وضو-آیت الله العظمی وحیدخراسانی (مدظله)

استفتائات وضو ( آیت الله العظمی وحید مدظله )

شستن صورت با دست چپ

سؤال 18. آیا شستن صورت در وضو با دست چپ اشکال دارد؟

پاسخ:مانعى ندارد.

شستن صورت و دستها برای مرتبه دوم و سوم

سؤال 19. آیا مى شود صورت و دستها را دو یا سه مرتبه شست؟

پاسخ:شستن صورت و دستها در وضو، مرتبه اول واجب و مرتبه دوم مستحب و مرتبه سوم و بیشتر از آن حرام مى باشد، و اینکه کدام شستن اول یا دوم یا سوم است مربوط به این است که شستن عضو به قصد وضو باشد، مثلاً اگر سه مرتبه آب به صورت بریزد و به مرتبه سوم قصد شستن براى وضو نماید، اشکال ندارد و مرتبه سوم شستن اول شمرده مى شود، ولى اگر سه مرتبه آب به صورت بریزد و به هر یک قصد شستن براى وضو نماید مرتبه سوم حرام است.

شک در مانعیت چیزی که به بدن چسبیده

سؤال 20. اگر به بدن انسان چیزى چسبیده باشد و شک داریم که مانع رسیدن آب به بدن باشد آیا وضو یا غسل صحیح است؟

پاسخ:براى صحت وضوء و غسل باید یقین به از بین رفتن آن مانع نموده یا حجت شرعیه اى بر برطرف شدن آن داشته باشد.

شک در وجود مانع در اعضای بدن

سؤال 21. اگر شک داریم که در اعضاء بدن مانعى براى وضوء یا غسل باشد آیا جستجو لازم است؟

پاسخ:در صورتى که احتمال وجود مانع در اعضاء بدن عقلائى باشد یعنی در نظر مردم به جا باشد باید به نبودن مانع اطمینان پیدا کرده یا حجت شرعیه اى بر نبودن آن داشته باشد.

مانع بودن اثر خودکار برای وضوء

سؤال 22. اثر خودکار بر روى دست تا چه حدّى باعث بطلان وضو است؟

پاسخ:اگر به گونه اى باشد که مانع از رسیدن آب به بشره (پوست بدن) شود باعث بطلان وضو است و در صورتى که شک در رسیدن آب به بشره پیدا شود باید آن را برطرف کند.

مانع بودن ژل برای مسح سر

سؤال 23. شخصى از ژل براى موى سرش استفاده مى کرده و به تازگى به او گفته شده که ژل زدن به موى سر مانع رسیدن آب به سر در هنگام وضو گرفتن مى شود، تکلیف نمازهایى که خوانده است چیست؟

پاسخ:تحقیق کنید اگر مانع از رسیدن آب به موى سر (محل مسح) یا به پوست آن باشد، وضو باطل بوده و باید نمازهایى که در این صورت خوانده شده قضاء گردد.

مانع بودن لاک برای وضوء

سؤال 24. آیا مى شود خانمى با لاک وضو بگیرد؟

پاسخ:خیر وضو با لاک و با هرچه که مانع رسیدن آب به اعضاى وضوء است صحیح نمى باشد.

مانع بودن چرک زیر ناخن

سؤال 25. آیا چرکى که زیر ناخنهاى دست است مانع وضو مى باشد؟

پاسخ:اگر زیر ناخنى که به اندازه معمول بلند است چرک باشد، وضو اشکال ندارد، ولى اگر ناخن را بگیرند باید براى وضو آن چرک را برطرف کنند و اگر ناخن بیشتر از معمول بلند باشد، باید چرک زیر مقدارى را که از معمول بلندتر است برطرف کنند.

وجود مانعی که شک دارد قبل وضو بوده

سؤال 26. اگر بعد از وضوء چیزى را در اعضاء بدن ببیند که شک در مانعیتش داشته باشد یا اینکه مى داند مانع وضو است، ولى نمى داند هنگام وضو بوده یا بعداً پیدا شده، آیا وضوئش صحیح است؟

پاسخ:در صورتى که بداند در حال وضو از آن مانع غافل بوده باید دوباره وضو بگیرد وگرنه وضوى او صحیح است.

کیفیت شستن دست از بالا به پایین

سؤال 27. شستن دست از بالا به پائین چگونه است؟ آیا اول باید بالای دست را شست بعد پائین را یا اینکه باید از بالا شروع کنیم تا سر انگشتان و دوباره طرف دیگر دست را از بالا تا پائین بشوئیم؟

پاسخ:شستن دست باید از بالا به پایین بوده و به هریک از دو نحو مذکور صحیح است با رعایت صدق عرفی.

مسح سر بر روی کلاه گیس

سؤال 28. اینجانب براى ترمیم مو از کلاه گیس (کلاه موئى) استفاده کرده و آن را با چسب به روى سر نصب کرده ام و اینکه روزى سه مرتبه آن را از سر جدا کنم برایم سخت است آیا مى توانم روى آن مسح بکشم؟

پاسخ:نمى توانید بدون برداشتن کلاه مویى بر روى آن مسح بکشید و یا غسل نمایید. بلکه براى مسح و یا غسل باید آن را بردارید.

مسح سر از پایین به بالا

سؤال 29. آیا مى توانیم مسح سر را از پایین به بالا بکشیم؟

پاسخ:مانعى ندارد ولى احتیاط مستحب آن است که از بالا به پایین باشد.

مسح سر با دست چپ

سؤال 30. آیا مسح سر با دست چپ کفایت مى کند؟

پاسخ:مسح سر بنابر احتیاط واجب باید با ترى باطن کف دست راست باشد.

مقدار مسح سر

سؤال 31. مسح سر باید به چه مقدار باشد؟

پاسخ: یک قسمت از چهار قسمت سر، که مقابل پیشانى است جاى مسح مى باشد، و هر جایى از این قسمت را به هر اندازه مسح کند کافى است و مستحب است که اندازه مسح از پهنا به اندازه پهناى سه انگشت بسته باشد، و بهتر است از درازا به اندازه درازاى یک انگشت باشد.

مسح بر موی سر

سؤال 32. آیا مسح بر روى موى سر جایز است؟

پاسخ:لازم نیست مسح سر بر پوست آن باشد، بلکه بر موى جلوى سر هم صحیح است، ولى کسى که موى جلوى سر او به اندازه اى بلند است که اگر مثلاً شانه کند به صورتش مى ریزد یا به جاهاى دیگر سر مى رسد، باید بیخ موها را مسح کند، یا فرق سر را باز کرده و پوست سر را مسح نماید.

خشک بودن جای مسح

سؤال 33. اگر محل مسح مقدار کمی رطوبت داشته باشد می توانیم روی آن مسح بکشیم؟

پاسخ:جای مسح باید خشک باشد و اگر به قدری تر باشد که رطوبت کف دست به آن اثر نکند مسح باطل است اگر تری آن به قدری کم باشد که رطوبتی که بعد از مسح در آن دیده می شود عرفاً بگویند فقط از تری کف دست است اشکال ندارد.

وجوب مسح با تری موجود در دست

سؤال 34. آیا مسح سر و پا باید با رطوبت کف دست باشد یا مى تواند از ترى سایر اعضاء بدن رطوبت گرفته و با آن مسح کند؟

پاسخ:مسح سر و مسح پاها باید به باقى مانده رطوبت آب وضوى دستها و بنابر احتیاط واجب از رطوبت کف دستها باشد و در صورتى که کف دست خشک شود، باید از ریش خود که داخل در حدّ صورت است رطوبت بگیرد و با آن مسح نماید و گرفتن رطوبت از غیر ریش و مسح نمودن با آن محل اشکال است.

مسح پای راست با دست چپ و بالعکس

سؤال 35. آیا جایز است با دست راست پاى چپ و یا با دست چپ پاى راست را مسح نماید؟

پاسخ:بنابر احتیاط واجب پاى راست را با دست راست و بعد از آن پاى چپ را با دست چپ مسح نماید.

مقدار واجب مسح پا

سؤال 36. آیا در صورتى که در یکى از انگشتان پا روى ناخن لاک نباشد و در مسح پا از همان انگشت پا مسح را بکشد مسح صحیح است؟

پاسخ: در صورتى که از سر انگشتان تا برآمدگى پا مانعى از رسیدن آب به پوست نباشد و از سر آن انگشت تا برآمدگى پا مسح شده باشد وضویش صحیح است.

مسح پا با حرکت مختصر تمام کف دست بر روی آن

سؤال 37. آیا می شود برای انجام مسح پا تمام کف دست را روی محل پا گذاشته و حرکت مختصری بدهیم؟

پاسخ:در مسح پا باید دست را روی سر انگشتها گذاشته و تا برآمدگی روی پا یا مفصل بکشیم یا آن که دست را بر بر آمدگی روی پا یا مفصل گذاشته و تا سر انگشتها بکشیم و اگر تمام دست را روی محل مسح پا گذاشته و مقدار مختصری حرکت دهیم بنابر احتیاط واجب صحیح نمی باشد.

شستن جبیره به جای مسح آن

سؤال 38. آیا در وضوی جبیره ای می شود به جای اینکه روی جبیره را مسح نمائیم آن را در حین وضوء بشوئیم؟

پاسخ:شستن محل جبیره کفایت از مسح آن نمی نماید.

مسح کامل جبیره

سؤال 39. آیا باید در وضوء جبیره ای تمام سطح جبیره را مسح بنمائیم؟

پاسخ:در وضوء جبیره ای باید تمام سطح جبیره را مسح نمود مگر در آنچه که عادتاً مسح آن دشوار است مثل خللی که در بین نخها قرار دارد.

زخم یا شکستگی که رویش باز است و ریختن آب روی آن ضرر دارد

سؤال 40. اگر روی یکی از اعضای وضوء شکستگی یا زخمی باشد که ریختن آب روی آن ضرر دارد باید فقط وضوی جبیره ای بگیریم یا تیمم هم بنمائیم؟

پاسخ:اگر کشیدن دست تر بر آن ضرر ندارد باید در شکستگی دست تر برآن بکشید و همچنین در زخم بنابر احتیاط واجب دست تر روی آن بکشید و اگر این مقدار هم ضرر دارد یا زخم و شکستگی نجس است و نمی شود آب کشید در مورد زخم باید اطراف آن را به طوری که در وضوء گذشت از بالا به پایین بشویید و تیمم لازم نیست و احتیاط مستحب در آن است که پارچه‌ی پاکی روی زخم بگذارید و دست تر روی آن بکشید و تیمم هم بنمایید و اما در شکستگی باید تیمم نماید و بنابر احتیاط واجب وضو نیز گرفته و پارچه‌ی پاکی روی آن بگذارید و روی پارچه را با دست تر مسح نمایید.

جبیره بر تمام اعضای وضو

سؤال 41. اگر جبیره تمام اعضای وضو را گرفته باشد گرفتن وضوء جبیره ای کفایت می کند؟

پاسخ:اگر جبیره تمام اعضای وضو را گرفته باشد، بنابر احتیاط واجب جمع کند بین وضوی جبیره و تیمّم.

جبیره و پانسمان زخم بیشتر از حدّ معمول

سؤال 42. اگر زخم را بیش از حدّ معمول و متعارف پانسمان نموده باشند و برداشتن آن حرجی بوده و مشقت داشته باشد، وضوء جبیره ای کفایت می کند؟

پاسخ:در فرض مذکور بنابر احتیاط واجب هم وضوی جبیره ای گرفته و هم تیمّم بنماید.

نماز با وضوء جبیره ای در اول وقت

سؤال 43. آیا کسی که نمی داند تا آخر وقت عذر او برطرف خواهد شد یانه، می تواند با وضوی جبیره ای در اول وقت نماز بخواند؟

پاسخ:در فرض مذکور می‌تواند اول وقت نماز را بخواند ولی بهتر است که صبر کند و چنانچه عذر او برطرف نشد در آخر وقت نماز را با وضوء یا غسل جبیره ای به جا آورد و در صورتی که اول وقت نماز خواند و تا آخر وقت عذرش بر طرف شد باید وضو گرفته یا غسل کرده و نماز را اعاده نماید.

وضوء گرفتن با آب نجس از روی جهل یا فراموشی

سؤال 44. شخصى از روى جهل یا فراموشى با آب نجس وضو گرفته آیا وضوى او صحیح است؟

پاسخ:در صورتى که با آب نجس وضو گرفته باشد وضوى او باطل است و فرقى بین صورت علم وعمد و جهل و نسیان نیست.

آب ریختن دیگری برای وضو

سؤال 45. بنابر فرض اینکه سالم بوده و مضطرّ هم نمى باشیم اگر شخص دیگرى براى عمل وضو براى ما از پارچ آب بریزد آیا وضو صحیح است؟

پاسخ:اگر به خود این آب ریختن شستن وضوئى قصد شود، باطل است، ولى اگر دیگرى آب را به دست انسان بریزد و شستشوئى وضوئى را خود شخص انجام دهد مانعى ندارد.

شک در طهارت گرفتن

سؤال 46. کسى که یقین دارد حدث از او سر زده ولى شک دارد که طهارت ـ وضو یا غسل ـ گرفته یا نه، آیا باید طهارت بگیرد؟

پاسخ:در این فرض براى انجام نماز و اعمالى که مشروط به طهارت است باید طهارت بگیرد.

شک در سر زدن حدث

سؤال 47. اگر کسى یقین به طهارت دارد و شک دارد که حدث از او سر زده مى تواند نماز بخواند؟

پاسخ:در فرض مذکور باید بناء را بر طهارت بگذارد، مگر اینکه این شخص استبراء نکرده و وضو گرفته و بعد رطوبتى از او خارج شده که بول بودن یا مذى بودن آن مشکوک است، که در این صورت رطوبت مذکور در حکم بول بوده و وضوى او باطل مى شود و همچنین اگر بعد خروج منى بدون اینکه استبراء به بول کند غسل کرده و بعد رطوبت مشکوکى از او خارج شود در این صورت در حکم منى بوده و براى نماز باید غسل بنماید.

یقین به تحقق طهارت و حدث با جهل به تقدیم و تأخیر آنها

سؤال 48. شخصى یقین دارد که طهارت ـ وضو یا غسل ـ گرفته و همچنین یقین دارد که حدثى از او سرزده و نمى داند کدامیک زودتر صورت گرفته آیا باید طهارت بگیرد؟

پاسخ:در فرض مذکور باید طهارت بگیرد و فرقى ندارد که زمان تحقق یکى از آنها را بداند یا تاریخ هیچکدام براى او معلوم نباشد.

نجس بودن عضو وضو و شک در تطهیر آن قبل از وضو گرفتن

سؤال 49. اگر عضوى از اعضاى وضوئش نجس باشد و وضو گرفته و بعد شک نماید که قبل از وضو آن عضو را آب کشیده یا نه حکمش چیست؟

پاسخ:در فرض مذکور باید بنا بگذارد بر نجس بودن آن عضو و لذا واجب است براى اعمال عبادى خود آن عضو را آب کشیده و تطهیر نماید ، ولى وضوئى که گرفته در صورتى که در هنگام وضو علم به غفلت از طهارت اعضای وضو نداشته باشد، صحیح مى باشد.

نواقص وضو

سؤال 50. آنچه وضوء را باطل می کند، چه چیزهایی هستند اجمالاً بیان بفرمائید؟

پاسخ:هفت چیز وضوء را باطل می نماید، بول و غائط و باد روده و خواب و چیزهایی که عقل را از بین می برد و استحاضه و جنابت و برای بعضی از اینها تفصیلاتی است که در رساله توضیح المسائل (مسأله/329) ذکر شده است.

مس نمودن ترجمه آیات قرآن و اسماء متبرکه

سؤال 51. آیا مسّ نمودن ترجمه قرآن و اسماء متبرکه بدون اینکه قصد بی احترامی داشته باشیم جایز است؟

پاسخ:مسّ نمودن ترجمه قرآن به زبان فارسی یا به زبان دیگر مانعی ندارد مگر در اسم جلاله (الله) و سایر اسماء و صفات خداوند تعالی که مسّ نمودن خود این اسماء یا ترجمه آنها بنابر احتیاط واجب جایز نمی باشد، و احتیاط مستحب آن است که اسماء مبارکه چهارده معصوم علیهم السلام را هم بدون وضو مسّ ننماید.

وضو گرفتن به قصد قربت

سؤال 52. آیا وضوء به خودی خود اگر برای انجام کار دیگری نباشد مستحب می باشد و می توانیم با آن نماز بخوانیم؟

پاسخ:وضوء به خودی خود مستحب بوده و صحیح است و می توانیم با آن نماز بخوانیم و لازم نیست به قصد انجام کاری باشد که باید با وضو انجام شود.

وضوء برای نماز واجب قبل از وقت

سؤال 53. آیا وضو گرفتن به قصد خواندن نماز واجب قبل از رسیدن وقت نماز صحیح است؟

پاسخ:در فرض مذکور اگر نزدیک وقت نماز به قصد مهیّا بودن برای نماز وضو بگیرد، اشکال ندارد بلکه مستحب است.