تغيير مصرف

سؤال 1049 - حمامى است در محل عمومى كه بانى آن معلوم نيست و شخصى مقدار كمى ملك را وقف نموده كه منافع و محصول آن را صرف تعميرات حمام مذكور نمايند تا مدتى قابل استفاده بوده ولى فعلا روى ناچارى از آن استفاده مىكنند دولت فشار آورده براى خراب كردن آن و تجديد حمام به طرز بهداشتى مردم هم براى تعميرات حمام مذكور حاضر به كمك كردن نيستند در اين صورت اجازه مىفرمائيد كه آجرهاى حمام مذكور را در حمام نو مصرف نمايند و هم چنين منافع ملك موقوفه حمام مزبور را در حمام نو مصرف كنند يا نه.

جواب: مادام كه تعمير حمام قديم و صرف موقوفه در تعميرات آن ممكن است اجازه نمىدهم.

سؤال 1050 - در يكى از قراء مازندران امام زاده‌اى است كه در دو فرسخى آن چند قطعه زمين، وقف امام زاده است و اين امام زاده كمى دور از ده واقع شده كه اگر از مال الاجاره اين زمينها اشيائى براى امام زاده خريده شود در معرض تلف است در اين صورت مىشود عوائد آن را صرف امور خيريه از قبيل خرج حسينيه و مسجد و غيره كنند يا نه.

جواب: موقوفه بايد به همان مصرفى كه واقف تعيين نموده صرف شود.

سؤال 1051 - در قريه‌اى تكيه‌اى بود شخصى در آمد و عوائد زمينى را وقف اين تكيه نمود فعلا تكيه را مدرسه قرار داده‌اند و در عوضش دو تكيه درست

كرده‌اند يكى در مقابل همين تكيه سابق و ديگرى در همان قريه جاى ديگر در اين صورت ايا مىشود در آمد آن زمين موقوفه تكيه قديم را صرف در اين دو تكيه جديد نمود يا نه.

جواب: اگر مقصود اين بوده كه عوائد موقوفه را صرف در تكيه مذكوره و عزادارى حضرت سيد الشهداء عليه السلام بنمايند حال اگر ممكن است در همان تكيه عزادارى نمايند و اگر ممكن نيست در هر كدام كه اقرب به نظر واقف باشد صرف عزادارى آن حضرت كنند.

سؤال 1052 - در يكى از قراء حمامى با تشريك مساعى اهالى آن قريه به اتمام رسيده و چون جمعيت زياد و يك حمام كافى نبوده مخصوصا در ماه مبارك رمضان يك حمام براى مرد و زن مشكل بوده لذا از وجوه بريه و هم چنين از باب تبرع مبلغى جمع آورى شده و مبلغى هم مالك قريه از طريق سهم امام كمك كرده است فعلا حمام مزبور مورد استفاده مردها قرار گرفته و صيغه وقف هم مخصوص حمام مردانه است در اين صورت زنهاى قريه مزبوره هم مىتوانند در حال اختيار و اضطرار از اين حمام استفاده نمايند يا نه.

جواب: متعارف در حمام مردانه و حمام زنانه اگر منحصر به دو حمام باشد اين است كه در موقعى كه يكى از دو حمام بعلتى مثل تعمير يا مضيقه آب و غيره تعطيل شود از حمام ديگر زن و مرد استفاده نمايند بنابر اين بعيد نيست كه قيد هم منزل بر متعارف باشد ولى مع ذلك اگر معلوم باشد كه قيد كرده باشند كه زنها در هيچ موقع از آنها استفاده نكنند استفاده از آنها جايز نيست و به هر حال در صورت اختيار استفاده زنها جايز نيست.

سؤال 1053 - شخصى در سابق زمينى را وقف كرده است براى عزادارى و متولى آن همه ساله طبق وقف نامه عمل مىكرده واطعام هم مىكرد و فعلا بعضى از آقايان اعتراض كرده‌اند كه اطعام صحيح نيست به علت اين كه اطعام در وقف نامه

قيد نشده است اگر چنانچه واقف به اطعام نظر داشت لازم بود در وقف نامه قيد نمايد چون قيد نكرده پس نبايد اطعام شود اكنون سؤال اين است آيا از نظر مبارك اطعام صحيح است يا خير و بر فرض زيادى در آمد موقوفه متولى آن زيادى را چه كند.

جواب: اگر در زمان خود واقف يا قريب به آن اطعام مىشده معلوم مىشود مرادش بوده هر چند در وقف نامه قيد نشده باشد و هم چنين اگر متداول و متعارف محل يا زمان اطعام باشد وواقف امر را موكول به نظر متولى نموده اطعام عيبى ندارد و اگر بر خلاف متعارف و متداول محل باشد كه در سابق اطعام نبوده و بعدا اطعام مىشده صحيح نيست و آنچه زياد مىآيد با افزودن به كميت و كيفيت عزادارى صرف در آن كنند.

سؤال 1054 - وقف مخصوص براى مدرسه را با اجازه حاكم شرع يا متولى شرعى وقف، صرف مسجد مىتوان كرد يا نه.

جواب: الوقوف على حسب ما يوقفها اهلها و بر خلاف مقررات وقف نمىتوان صرف نمود و حاكم شرع نيز اجازه نمىدهد.

سؤال 1055 - اگر شخصى مبلغ ده هزار تومان يا بيشتر از مال خودش را جدا كرده كه به مصرف عزادارى و روضه خوانى حضرت ابا عبد الله الحسين عليه السلام برساند ولى يكى از اقوام آن شخص احتياج به عمل چشم دارد و براى او وجهى كه جهت معالجه چشم لازم است مقدور نيست و اگر چشم او را عمل نكنند كور مىشود در اين صورت مىشود مبلغ مزبور را جهت اجرت عمل چشم او مصرف كرد يا نه.

جواب: اگر مبلغ مذكور منافع مذكور منافع موقوفه بر عزادارى است جايز نيست به مصرف ديگر صرف شود و اگر ملك خود شخص است چنانچه ظاهر سؤال همين است و براى رضاى خدا مىخواهد عزادارى كند به مصرف معالجه چشم برساند اهم است

سؤال 1056 - جزئى آبى است كه در آمد آن وقف تعمير خزانه حمام قريه بوده واينك آن حمام خراب و تبديل به حمام دوش بهداشتى گرديده آيا در آمد آن آب موقوفه را مىتوان به مصرف مخارج لزومى منبع يا جاهاى ديگر اين حمام دوش رسانيد و و هم چنين جزئى موقوفات مربوطه به روشنائى حمام سابق را نيز به مصرف روشنائى اين حمام رسانيد يا خير.

جواب: اگر حمام تبديل به حمام دوش شده جايز است.

سؤال 1057 - اگر واقفى ملكى را وقف بر حضرت سيد الشهداء عليه السلام كرده و مصرف آن را براى شبيه خوانى معين كرده بايد همان طور عمل كرد، يا بايد تبديل به روضه خوانى نمود.

جواب: در صورتى كه شبيه خوانى مستلزم فعل حرامى نباشد وقف بر آن جايز است و اگر صرف آن در شبيه خوانى به نحوى كه مستلزم فعل حرامى نشود ممكن نباشد صرف آن در روضه خوانى اقرب به غرض واقف است.

سؤال 1058 - شخصى ملكى را وقف مىنمايد و در وقف نامه تذكر مىدهد كه عائدات آن بايد در تاسوعا در سوگوارى ابا عبد لله الحسين عليه السلام اطعام شود فعلا عايدات ملك مزبور براى اطعام كافى نيست آيا اجازه مىفرمائيد عوض اطعام قند و چاى گرفته و مصرف نمايند يا خير.

جواب: به هر مقدار كه ميسر مىشود اطعام نمايند.

سؤال 1059 - مال الاجاره ملكى، وقف بر اصلاح شصت پاره قرآن است در اين صورت اين مال الاجاره را مىشود شصت پاره چاپى خريد يا نه.

جواب: مادام كه صرف آن در موردى كه در وقف معين شده ممكن است صرف آن در غير آن جايز نيست.

سؤال 1060 - زمينى وقف بر پلى مىباشد آيا مال الاجاره آن را در صورت زياد بودن از مصارف آن پل مىشود خرج مورد ديگر يا پل ديگر كرد يا نه.

جواب: در صورتى كه ممكن است بر كيفيت تعمير بيفزايند صرف همان پل

نمايند و اگر طورى است كه صرف وجه در آن لغو محسوب مىشود در پل ديگر صرف نمايند.

سؤال 1061 - مبلغى از بابت موقوفه‌اى كه واقف آن دستور داده اين مبلغ را خرج تعزيه دارى حضرت ابا عبد الله الحسين عليه السلام نمايند چون واعظ و گوينده در محل موجود نبوده هنوز مصرف نشده و ضمنا مسجد جامع محل و سالن آن از جميع جهات مجهز و معمور است آيا اجازه مىفرمائيد مبلغ مذكور صرف در رنگ آميزى سالن مسجد جامع يا بعضى از امور ديگر مسجد بشود يا نه.

جواب: بايد در عزادارى حضرت ابا عبد الله الحسين عليه السلام كه واقف معين كرده صرف شود و صرف در غير آن جايز نيست و ممكن است واعظ و روضه خوان از محل ديگر دعوت شود و اگر آن هم ممكن نيست مجلس عزادارى در محل ديگر كه واعظ باشد منعقد كنند.

سؤال 1062 - زيد فرشى را بنام حضرت ابو الفضل العباس عليه السلام وقف نموده چون وسيله فرستادن به كربلا را ندارد، در اين صورت جايز است فرش مزبور را بفروشد و قيمت آن را به مصرف عزادارى حضرت ابو الفضل عليه السلام برساند و يا عين فرش را در مجالسى از قبيل مسجد و حسينيه بيندازد كه در آنجا عزادارى مىشود.

جواب: اگر فرش را به قبض نداده وقف تمام نيست و مىتواند در آن تصرف كند و چنانچه به قبض داده و متمكن نيست كه به كربلا ارسال دارد مىتواند در مسجد و ساير مجالس مذهبى از قبيل حسينيه بيندازد.

سؤال 1063 (1) سماورى را وقف مسجدى نموده‌اند آيا در خارج مسجد مىشود استفاده كنند با كرايه يا بدون آن (2) مجالس فاتحه اى كه در مساجد مىگيرند مىشود بابت برق و اثاثيه و پول آب مسجد از صاحب مجلس چيزى گرفت يا خير.

جواب: (1) اگر آن سماور براى خصوص مسجد وقف شده انتفاع از آن در خارج مسجد جائز نيست هر چند با اجرت ياشد. (2) اگر صاحبان مجالس خودشان

براى تعمير و روشنائى مسجد كمك و مساعدت كنند مانع ندارد و موجب اجر و ثواب است.

سؤال 1064 - واقفى ملكى را جهت حمام ده وقف كرده كه منفعت آن در مصالح حمام صرف شود اينك حمام زمان واقف خراب شده و شركت تعاونى آبادانى و مسكن حمام تازه و جديد بهداشتى بنا كرده در اين صورت مىشود منافع موقوفه را به مصرف مصالح حمام جديد برسانند يا نه.

جواب: در فرض سؤال اگر همان حمام را تجديد بنا نموده‌اند لازم است موقوفه مزبوره را صرف در آن بنمايند و اگر حمام ديگرى ساخته‌اند نمىشود منافع موقوفه را در آن مصرف كنند مگر اين كه ممكن نباشد منافع موقوفه را صرف در حمام قديمى نمايند مانند اين كه مانع شوند يا لغو باشد كه در اين صورت از باب اقربيت به غرض واقف مىتوانند صرف در حمام جديد نمايند.

سؤال 1065 - در يكى از دهات سابقا شبيه خوانى مىكردند و رختخوابهائى وقف كرده بودند كه شبيه خوانها شبها ار آن استفاده نمايند فعلا چند سال است كه شبيه خوانى از بين رفته معين بفرمائيد كه با اين رختخوابهاى موقوفه چه كنند.

جواب: رختخواب را تحت اختيار اهل منبر بگذارند كه از آنها استفاده كنند و اگر نيست بفروشند و به مصرف عزادارى خامس آل عبا برسانند.

سؤال 1066 - زمينى در كنار مسجد جامع واقع شده شايد نظر واقف اين بوده كه جهت برداشتن گل براى مسجد از آن استفاده كنند و فعلا پوشش مسجد آهن است آيا ممكن است در زمين اطاقهائى براى سكونت امام جماعت مسجد جامع بنا كرد يا خير.

جواب: اگر وقف بر مسجد باشد و براى بناى مخصوص معين نشده باشد مانع ندارد س 1067 - چون بلند گوى مسجد به سبب كثرت استعمال آن به مناسبات مختلف خراب مىشد و استفاده نمىشد لذا مؤذن مسجد از شخصى خواهش كرد كه

بلند گوئى بخرد كه فقط براى اذان باشد و استفاده ديگر از آن نشود و هميشه سالم بماند و شخص مذكور هم به اين شرط راضى شد و بلند گوى مجهزى خريدارى كرد فقط جهت اذان تنها وقف كرد و در اختيار مؤذن گذاشت در اين صورت آيا جايز است با اين بلند گو اشيائى كه از مردم گم مىشود و يا اشيائى كه پيدا مىشود اعلام كرد يا نه.

جواب: در غير جهتى كه براى آن وقف شده است استفاده جائز نيست.

سؤال 1068 - آبى است وقف مخصوص حمام ولى پس از مشروب شدن حمام فقط حمامى از آب استفاده مىكرد و اهالى قريه كارى به آن نداشتند فعلا آن حمام مخروب و متروك شده و در مكان ديگر حمامى بنا كردند و از آب لوله كشى و عمومى استفاده مىشود مستدعى است مرقوم فرمائيد، آب قديمى كه مختص به حمام مذكور بوده است فعلا در چه راهى مصرف نمايند.

جواب: در فرض مسأله با رضايت ورثه واقف صرف در خيرات مطلقه و حوائج عمومى اهل محل حمام سابق بشود.

سؤال 1069 - مبلغى از موقوفه نزد اينجانب مىباشد كه بايستى صرف زيارت عتبات عاليات گردد و نايب الزياره بروند آيا مىشود مبلغ مذكور را به حساب جنك زدگان واريز نمائيم.

جواب: در فرض سؤال لازم است عائدات موقوفه نگهدارى شود تا انشاء الله تعالى با امكان زيارت به مصرف برسد