نيّت حلق و تقصير
سؤال: عصر عيد قربان بعد از هَدي كه دوستان سر ميتراشيدند، و من هم به اين فكر كه بايد سر را تراشيد، رفتم سر خود را تراشيدم، و نگفتم كه سر ميتراشم برايحجتمتّع،فقط سرم را تراشيدم،دراين صورت وظيفه من چيست؟
پاسخ: اگر سر را به عنوان اينكه وظيفه شما سر تراشي است، و از اعمال حج است تراشيدهايد صحيح است، هر چند نيّت را نگفته باشيد.
كيفيّت حلق
سؤال: اگر كسي مقداري از سر خود را با تيغ بتراشد، و بقيه را ماشين كند، آيا جايز است، و حلق صدق ميكند؟ ضمناً بعد از ماشين، بقيه سر را نيز ميتراشد.
پاسخ: تا حلق تمام نشده، كوتاه كردن موي سر جايز نيست، و اگر تمام سر را تراشيده از حلق كافي است.
سؤال: شخصي كه صروره نيست و ميتواند تقصير كند، آيا اگر ريش بتراشد، صرف نظر از حرمت، اين كار كفايت از تقصير ميكند يا نه؟
پاسخ: كفايت نميكند.
سؤال: ماشين كردن موي سر قبل از حلق به جهت زيادي مو، چه حكمي دارد؟
پاسخ: در صورت علم به حرمت، اگر عمداً انجام دهد كفّاره دارد.
وظيفه صروره و غير صروره
سؤال: كسي كه سال اول حج اوست آيا در حج بايد سر بتراشد، يا تقصير هم كفايت ميكند و آيا در اين مسأله بين حَجةالاسلام و غير آن فرقي است يا نه؟
پاسخ: به احتياط واجب بايد سر بتراشد و فرقي بين حَجةالاسلام و غير آن نيست.
سؤال: آيا حلق نمودن براي افرادي كه سال اولشان است واجب است؟
پاسخ: احتياط واجب حلق نمودن است.
سؤال: اگر حاج صروره، علم داشته باشد كه حلاق، سر او را خوني ميكند علي تقدير تعيّن الحلق عليه، وظيفهاش چيست؟
پاسخ: بر فرض انحصار حلاق به كسي كه سر او را خوني ميكند بعيد است، بايد فحص نمايد و حلاق ماهر پيدا كند، اگر فرضاً پيدا نشد، تقصير نمايد، و بعد در ماه ذيحجه هر وقت متمكّن از حلق شد حلق نمايد، هر چند به مكّه آمده باشد، و مو را به مني بفرستد.
سؤال: صبي مميّزي تمام اعمال حج را بنحو صحيح انجام داده است، آيا از صروره بودن، خارج ميشود يا نه؟
پاسخ: بلي، خارج ميشود.
سؤال: كسي كه حج واجب را بجا آورده ميخواهد نيابتاً از طرف خانمش برود مكه آيا سر تراشيدن براي او واجب است يا خير؟
پاسخ: در مورد سوال، بر شخص مذكور تراشيدن سر واجب نيست ميتواند تقصير كند.
سؤال: كسي كه سفر اول حج او است در وقتي كه سلماني براي او حلق ميكرده، مشغول گرفتن ناخنهاي خود بوده، و غافل بوده كه نبايد اين كار را بكند، آيا كفّاره دارد يا خير؟
پاسخ: چيزي بر او نيست.
سؤال: اگر در موردي كه حاجي بايد حلق كند به جاي حلق تقصير كرده است، وظيفهاش چيست، آيا كفّاره دارد يا نه؟
پاسخ: اگر جاهل به مسأله بوده كفّاره ندارد، و در فرض علم پرداخت كفّاره احوط است، و در فرض مسأله بنابراحتياط بايد حلق را انجام دهد، و چنانچه اعمال مكّه را به جا آورده اعاده كند.
وظيفه خُثني
سؤال: كسي كه تشخيص مرد يا زن بودنش مشكل است وظيفهاش در تقصير چيست؟
پاسخ: اما النساء فيتعيّن التّقصير و ليس عليهن الحلق بل يحرم عليهن فيأخذن شيئاً من شعرهن او اظفارهن و لو حلقت المرئة فلا يكفي حلقها عن التقصير و كذلك الخنثي و الاحوط الجمع بين الحلق و التقصير.
وظيفه معذور
سؤال: كسي كه وظيفه او حلق است وليكن از حلق معذور است، وظيفه او چيست؟
پاسخ: بعيد نيست لزوم و كفايت تقصير در اين مورد، ولي احوط آن است كه احتياط را به غير رجوع كنند.
سؤال: شخصي دو موضع در سرش شكسته است، ممكن است كه حلق روز عيد باعث پاره شدن پوست گردد، اگر تقصير نمايد مجزي است، يا وظيفه ديگري دارد؟
پاسخ: اگر اميد خوب شدن در حدي كه بتواند حلق كامل نمايد تا آخر ايام تشريق دارد تأخير بيندازد، و اگر اميد ندارد يا پس از تأخير خوب نشد، احتياط آن است كه هر مقدار سر را ميتواند بتراشد و تقصير هم بكند.
ترك حلق و تقصير
سؤال: كسي كه حلق را فراموش كرده و به ايران بازگشته است، وظيفه او چيست؟
پاسخ: بايد به مني برگردد و درآنجا حلق كند و اعمال مترتبه بر حلق را انجام دهد، واگر نميتواند خودش بهمكّه برود، درمحل خودش حلق كند، و موي خود را به مني بفرستد علي الاحوط الاولي، و براي اعاده اعمال مكّه نايب بگيرد.
سؤال: كسي را روز عيد قبل از حلق دستگير كردهاند، و او را به ايران فرستادهاند، آيا رفقاي او ميتوانند از او نيابت كنند، و بقيه اعمال را انجام دهند يا خير، و چگونه از احرام خارج ميشود؟
پاسخ: بدون اينكه خودش نايب بگيرد صحيح نيست، و براي خارج شدن از احرام بايد به مني بيايد، و حلق يا تقصير كند، و اعمال مترتبه را انجام دهد، و اگر نميتواند، در محل خودش حلق يا تقصير نمايد، و بنابراحتياط مستحب موهاي خود را به مني بفرستد، و براي اعمال مترتبه نايب بگيرد.
سؤال: شخص محرم هنوز حلق يا تقصير نكرده، سر ديگري را ميتراشد، بايد كفّاره بدهد يا نه؟
پاسخ: كفّاره ندارد، هر چند اين عمل براي او جايز نيست.
خروج از احرام حج
سؤال: اگر حاج درمني بعد از رمي جمره عقبه و قرباني، قبل از حلق و يا تقصير عالماً يا جاهلاً از احرام بيرون بيايد، و لباس عادي بپوشد، تكليفش چيست؟
پاسخ: بايد حلق يا تقصير را به جا آورد، و اگر عالماً عامداً اين كار را كرده، يك گوسفند براي پوشيدن لباس دوخته قبل از احلال قرباني كند، و اما نسياناً يا جهلاً كفّاره ندارد.
سؤال: كساني كه اعمال حج را بر وقوفين مقدم ميدارند، اگر بعد از سعي تقصير نمودند، آيا موجب محل شدن و يا كفّاره ميگردد؟
پاسخ: محل نميشوند، و اگر جاهل يا ساهي بودهاند، كفّاره ندارد.
سؤال: زني كه محرم شده به احرام عمره تمتّع و تا آخرين فرصت موفق به اعمال عمره نشده است و عدول به حج إفراد كرده چه وقت از احرام خارج ميشود و در صورت محلّ شدن بعد اعمال حج إفراد آيا واجب است فوراً پس از تقصير در مني براي مناسك باقيمانده به مكه برود يا تا آخر ذيحجه فرصت دارد؟
پاسخ: در صورت مفروضه پس از تقصير در مني هر چه بر او در احرام حرام شده بود حلال ميشود مگر صيد و بوي خوش و تمتّع از زوج و بعد از بجا آوردن طواف زيارت و نماز آن و سعي بين صفا و مروه بوي خوش نيز حلال ميشود و بعد از طواف نساء و نماز آن همه محرمات احرام حلال ميگردد غير از صيد در حرم و بعد از اتمام حج، عمره مفرده بجا آورد و احتياط اين است كه پس از اعمال مني در روز عيد براي بقيه اعمال حج به مكه برود و ميتواند تأخير نمايد تا آخر ذيحجه.
سؤال: آيا كسي كه حجش را باطل كند اگر حج فاسد شده را به اتمام رساند، از احرام خارج ميشود؟
پاسخ: اگر حج فاسد شده را به اتمام رسانده، از احرام خارج شده، و الا در احرام باقي است.
برخي از مسائل تقصير در بحث اعمال عمره تمتّع گذشت