انهار
انهار
مطالب خواندنی

حدود ارتباط با نامحرم مرجع تقلید آیةالله العظمی سیستانی (مدّظلّه)

بزرگ نمایی کوچک نمایی
سوال سلام چگونه با وجود نامحرم بودن دختران فامیل؛ نقش محبت‌آمیز و برادرانه‌ای شرعی برایشان ایفا کنم؟ در هر برهه سنی یعنی کودکی و نوجوانی و بزرگسالی و اینکه بازی کردن با آنها و گفتن الفاظی مانند داداشی یا آبجی به یکدیگر از نظر شرعی چه حکمی دارد؟
مرجع تقلید: حضرت آیت الله العظمی سیستانی(مدظله)
 
جواب:بِسْمِ اللهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِيم
السَّلاَمُ عَلَى مَهْدِيِّ الْأمَمِ وَ جَامِعِ الْكَلِم
وَٱلسَّلَامُ عَلی عِبادِالله
با تشکر از اعتمادتان به سایت انهار
بزرگوار
سوال عجیبی می‌کنید مگر باید با دختران فامیل نقش محبت آمیز و برادرانه داشت؟
اصلاً نظر اسلام به فاصله داشتن با نامحرم است چه کوچک و چه بزرگ. چه برسد به اینکه شما بخواهید دنبال الفاظی باشید که در گفتگوهایتان با آنها مورد استفاده قرار دهید.
شما اگر مایل به نقش محبت آمیز و برادرانه حتی پدرانه هستید با پسرهای فامیل داشته باشید.
و خانم‌ها باید با دخترها رابطه محبت آمیز و خواهرانه یا مادرانه داشته باشند.
بزرگوار
اسلام برای سالم سازی جامعه و تعالی و رشد انسان‌ها، توجه و اهتمام ویژه‌ای به موضوع محرم و نامحرم نشان داده است.
آقا رسول اکرم (صلی الله علیه و آله و سلّم) طبق آیات قرآن و بر اساس فطرت انسانی، آن را طرح ریزی کرده و بر زنان مسلمان ضروری دانست که در برابر مردان بیگانه خود را بپوشانند. حریم امن برای هر بانوی خداشناس و حقیقت طلب می‌تواند او را در رسیدن به اهداف والای انسانی و کمال مطلوب به نحو شایسته‌ای یاری کند.
متأسفانه رواج فرهنگ غرب در عصرما بانوان مسلمان را به بهانه فعالیت اجتماعی و احیای حقوق زن، به حضور گسترده در مجامع و محافل سیاسی، اقتصادی، فرهنگی و حتی میادین ورزشی کشانده و آنان را دوشادوش مردان، بلکه پیشروتر از آنها قرار داده و از وظایف اصلی شان که پرورش نسل پاک و پدید آوردن محیط آرام در خانواده است، بازداشته است؛
البته بدیهی است که اسلام با اصل فعالیت‌های زنان در عرصه‌های اجتماعی مربوط به زنان، مخالف نیست؛ بلکه آن را بعد از رسالت اصلی زن (شوهرداری و تربیت فرزند پاک) با حفظ موازین شرعی، مجاز می‌داند.
به طوری که زنان مسلمان از هویت واقعی خود غافل مانده‌اند. امروزه در کشور اسلامی به نظر برخی افراد بیمار دل و سست ایمان، جداسازی زن و مرد نامحرم در محیط‌های عمومی، که یک اصل قرآنی و دستور صریح پیامبر است، نه تنها مورد تردید قرار گرفته است و نه تنها یک ارزش به حساب نمی‌آید، بلکه امری ناپسند و مذموم تلّقی می‌گردد. بانوی مسلمانی که از منظر حضرت رسول بهترین ارزش او فاصله گرفتن از منظر مردان نامحرم است.
وسائل الشیعه، ج۲۰، ص ۶۷؛ کشف الغمه، ج۱، ص ۴۶۶.
و اگر مقداری غفلت بیشتر شود، موضوع «حجاب» رفته، رفته مورد تمسخر قرار خواهد گرفت و آیات قرآن به فراموشی سپرده خواهد شد!
کما اینکه الان معانددین و دشمنان اسلام به حجاب حمله می‌کنند و آن را اجباری می‌دانند.
به همین جهت، بازخوانی سیره و سخن پیامبر اکرم (صلی الله علیه و آله و سلم) درباره چگونگی برخورد مردان مسلمان با زنان نامحرم، ضروری می‌نماید.
جداسازی زنان و مردان
جدایی زن و مرد نامحرم، یکی از دستورهای صریح قرآن و رسول خدا است که در سلامت جامعه تأثیر فراوان دارد. بدون تردید حفظ «عفت عمومی» برای پایداری هر جامعه‌ای ضرورتی انکار ناپذیر است و یکی از راه‌های جلوگیری از نفوذ شیطان و وسوسه‌های آن، ایجاد حریم میان زن و مرد و رعایت پوشش لازم است تا از نگاه‌های هوس آلود و تماس‌های غیر شرعی جلوگیری شود.
تقویت ایمان، آرامش روحی و روانی، سلامت جسمی، استحکام بنیان خانواده، عزت و سربلندی، امنیت بانوان از دست سوداگران شهوت و دوری از افکار ناسالم، برخی از برکات این دستور قرآن و رسول خدا (صلی الله علیه و آله و سلم) است.
پزشکان محقق، برخی از آثار زیانبار جسمی در اختلاط زن و مرد نامحرم را این‌گونه بیان می‌کنند: دشواری تنفس، درد اطراف قلب، تپش و اضطراب قلب، ضعف و خستگی عمومی، سردرد، بی‌قراری، بی‌خوابی، کم اشتهایی، خستگی فکری و دماغی.(کیهان، ۱۴ تیر ۱۳۸۴)
آقا رسول اکرم (صلی الله علیه و آله و سلم) در این زمینه می‌فرمایند: «باعدوا بین انفاس النّساء و انفاس الرّجال»؛ در {مجامع عمومی} میان زنان و مردان نامحرم فاصله ایجاد کنید».
مواهب الجلیل، ج۲، ص ۵۷۸؛ کشف الخفاء ج۱، ص ۲۷۹.
آقا رسول اکرم (صلی الله علیه و آله و سلم) خود نیز عملاً برای جداسازی محیط زنان از مردان، اقداماتی انجام داد تا زمینه‌ها و خطرات ناشی از اختلاط زنان و مردان را از میان ببرد.
روزی آن حضرت با اشاره به یکی از درهای مسجد نبوی، به یارانش فرمود:
«اگر این در را برای بانوان اختصاص دهیم، بهتر است و آنان هنگام خروج از مسجد، دچار مشکل نمی‌شوند و اختلاط پیش نمی‌آید».
المحلی، ابن حزم، ج۳، ص ۱۳۱.
همچنین آقا رسول اکرم (صلی الله علیه و آله و سلم) در اقدامی دیگر به مسلمانان دستور داد در هنگام شب وقتی که نماز جماعت تمام می‌شود، اول زن‌ها از مسجد بیرون روند و بعد مردان پراکنده شوند.
آن حضرت با این عمل خود، حتی زمینه روبه رو شدن زنان را با مردان نامحرم در کوچه‌های مدینه نیز از میان برداشت.
مسئله حجاب، ص ۲۱۸.
از آقا امام صادق (علیه السّلام) در این باره نقل می‌شود که: آقا رسول اکرم (صلی الله علیه و آله و سلم) دستور داد:
«لیس للنّساء من سروات الطّریق شیء ولکنّها تمشی فی جانب الحائط و الطّریق؛
بر زنان سزاوار نیست که از وسط جاده عبور کنند، ولی آنان باید از کنار دیوار و جاده بروند( و با مردان نامحرمی که از وسط راه می‌روند، روبه رو نشوند).
الکافی، ج ۵، ص ۵۱۸.
این امر به اثبات رسیده که بسیاری از مفاسد اجتماعی و مشکلات جوامع متمدن امروزی، ناشی از اختلاط زن و مرد است، حتی برخی از کشورهای صنعتی به این نتیجه رسیده‌اند که در مراکز علمی، فرهنگی و عمومی، محل فعالیت این دو قشر باید از هم جدا شود.
آثار مثبت جداسازی
کارشناسان واقع نگر در مسائل آموزشی بر این باورند که جداسازی محیط آموزشی برای زنان و مردان جوان، آثار مثبت و موفقیت آمیزی دارد که از جمله آنها می‌توانبه موارد زیر اشاره کرد:
{۱} همجنس بودن دانشجویان و اساتید، مهمترین عامل تبیین الگوهای شغلی موفق، بخصوص برای زنان، می‌باشد.
{۲} تحصیل در این گونه مراکز، موجب سلامتی جسمی و روحی افراد است.
{۳} تعلیم و تعلّم در مراکز مختلط، مانع رشد بیشتر توانی‌های زنانه در دختران و توانی‌های مردانه در پسران می‌شود.
{۴} تفاوت‌های زیستی و روانی زن و مرد در نیازهای آموزشی آنان مؤثر است و جداسازی، یکی از عوامل توفیق این دو قشر در رفع نیازهای مخصوص آنان می‌باشد.
اساساً روانشناسانو جامعه شناسان محیط‌های غیر مختلط را برای آموزش این دو گروه مناسب‌تر می‌دانند. آنان می‌گویند: آموزش در محیط‌هایغیر مختلط، یادگیری را برای دختران جوان آسان‌تر می‌کند.
«آستن» یکی از محققین غربی است که بعد از انجام تحقیقات خود، به این نتیجه رسیده است که آموزش غیر مختلط آثار مثبت فراوانی دارد و اثر آن بر زنان بیش از مردان می‌باشد امشبم. او اعتقاد دارد: وقتی که دانشجویان و اعضای هیئت علمی و اساتید در یک دانشگاه از یک جنس باشند، احساس شناخت و همدلی مشترک بیشتر خواهد بود.
برگرفته از سایت دانشگاه امام صادق (علیه السلام).
مظاهر اختلاط
از مظاهر رایج اختلاط زن و مرد، گفت‌ و گوی غیر ضروری، شوخی کردن و دست دادن با نامحرم است که مقدمة برخی از گناهان دیگر است.
آقا رسول اکرم (صلی الله علیه و آله و سلم) می‌فرمایند: من صافح امرأة حراماًٌ جاء یوم القیامة مغلولا ثمّ یؤمر به الی النّار و من فاکه امرأة لا یملکها حبسه الله بکلّ کلمة کلّمها فی الدّنیا الف عام؛
هر کس با یک زن نامحرم دست بدهد، روز قیامت در غل و زنجیر به محشر وارد می¬شود و خداوند دستور می¬دهد که او را به آتش جهنم بیفکنند، و هر کس با یک زن نامحرم شوخی کند (و با سخنان خنده¬دار و شهوت آمیز با او گفت و گوی نماید)، در مقابل هر کلمة حرامی که به او گفته است، هزار سال حبس خواهد شد.
وسائل الشیعه، ج ۲۰، ص ۱۹۸.
آن حضرت حتی گفت و گوی معمولی با زنان نامحرم را به مقدار ضرورت محدود کرده است.
آقا امام صادق (علیه السلام) در حدیث مناهی فرمود: «رسول خدا فرمان داده بود که زن مسلمان با مردان نامحرم بیش از پنج کلمه – که آن هم در موضوعات ضروری باشد- سخن نگوید».
وسائل الشیعه، ج ۲۰، ص ۱۹۷.
آقا رسول اکرم (صلی الله علیه و آله و سلم) خطر تماس با نامحرم را ضمن مثالی چنین گوشزد می‌فرماید: «اگر سر یک مرد مسلمان را با سوزن سوراخ کنند، بهتر از این است که وی بدن یک زن نامحرم را لمس کند.»
کنزالعمال، ج ۵، ص ۳۲۸.
زیرا این عذاب زودگذر دنیوی را در پی دارد؛ امّا آن علاوه بر مفاسد بیشمار دنیوی، عذاب جاودانه آخرت را به دنبال خواهد داشت.از این رو، خداوند خطاب به بانوان مسلمان می‌فرماید:
فَلا تَخْضَعْنَ بِالْقَوْلِ فَیَطْمَعَ الّذی فی قَلْبِهِ مَرَضٌ وَ قُلْنَ قَوْلاً مَعْرُوفًا ...
با نامحرمان {با ناز و کرشمه و هوس انگیز} سخن نگویید که بیماردلان در شما طمع کنند، و سخن شایسته بگویید».
سوره احزاب آیه ۳۲.
از منظر قرآن تمام لذت‌های جنسی میان زن و مرد باید به محیط خانوادگی محدود شود و در قالب ازدواج صورت پذیرد؛ زیرا اگرکامیابی‌های جنسی در محیط خانواده و به وسیله همسران مشروع به دست آید، چهار دستاورد بزرگ و سرنوشت ساز روانی، اجتماعی، اقتصادی و خانوادگی برای جامعه و افراد آن دارد. از جنبه روانی، به بهداشت روانی اجتماع کمک می‌کند و از جنبه خانوادگی، سبب تحکیم روابط خانوادگی و برقراری صمیمیت کامل بین زوجین می‌گردد و از جنبه‌های اجتماعی، موجب حفظ و استیفای نیروی کار و فعال تر شدن افراد در زمینه اقتصادی می‌گردد. و نیز باعث می‌شود که ارزش و مقام زن بالا رود و جایگاه با عظمتی در جامعه کسب کند.
مسئله حجاب، ص ۶۸.
فقهای بزرگ نیز بر اساس آیات قرآن و روایات اهل بیت (علیهم السلام)، در این زمینه فتوا داده‌اند که: هر گونه تماس بدنی با زن نامحرم، حرام است و باید از آن اجتناب کرد، مگر از روی لباس. حتی فرموده‌اند: اگر چه دیدن وجه و کفّین زن مسلمان با حجاب و مشاهده مقدار عادی از بدن زنان کفار اشکالی ندارد، امّا لمس کردن آنها جایز نیست. بنابراین، مرد و زن نامحرم نمی‌توانند با یکدیگر دست بدهند و یا هر گونه تماس بدنی دیگر داشته باشند.
عروة الوثقی، باب نکاح، مسئله ۴۷.
تماس‌هایی که در محل‌های شلوغ (مانند بازارها، نمازهای جمعه و جماعت، حرم‌ها، مراسم حج و مجامع عمومی) به طور ناخواسته بین زن و مرد واقع می‌شود، اشکال ندارد، مشروط به اینکه برای تماس با نامحرم به آنجا نرفته باشد یا نقشه‌ای برای این گونه اماکن در کار نباشد. پس اگر کسی به قصد تماس بدنی با نامحرم به مجامع عمومی برود، حرام است و باید از آن اجتناب کند.
عروة الوثقی، باب نکاح، مسئله ۴۷.
همچنان که از آیات قرآن و روایات نبوی و فتوای مراجع و فقهای بزرگ معلوم می‌شود، برای جلوگیری از گناه و انحطاط افراد، بهترین راه جلوگیری از اختلاط زنان و مردان نامحرم است و تا آنجا که امکان دارد، شایسته است که در معاشرت زنان و مردان حدود و حریم الهی حفظ شود.
نگاه‌های هوس آلود
خداوند متعال برای اینکه حریم ناموس مسلمانان حفظ شود، نگاه‌های هوس آلود را از طرف زن و مرد نامحرم، ممنوع اعلام کرده و به آقا رسول اکرم (صلی الله علیه و آله و سلم) فرموده است: قُلْ لِلْمُؤْمِنینَ یَغُضّوا مِنْ أَبْصارِهِمْ .... و قل للمؤمنات یغضضن من ابصارهن.
ای رسول ما! به مردان مومن بگو چشم¬های خود را از نگاه به نامحرمان بپوشانند ... و به زنان با ایمان نیز اعلام کن تا دیدگان خود را از هر نامحرمی فروبندند.
سوره نور آیه ۳۰.
برای مصونیت جامعه از انحرافات جنسی، بهترین راه «پوشش اسلامی» و «اجتناب از نگاه‌های حرام» است؛ چرا که نگاه به نامحرم، زمینه فسادهای بعدی را فراهم می‌کند و به قول باباطاهر:
ز دست دیده و دل هر دو فریاد
که هر چه دیده بیند دل کند یاد
بسازم خنجری نیشش ز فولاد
زنم بر دیده تا دل گردد آزاد
آقا رسول اکرم (صلی الله علیه و آله و سلم) می‌فرمایند: النّظّر سهم من سهام ابلیس فمن ترکها خوفاً من الله اعطاه الله ایماناً یجد حلاوته فی قلبه؛
نگاه به نامحرم، تیری از تیرهای شیطان است. هر کس آن را به خاطر ترس از خدا ترک کند، خداوند نیز به او ایمانی می‌بخشد که در دلش لذت شیرینی آن را احساس می‌کند.
احیاء علوم الدین غزالی، جلد ۳، صفحه ۲۱۳.
لذا خداوند متعال وعده داده است که هر کس از نگاه‌های حرام چشم بپوشد، لذت ایمان را به او بچشاند.
در تاریخ، قصه حضرت یوسف و داستان ابن سیرین در این زمینه معروف است. آیةالله سید محمد هادی میلانی در مورد شیخ رجبعلی خیاط فرمود است:
او به خاطر کفّ نفس و خویشتن‌داری در نگاه به حرام، مورد عنایت خداوند قرار گرفت.
کیمیای محبت، ص ۷۸.
آقا رسول اکرم (صلی الله علیه و آله و سلم) درباره نگاه‌های هوس آلود، به نتیجه و عکس العمل تکوینی آن نیز اشاره کرده و فرموده است:
عفُّوا عَن نساء الناس تَعِفَّ نُساءَکم.
در مورد زنان مردم عفت بورزید تا دیگران نیز در مورد زنان شما عفت بورزند و زنان شما از تعرض نامحرمان در امان بمانند.
الکافی، ج ۵، ص ۵۵۴.
هر که باشد نظرش در پی ناموس کسان
پی ناموس وی افتد نظر بوالهوسان
آن گرامی در سخن دیگری، به رهاورد اُخروی اجتناب از نگاه حرام می‌پردازد و می‌فرماید: «تمام چشم‌ها در روز قیامت گریان خواهد شد، مگر چشمی که از خوف و عظمت خدا بگرید، و چشمی که از حرام بسته شود، و چشمی که در راه خدا شب‌ها بیدار بماند و شب زنده داری کند»
وسائل الشیعه، ج ۷، ص ۷۶.
بالاخره پیامبر خدا، عذاب سخت الهی را در انتظار کسانی می‌داند که به زنان نامحرم بی محابا نگاه کنند و هرگز از عواقب آن پروایی ندارند.
آن بزرگوار فرمود: «هر کس چشمان خود را از نگاه به زن نامحرم پرکند (و با خیال راحت به این نگاه خود ادامه دهد)، خداوند متعال در روز قیامت میخ‌های آتشین به چشمان او فرو خواهد برد و بعد از رسیدگی به کار مردم، دستور خواهد داد که او را به آتش جهنم بیندازند»
وسائل الشیعه، ج ۲۰، ص ۱۹۴.
اقدامات عملی
در سیره آقا رسول اکرم (صلی الله علیه و آله و سلم) و نیز سایر معصومین (علیهم السلام)، گاه مواردی نقل شده که نشان دهنده اهتمام فراوان آنان به مسئله محرم و نامحرم است. در اینجا به چند نمونه اشاره می‌کنیم:
{۱} حجة الوداع
زن جوان خثعمی در حجة الوداع به محضر رسول خدا (صلی الله علیه و آله و سلم) آمد تا مسئله‌ای بپرسد. حضرت در هنگام پاسخ، متوجه شد فضل بن عباس - که جوانی زیباروی و پشت سر پیامبر سوار بر اسب بود- به آن زن نگاه می‌کند و او هم به فضل خیره شده است. آقا رسول اکرم (صلی الله علیه و آله و سلم) برای جلوگیری از ردّ و بدل شدن نگاه‌های هوس آلود، با دست خود سر فضل را به سوی دیگر برگرداند. سپس فرمود: رجل شابّ و امرأة شابّة فخشیت ِأن یدخل بینهما الشّیطان؛
مرد جوان و زن جوان، ترسیدم که شیطان بین آن دو داخل شود.
المبسوط، شیخ طوسی، ج ۴، ص ۱۶۰.
{۲} ابن مکتوم
روزی ابن مکتوم - که یکی از یاران پیامبر و مردی نابینا بود - به خانه رسول خدا (صلی الله علیه و آله و سلم) آمد. دو تن از همسران آن حضرت (عایشه و حفصه) در کنار پیامبر بودند و با ورود او «پوشش اسلامی» را رعایت نکردند.
بعد از رفتن آن مرد، پیامبر اکرم (صلی الله علیه و آله و سلم) آنان را سرزنش کرد که: چرا حجاب خود را رعایت نکردید؟ آنان گفتند: او که ما را نمی‌دید. فرمود: «آیا شما هم او را نمی‌دیدید؟ شما که نابینا نیستید».
المبسوط، شیخ طوسی، ج ۴، ص ۱۶۰.
{۳} بیعت با زنان
آقا امام صادق (علیه السلام) فرمود: هنگامی که آیه ۱۲سوره ممتحنه بیعت زنان در فتح مکه نازل شد، آقا رسول اکرم (صلی الله علیه و آله و سلم) در کوه صفا بود. دستور داد: تشتی را پر از آب کنند. سپس آن حضرت دست خود را در آن فرو برد و بیرون آورد، آن گاه زنان به عنوان «بیعت» یکی، یکی آمدند و دست خود را در آن فرو بردند.
الکافی، ج ۵، ص ۵۲۶.
{۴} تقسیم کار
رهنمود آقا رسول اکرم صلی الله علیه و آله و سلم) به آقا أمیرالمؤمنین علی (علیه السلام) و فاطمه زهرا (سلام الله علیها) در مورد تقسیم کار، یکی دیگر از مواردی است که از اهتمام آن حضرت به حفظ حریم زنان مسلمان حکایت می‌کند. هنگامی که آن دو بزرگوار از محضر پیامبر اکرم (صلی الله علیه و آله و سلم) تقاضای تقسیم کار کردند، پیامبر خدا (صلی الله علیه و آله و سلم) کارهای داخل منزل را به حضرت فاطمه زهرا (سلام الله علیها) و کارهای بیرون منزل را نیز به آقا أمیرالمؤمنین علی (علیه السلام) سپرد. پس از این داوری واقع بینانه، حضرت زهرا (سلام الله علیها) فرمود:
«فلا یعلم ما داخلنی من السّرور الاّالله با کفائی رسول الله تحمل رقاب الرجال؛
خدا می‌داند که چقدر از این تقسیم کار خوشحال شدم؛ چرا که رسول خدا (صلی الله علیه و آله و سلم) مرا از انجام کارهایی که مربوط به مردان است، معاف نمود و مرا وادار نکرد که دوشادوش مردان نامحرم به کار بپردازم».
مستدرک الوسائل، ج ۱۳، ص ۴۸.
بزرگوار
با مطالعه این همه توصیه و تاکید خداوند سبحان و آقا رسول اکرم (صلی الله علیه و آله و سلم) و اولیاء دین (علیهم السلام) معلوم شد هیچگونه مصلحتی در ارتباط با روابط نامحرمان با یکدیگر وجود ندارد و چنین فکری فکر معنوی و الهی و خدایی نیست.
عفت پیشه کنید و لذت عفت پیشگی را از خداوند سبحان در توفیق معنویات و عبادات و قرب به حضرت باری تعالی دریافت کنید.
زیرا بزرگترین خطری که دین و ایمان و سعادت انسان را تهدید می‌کند و در معرض نابودی قرار می‌دهد همانا ارتباط زن و مرد نامحرم با یکدیگر است. والله عالم
زمان پاسخگویی تاریخ چهارشنبه ۲۶ شهریور ۱۴۰۴ حدود ساعت ۲۳:۱۰
اَللّهُمَّ‌‌عَجِّل‌‌لِوَلیِّکَ‌الفَرَجَ‌‌وَالْعافِیَةوَالنَّصْرَ
اَللّهُمَ صَلَّ عَلی مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّد وَ عَجِّل فَرَجَهُم
وَ اَهلِک وَ الْعَنْ أعْدائَهُم أجْمَعِین.

تاریخ به روزرسانی: چهارشنبه, ۲۶ شهریور ۱۴۰۴

  

 
پاسخ به احکام شرعی
 
موتور جستجوی سایت

تابلو اعلانات
  





پیوندها

حدیث روز
بسم الله الرحمن الرحیم
چهار پناهگاه در قرآن
   
أَبَانُ بْنُ عُثْمَانَ وَ هِشَامُ بْنُ سَالِمٍ وَ مُحَمَّدُ بْنُ حُمْرَانَ عَنِ الصَّادِقِ (علیه السلام) قَالَ:
عَجِبْتُ لِمَنْ فَزِعَ مِنْ أَرْبَعٍ كَيْفَ لَا يَفْزَعُ إِلَى أَرْبَعٍ
(۱) عَجِبْتُ لِمَنْ خَافَ كَيْفَ لَا يَفْزَعُ إِلَى قَوْلِهِ- حَسْبُنَا اللَّهُ وَ نِعْمَ الْوَكِيلُ فَإِنِّي سَمِعْتُ اللَّهَ عَزَّ وَ جَلَّ يَقُولُ بِعَقَبِهَا فَانْقَلَبُوا بِنِعْمَةٍ مِنَ اللَّهِ وَ فَضْلٍ لَمْ يَمْسَسْهُمْ سُوءٌ
(۲) وَ عَجِبْتُ لِمَنِ اغْتَمَّ كَيْفَ لَا يَفْزَعُ إِلَى قَوْلِهِ- لا إِلهَ إِلَّا أَنْتَ سُبْحانَكَ إِنِّي كُنْتُ مِنَ الظَّالِمِينَ فَإِنِّي سَمِعْتُ اللَّهَ عَزَّ وَ جَلَّ يَقُولُ بِعَقَبِهَا- وَ نَجَّيْناهُ مِنَ الْغَمِّ وَ كَذلِكَ نُنْجِي الْمُؤْمِنِينَ
(۳) وَ عَجِبْتُ لِمَنْ مُكِرَ بِهِ كَيْفَ لَا يَفْزَعُ إِلَى قَوْلِهِ- وَ أُفَوِّضُ أَمْرِي إِلَى اللَّهِ إِنَّ اللَّهَ بَصِيرٌ بِالْعِبادِ فَإِنِّي سَمِعْتُ اللَّهَ عَزَّ وَ جَلَّ يَقُولُ بِعَقَبِهَا- فَوَقاهُ اللَّهُ سَيِّئاتِ ما مَكَرُوا
(۴) وَ عَجِبْتُ لِمَنْ أَرَادَ الدُّنْيَا وَ زِينَتَهَا كَيْفَ لَا يَفْزَعُ إِلَى قَوْلِهِ- ما شاءَ اللَّهُ لا قُوَّةَ إِلَّا بِاللَّهِ فَإِنِّي سَمِعْتُ اللَّهَ عَزَّ وَ جَلَّ يَقُولُ بِعَقَبِهَا- إِنْ تَرَنِ أَنَا أَقَلَّ مِنْكَ مالًا وَ وَلَداً. فَعَسى‏ رَبِّي أَنْ يُؤْتِيَنِ خَيْراً مِنْ جَنَّتِكَ وَ عَسَى مُوجِبَةٌ
    
آقا امام صادق (عليه السّلام) فرمود: در شگفتم از كسى كه از چهار چيز مى‌هراسد چرا بچهار چيز پناهنده نميشود:
(۱) شگفتم از آنكه ميترسد چرا پناه نمى‌برد بفرمودۀ خداى عز و جل« حَسْبُنَا اَللّٰهُ‌ وَ نِعْمَ‌ اَلْوَكِيلُ‌ » خداوند ما را بس است و چه وكيل خوبى است زيرا شنيدم خداى جل جلاله بدنبال آن ميفرمايد:بواسطۀ نعمت و فضلى كه از طرف خداوند شامل حالشان گرديد باز گشتند و هيچ بدى بآنان نرسيد.
(۲) و شگفتم در كسى كه اندوهناك است چرا پناه نمى‌برد بفرمودۀ خداى عز و جل:« لاٰ إِلٰهَ‌ إِلاّٰ أَنْتَ‌ سُبْحٰانَكَ‌ إِنِّي كُنْتُ‌ مِنَ‌ اَلظّٰالِمِينَ‌ » زيرا شنيدم خداى عز و جل بدنبال آن ميفرمايد در خواستش را برآورديم و از اندوه نجاتش داديم و مؤمنين را هم چنين ميرهانيم.
(۳) و در شگفتم از كسى كه حيله‌اى در بارۀ او بكار رفته چرا بفرمودۀ خداى تعالى پناه نمى‌برد« وَ أُفَوِّضُ‌ أَمْرِي إِلَى اَللّٰهِ‌ إِنَّ‌ اَللّٰهَ‌ بَصِيرٌ بِالْعِبٰادِ »:كار خود را بخدا واگذار ميكنيم كه خداوند بحال بندگان بينا است)زيرا شنيدم خداى بزرگ و پاك بدنبالش مى‌فرمايد خداوند او را از بديهائى كه در بارۀ او بحيله انجام داده بودند نگه داشت.
(۴) و در شگفتم از كسى كه خواستار دنيا و آرايش آن است چرا پناهنده نميشود بفرمايش خداى تبارك و تعالى(« مٰا شٰاءَ اَللّٰهُ‌ لاٰ قُوَّةَ‌ إِلاّٰ بِاللّٰهِ‌ »)(آنچه خدا خواست همان است و نيروئى جز به يارى خداوند نيست)زيرا شنيدم خداى عز اسمه بدنبال آن ميفرمايد اگر چه مرا در مال و فرزند از خودت كمتر مى‌بينى ولى اميد هست كه پروردگار من بهتر از باغ تو مرا نصيب فرمايد (و كلمۀ:عسى در اين آيه بمعناى اميد تنها نيست بلكه بمعناى اثبات و تحقق يافتن است).
من لا يحضره الفقيه، ج‏۴، ص: ۳۹۲؛
الأمالي( للصدوق)، ص: ۶؛
الخصال، ج‏۱، ص: ۲۱۸.


کلیه حقوق مادی و معنوی این پورتال محفوظ و متعلق به حجت الاسلام و المسلمین سید محمدحسن بنی هاشمی خمینی میباشد.

طراحی و پیاده سازی: FARTECH/فرتک - فکور رایانه توسعه کویر -