سؤال ـ احتراماً چنانچه مستحضرید در اکثر فتاوا و از جمله فتواى حضرتعالى مدت عده براى زنان چهار ماه ذکر گردیده است و این در حالى است که اخیراً تحقیقات پزشکى گویاى مستند و مستدل این مطلب است که مدت عده کمتر از هجده ماه سبب بروز بیماریهاى جنسى و احیاناً ایدز مى شود. حال آیا به منظور پیشگیرى از بروز امراض جنسى و ایدز آیا مى توان مدت عده را به هجده ماه افزایش داد؟
پاسخ: توجه داشته ابشید که حکمت عده عدم اختلاط میاه و پاکى نسب است نه مصونیت از ایدز یا بیمارهاى دیگر و در عده وقات، مدت چهار ماه و ده روز و در طلاق میزان دیگرى دارد واما مبتلا بودن زوج و یا زوجه به مرض مسرى و غیره مربوطه به عدّه نیست و آن باید با آزمایش طبى روشن شود و علاوه اختیار با خود زن و مرد است مى توانند پس از گذشتن مدت عده شرعى ازدواج نمایند و مى توانند بعد از هجده ماه و بیشتر ازدواج کنند به هر حال زیاد کردن مدت عدّه به اینعنوان بدعت و حرام است. واللّه العالم
سؤال ـ آیا زن بعد از تمام شدن عدّه طلاق میتواند شوهر خود را غسل (میّت) بدهد و اگر بعد از انقضاى عدّه شوهر کرده باشد حکم مسأله چه صورتى دارد؟
پاسخ: در فرض سوال قبل از تمام شدن عدّه نیز جواز غسل محلّ اشکال است بلکه اقرب عدم جواز است.
سؤال ـ زنى بعد از پاک شدن از حیض با شوهرش نزدیکى کرده است و بعد از آن طلاق داده شده است. بعداً معلوم شده از همین نزدیکى کردن حامله است. آیا آن طلاق صحیح است یا خیر؟ و نیز آیا زن مى تواند بعد از زایمان شوهر کند یا خیر؟
در صورت صحیح بودن طلاق مهریه و مخارج دیگر بعهده شوهر مى باشد یا خیر؟ آیا پدر دختر حق بخشیدن مهریه و جهیزیه دختر به شوهرش را دارد یا خیر؟
پاسخ: در فرض سوال، چنانچه یقین داشته باشند که اجراء صیغه طلاق بعد از حامله شدن واقع شده طلاق صحیح است و زن میتواند بعد از زایمان شوهر کند و احتیاط مستحب آن است که دوباره او را طلاق دهد ولى قبل از طلاق دوم با او معامله زن و شوهرى ننماید و شوهر باید مهریه و همچنین نفقه زن را در تمام مدت حمل بدهد و مخارج ولادت طفل نیز بر عهده شوهر است و پدر دختر حق بخشیدن مهریه و نفقه او را ندارد مگر با رضایت و وکالت خود دختر.
سؤال ـ خانمى که در اثر عمل جراحى رحم او را برداشته اند و یا لوله هاى رحم او را بسته اند که آبستن نمیشود و خانمى که یائسه نیست، ولى اصلاً خون حیض ندیده و نمى بیند اگر او را طلاق بدهند عدّه دارد یا ندارد؟
پاسخ: بلى زن مذکوره، عدّه دارد با سایر زنها تفاوت ندارد مگر اینکه پس از برداشتن رحم مطلقاً حائض نشود که در اینصورت اجراء صیغه طلاق باید پس از گذشتن سه ماه تمام از تاریخ نزدیکى با همسر باشد و پس از طلاق هم سه ماه تمام عدّه نگهدارد و همچنین زن مذکوره در ذیل سوال.
سؤال ـ زید زوجه حامله خود را طلاق مى دهد و بعد از طلاق فوت زید با وضع حمل زوجه مطلّقه در یک آن اتّفاق مى افتد آیا در صورت تقارن فوت زید با وضع حمل، زوجه از ماترک میّت ارث مى برد یا نه و در فرض سوال آیا زوجه باید عدّه وفات نگهدارد یا خیر؟
پاسخ: در فرض مذکور تحقّق وضع حمل موجب خروج زوجه از عدّه است و تقارن فوت زوج با آن مفهومش تحقق موت بعد از انقضاء عدّه است و اگر مقصود تقارن موت با حال تحقق وضع حمل باشد ظاهر اینست که تا تحقّق خارجى عرفى صادق نشده، موت در حال عدّه است و در این صورت زن از شوهر ارث مى برد و باید عدّه وفات نگهدارد و فرض تحقق وضع حمل با موت در آن واحد فرض نادر و اثبات آن بسیار مشکل است.
سؤال ـ اینجانب همسر خود را طلاق داده ام در حال عصبانیّت شدید همسرم بعلّت عصبانیت زیاد به مجرى طلاق نگفته که در ایّام عادت ماهانه است واصلاً از مسأله در عادت اطلاّع نداشته است پس از مدّتى که متوجه شده به محضر دار مراجعه نموده و جریان را گفته است جواب داده اگر چه طلاق باطل است لکن بعلت ثبت نمى توانم تغییر دهم خواهشمندم تکلیف اینجانبان را از نظر زوجیت و بطلان ثبت بیان فرمایید.
پاسخ: بطور کلّى طلاق باید در طهر غیر مواقعه باشد و چنانچه در حال عادت حیض ماهانه واقع شده باشد باطل است، و در خصوص مورد سوال چنانچه زن مدّعیه است که در حین اجراء صیغه طلاق پاک نبوده و در حیض بوده و مرد نیز یقین بصدق او داشته باشد و دعوى طرف دیگر نداشته باشد طلاق محکوم ببطلان است و زوجیّت آنها باقى است بنابر این سر دفتر طلاق نیز که باستناد اخبار زن بطهارت از حیض طلاق را جارى کرده باید با تقاضاى زوجین این جریان را در حاشیه دفتر طلاق و در طلاق نامه ثبت نماید و بامضاء آنها برساند و اگر نزاعى در بین باشد مرافعه شرعیه لازم است.
سؤال ـ دخترى را براى پسرى عقد کرده اند و دخول نموده از دُبر و بدون اینکه عدّه نگهدارد براى پسر دیگرى عقد کرده چه صورتى دارد؟
پاسخ: در فرض سوال عقد دوّم باطل است و دختر باید عدّه نگهدارد و بعد میتواند با دیگرى ازدواج کند پس اگر در ازدواج دوّم دختر و پسر دوم هر دو جاهل بمسأله بوده اند گناهى نکرده اند و چنانچه با پسر دوم نزدیکى بعمل نیامده بعد از تمام شدن عدّه دختر اگر پسر دوم بخواهد با او ازدواج کند باید بعقد جدید باشد و اگر نزدیکى بعمل آمده هر چند از دبر باشد دختر بر او حرام ابدى شده و دیگر نمیتواند با او ازدواج کند و در این صورت دختر باید بعد از تمام شدن عدّه اول یک عدّه هم براى نزدیکى با پسر دوم نگهدارد و بعد از تمام شدن هر دو عدّه ازدواجش با غیر مرد دوم مانع ندارد و اگر هر دو عالم بمسأله بوده اند چه دخول واقع شده باشد و چه واقع نشده بیکدیگر حرام ابدى شده اند.
سؤال ـ زنى که مرتب براى افراد متعدد در عقد نکاح موقت قرار مى گیرد نیاز به عده دارد؟
پاسخ: با فرض اینکه یائسه نباشد و مدخوله باشد عده دارد و چنانچه حیض مى بیند عده او بعد ازتمام شدن مدت یا بذل آن، دو حیض تمام است و اگر در سنّ من تحیض است و حیض نمى بیند عده او چهل و پنج روز است. والله العالم