و فضلى كه از طرف خداوند شامل حالشان گرديد باز گشتند و هيچ بدى بآنان نرسيد.
(۲) و شگفتم در كسى كه اندوهناك است چرا پناه نمى‌برد بفرمودۀ خداى عز و جل:« لاٰ إِلٰهَ‌ إِلاّٰ أَنْتَ‌ سُبْحٰانَكَ‌ إِنِّي كُنْتُ‌ مِنَ‌ اَلظّٰالِمِينَ‌ » زيرا شنيدم خداى عز و جل بدنبال آن ميفرمايد در خواستش را برآورديم و از اندوه نجاتش داديم و مؤمنين را هم چنين ميرهانيم.
(۳) و در شگفتم از كسى كه حيله‌اى در بارۀ او بكار رفته چرا بفرمودۀ خداى تعالى پناه نمى‌برد« وَ أُفَوِّضُ‌ أَمْرِي إِلَى اَللّٰهِ‌ إِنَّ‌ اَللّٰهَ‌ بَصِيرٌ بِالْعِبٰادِ »:كار خود را بخدا واگذار ميكنيم كه خداوند بحال بندگان بينا است)زيرا شنيدم خداى بزرگ و پاك بدنبالش مى‌فرمايد خداوند او را از بديهائى كه در بارۀ او بحيله انجام داده بودند نگه داشت.
(۴) و در شگفتم از كسى كه خواستار دنيا و آرايش آن است چرا پناهنده نميشود بفرمايش خداى تبارك و تعالى(« مٰا شٰاءَ اَللّٰهُ‌ لاٰ قُوَّةَ‌ إِلاّٰ بِاللّٰهِ‌ »)(آنچه خدا خواست همان است و نيروئى جز به يارى خداوند نيست)زيرا شنيدم خداى عز اسمه بدنبال آن ميفرمايد اگر چه مرا در مال و فرزند از خودت كمتر مى‌بينى ولى اميد هست كه پروردگار من بهتر از باغ تو مرا نصيب فرمايد (و كلمۀ:عسى در اين آيه بمعناى اميد تنها نيست بلكه بمعناى اثبات و تحقق يافتن است).
من لا يحضره الفقيه، ج‏۴، ص: ۳۹۲؛
الأمالي( للصدوق)، ص: ۶؛
الخصال، ج‏۱، ص: ۲۱۸.


کلیه حقوق مادی و معنوی این پورتال محفوظ و متعلق به حجت الاسلام و المسلمین سید محمدحسن بنی هاشمی خمینی میباشد.

طراحی و پیاده سازی: FARTECH/فرتک - فکور رایانه توسعه کویر -