سید عبدالله شیرازی معروف به آیتالله سید عبدالله شیرازی در شب ۱۳ شعبان ۱۳۰۹ قمری مطابق با ۲۳ اسفند ۱۲۷۰ در یکی از محلههای شیراز بهدنیا آمد. وی یکی از مراجع تقلید عالم تشیع سده بیستم میلادی و از نوادگان امامزاده احمد بن موسی، معروف به شاهچراغ است. وی بعدها به جهت شهرتی که پیدا کرد و بهخاطر اینکه متولد شهر شیراز بود، با نام آیتالله سید عبدالله شیرازی معروف گردید. وی به همراه خانواده خود به سبب مبارزات خود علیه انگلیس چندی تبعید گشت و نیز در واقعه مسجد گوهرشاد مشهد (۱۳۱۴) نقش مهمی را ایفا نمود.
خاندان
جد وی، آیتالله سید محمدعلی از فعالان مشروطیت در تهران و از حامیان شیخ فضل الله نوری بود که پس از قتل شیخ فضل الله به شیراز آمد. پدرش آیتالله سید محمدطاهر (درگذشته ۱۳۴۵ق/ ۱۳۰۴ش) نیز در مبارزات علیه نفوذ انگلیس در ایران (بخصوص جنوب) نقش داشت. از اینرو دولت انگلیس توسط مامور خود ساکس او و فرزندش (سید عبدالله) را ۶ ماه به سیوند ۷۴ کیلومتری شیراز به اصفهان تبعید کرد و فرزند دیگرش سید محمدجعفر (بزرگتر) سرپرستی خانواده را داشت.
تحصیلات حوزوی
وی در نزدیکترین حوزه علمیه زادگاهش، به آموختن لغت، صرف و نحو و ادبیات عرب پرداخت و برخی از کتابهای اصولی و فقهی و منطق و فلسفه را نزد استادان حوزه علمیه شیراز و پدر خویش آموخت.
استادان در شیراز
علی ابوالوردی، میرزا محمدصادق مجتهد و آیت الله العظمی شیخ محمدرضا ثامنی استادان او در حوزه علمیه شیراز بودند.
در حوزه علمیه نجف
وی به دلیل فعالیتهای سیاسی علیه خاندان پهلوی، در جمادیالاولی ۱۳۳۳ شیراز را به قصد ادامه تحصیل در حوزه علمیه نجف، ترک گفت. وی در مدرسه بزرگ آخوند خراسانی حجره گرفت.
استادان در نجف
سید ابوالحسن اصفهانی، آقا ضیاءالدین عراقی و محمدحسین نائینی استادان او در حوزه علمیه نجف بودند.
وی دروس حوزوی خویش را تا درجه اجتهاد ادامه داد و یکی از مراجع بهنام و بزرگ در زمان حیات خود شد.
بازگشت به شیراز
پس از ۱۲ سال تحصیل در حوزه علمیه نجف، در ۱۷ جمادیالثانی ۱۳۴۵ قمری به شیراز برگشت. حوزه علمیه شیراز ـ پس از کودتای رضاخان در سال ۱۲۹۹ ـ تقریباً پیکره و نظام خود را از دست داده بود و بیشتر طلاب آن به حوزههای علمیه اصفهان و شهرهای دیگر هجرت کرده بودند. او توانست حوزه علمیه شیراز را بازسازی کند و طلاب مهاجر را دوباره بازگرداند.
وی مدیریت مدرسه خان را به عنوان حوزه مرکزی شیراز بر عهده گرفت و بر بقیه مدرسههای علمیه شیراز نظارت میکرد. او با کمک جعفر محلاتی، سید عبدالباقی شیرازی و علمای دیگر شیراز، حوزه علمیه شیراز را رونق بخشید. در جریان قیام ۱۳۰۶ حاج آقا نورالله نجفی اصفهانی وی همراه سید عبدالباقی شیرازی برای هماهنگی با علمای قم جهت مبارزه با سیاستهای ضد دینی رضاشاه، به صورت مخفیانه، راهی قم گردید تا با عبدالکریم حائری یزدی مذاکره نماید.
سوابق اجتماعی
در طول مدتی که آیتالله شیرازی در قید حیات بود، خدمات زیادی را نسبت به طلاب علوم دینی و همچنین مردم انجام داد.
وی مدارس علمیه، حسینیه و مساجد زیادی را در شهرهای نجف اشرف، مشهد و کوفه تاسیس کرد. سید عبدالله بیش از ۲۰۰ واحد مسکونی را در شهرهای طبس، فیضآباد قائنات، شیروان، خوزستان و کرمان احداث و یا بازسازی کرد که از جمله اقدامات موثر و پرفایده ایشان در طول مدت عمر خود بود.
سوابق سیاسی
سالهایی که وی در مشهد اقامت گزیده بود، شرکت بسیار فعال و موثر در نهضت گوهرشاد و همچنین انقلاب ایران (۱۳۵۷) داشت و مجمع علمای مبارز شهر مشهد را تشکیل داد.
آثار
عمدة الوسائل فی الحاشیة علی الرسائل
کتاب القضاء
الدرر المبیض فی منجزات المریض
ازاحة الشبهات فی الشک فی الرکعات
رفع الحاجب فی الاجرة علی الواجب
ازاحة الشبهة فی حکم الافاق المتحدة و المختلفه
التحفة الکاظمیة فی قتل الحیوانات بالآلات الکهربائیة
الرسالة الرجبیة
الرسالة الربیعیة فی تصحیح النیابة العبادیة
المسألة الرجوعیة فی حکم المطلقة الرجعیة
الحاشیة علی العروة الوثقی
الاحتجاجات العشره
الامامة و الشیعة
پوشش زن از دیدگاه اسلام
امام و امامت از دیدگاه اسلام
مناظرات دهگانه با علمای اهل سنت
ذخیرة الصالحین
توضیح المسائل
مناسک حج
انیس المقلدین
وی در ۵ مهر ۱۳۶۳ در سن ۹۶ سالگی در مشهد درگذشت و در حرم علی بن موسی الرضا دفن شد.