اختلا ف در هلال ذيحجه و حكم قاضي عامه
سؤال 246 : در صورتي كه هلال ماه ذيحجه براي قاضي اهل سنت ثابت شود تكليف در انجام مناسك حج چيست؟
پاسخ: هرگاه هلال ماه ذى الحجّه براساس ضوابطى كه در فقه شيعه بيان شده ثابت نشود، ولى براى قاضى اهل سنّت ثابت شود، و برطبق آن حكم كند، در آن دو صورت است: اوّل: آن كه احتمال مطابقت حكم او با واقع داده شود، و عمل به احتياط هم مخالف با تقيّه باشد، كه در اين صورت واجب است متابعت آنها و وقوف با آنها و ترتيب همه آثار ثبوت هلال در مناسك حجّش، و اگر عمل به احتياط مخالف با تقيّه نباشد، احتياط آن است كه مناسك را هم بر طبق حكم آنها انجام دهد، و هم بر طبق وظيفه اوّليّه خودش، اگرچه اقوى كفايت انجام بر طبق حكم آنها است. دوم: آن كه يقين پيدا شود حكم آنها مخالف واقع است، كه در اين صورت براى كفايت انجام اعمال برطبق حكم آنها وجهى هست، ولى احتياط واجب آن است كه جمع كند بين عمل به وظيفه اوّليّه خودش و ترتيب آثار بر حكم آنها ـ مثل وقوف با آنها ـ در صورتى كه اين جمع مخالف با تقيّه نباشد، وگرنه اگر متمكّن از وقوف اضطرارى در مزدلفه باشد و مخالف تقّيه نباشد، احتياط واجب آن است كه آن را انجام دهد، و حجّش صحيح است. و اگر متمكّن از اين هم نباشد، احتياط واجب آن است كه چنانچه وجوب حجّ بر او ثابت و مستقر شده است در سال بعد دوباره به جا آورد. و اگر مستقر نشده است ـ مثل كسى كه در همين سال مستطيع شده باشد و استطاعتش تا سال بعد باقى نماند ـ چيزى بر او نيست، و اگر استطاعتش باقى ماند، يا دوباره مستطيع شد، احتياط واجب آن است كه دوباره حجّ را به جا آورد.
كوچ كردن به مني براي ذوي الاعذار شب دهم قبل طلوع فجر
سؤال 247 : آيا همه زنان مي توانند شبانه وقوف اضطراري در مشعر نموده و قبل از اذان صبح به مني كوچ كنند يا اين حكم مختص به زنان معذور است؟
پاسخ: كسانى كه معذورند، مانند زنان و بچه ها و اشخاص ضعيف ـ مثل پيرمردها و افراد مريض ـ و كسى كه ترس از ماندن دارد، مى توانند مقدارى از شب عيد را در مزدلفه بمانند و پيش از طلوع فجر از آن جا به طرف منى كوچ كنند، و ثبوت اين حكم براى كسى كه سرپرستى افراد معذور به عهده اوست، محل اشكال است .
وقوف اضطراري در مشعر (مزدلفه)
سؤال 248 : چه كساني مي توانند وقوف اضطراري در مشعر بنمايند؟
پاسخ: كسانى كه متمكّن از وقوف اختيارى در مزدلفه ـ يعنى وقوف بين طلوع فجر و آفتاب ـ نباشند چه به علّت فراموشى باشد يا هر عذر ديگرى، مى توانند به وقوف اضطرارى در آن جا اكتفا نمايند، و مقصود از وقوف اضطرارى آن است كه مدتى را از بين طلوع آفتاب تا ظهر روز عيد در آن جا وقوف كنند.