اسباب واجب شدن نماز آيات
سؤال975. چه چيزهايى باعث مى شود كه نماز آيات واجب شود؟
جواب: 1 و 2) گرفتن خورشيد و ماه، اگرچه مقدار كمى از آن ها گرفته شود و كسى هم از آن نترسد؛ 3) زلزله، اگرچه كسى هم نترسد؛ 4) رعد و برق، بادهاى سياه و سرخ و صيحه ى ترسناك و مانند اين ها كه از آيات آسمانى و زمينى بوده و موجب ترس بيشتر مردم مى شود، بنابر اظهر.
فوريّت نماز آيات براى وقوع زلزله
سؤال976. آيا نماز آيات براى وقوع زلزله فوريّت دارد؟ در صورتى كه پاسخ مثبت باشد، اگر به تأخير بياندازند حكم آن چيست؟
جواب: فوريّت دارد و هر وقت بخواند ادا است و اگر از روى نافرمانى به تأخير بيندازد، باز هم اداى آن واجب فورى است.
اطلاع از وقوع زلزله توسط ديگران
سؤال977. اگر زلزله اى واقع شود، اما انسان وقوع آن را احساس نكند، خواه بيدار باشد يا در خواب، سپس از منبع موثّق و معتبرى مانند سازمان زلزله نگارى كسب اطلاع كند كه در محل سكونت او زلزله اى رخ داده است، آيا در اين صورت بايد نماز آيات بخواند؟
جواب: اگر سبب حصول علم يا اطمينان شود، نماز آيات واجب مى شود.
اطلاع پيدا كردن از وقوع زلزله چند روز قبل
سؤال978. اگر زلزله اى چندين روز قبل اتفاق افتاده باشد و بنده امروز مطلع شده باشم، آيا باز هم نماز آيات بر من واجب است؟
جواب: اگر علم يا اطمينان به وقوع زلزله پيدا كرده ايد، نماز آيات بر شما واجب است، هر چند مدتى از آن گذشته باشد.
كسى كه هنگام وقوع زلزله بيهوش بوده است
سؤال979. اگر كسى هنگام وقوع زلزله بيهوش باشد، آيا خواندن نماز آيات بر او واجب است؟
جواب: ظاهرا واجب نيست.
پس لرزه ها
سؤال980. آيا پس لرزه هاى زيادى كه بعد از زلزله ى اصلى رخ مى دهند، سبب واجب شدن نماز آيات مى شوند؟
جواب: اگر محسوس باشند، سبب وجوب م ى شوند.
وجوب نماز آيات در مناطقى كه در جوار مناطق زلزله زده هستند
سؤال981. اگر در منطقه اى زلزله رخ دهد آيا نماز آيات بر افراد منطقه ديگر كه زلزله در منطقه آن ها رخ نداده است هم واجب است؟
جواب: چيزهايى كه نماز آيات براى آن ها واجب است، در هر جايى اتفاق بيفتد، فقط مردم همان جا بايد نماز آيات بخوانند، بر مردم جاهاى ديگر واجب نيست، اگرچه از توابع يكديگر و به يك اسم معروف باشند.
بيدار ماندن براى خواندن نماز آيات
سؤال982. كسى كه به حسب قراين و اخبار منجّمين يقين دارد كه مثلاً امشب تمام قرص ماه مى گيرد، آيا واجب است بيدار بماند تا نماز آيات از او قضا نشود يا مى تواند بخوابد؟
جواب: اگر احتمال مى دهد كه بيدار مى شود، مى تواند بخوابد.
زمان خواندن نماز آيات در خسوف و كسوف
سؤال983. آيا بايد در همان لحظه خسوف و كسوف نماز آيات را خواند و يا مى شود كمى تأخير انداخت؟
جواب: از وقتى كه خورشيد يا ماه شروع به گرفتن مى كند، انسان بايد نماز آيات را بخواند و بايد به تأخير نيندازد كه شروع به بازشدن بكند.
كسوف و خسوف ناقص
سؤال984. آيا كسوف و خسوف ناقص موجب واجب شدن نماز آيات مى شود؟
جواب: بله، موجب واجب شدن نماز آيات مى شود.
ابرها و دود فراوانى كه مانع ديدن كسوف و خسوف مى شود
سؤال985. اگر به علت ابرهاى فراوان و دودهاى غليظ، كسوف و خسوف مشاهده نشود، آيا نماز آيات واجب مى شود؟
جواب: بله، اگر ثابت شود، واجب مى شود.
وجوب نماز آيات بر مردم مناطقى كه شاهد كسوف يا خسوف نيستند
سؤال986. اگر در كشورى كسوف و خسوف رخ دهد، آيا بر مردم كشورهاى ديگر ـ كه كسوف و خسوف را نمى بينند ـ نماز آيات واجب مى شود؟
جواب: بر مردم جاهاى ديگر واجب نيست.
بادهاى واجب كننده ى نماز آيات
سؤال987. چه بادهايى باعث واجب شدن نماز آيات مى شود؟
جواب: بادهاى سياه و سرخ كه موجب ترس بيشتر مردم شود (مسأله ى 1213)
بادهايى كه بيشتر مردم نمى ترسند
سؤال988. آيا بادهاى ترساننده، مثل بادهاى سياه و سرخ و زرد ـ كه بيشتر مردم نترسند ـ باعث واجب شدن نماز آيات مى شود؟
جواب: خير.
رعد و برق
سؤال989. آيا رعد و برق مى تواند باعث واجب شدن نماز آيات شود؟
جواب: اگر موجب ترس بيشتر مردم شود، بنابر اظهر واجب مى شود.
باران شديد
سؤال990. آيا باران شديدى كه موجب خوف و ترس بيشتر مردم مى شود، نماز آيات دارد يا نه؟
جواب: اگر مصداق آيات آسمانى ترسناك براى بيشتر مردم باشد، نماز آيات واجب مى شود.
انفجار شديدى كه باعث ترس مردم مى شود
سؤال991. اگر انفجار مهيبى در يك شهر اتفاق بيفتد، به گونه اى كه اكثر مردم بترسند، آيا نماز آيات بر مردم آن شهر واجب مى شود يا خير؟
جواب: اگر به سبب گذاشتن موادّ منفجره باشد، نماز آيات واجب نمى شود.
وقوع چندين حادثه در يك لحظه
سؤال992. اگر در يك لحظه چندين حادثه كه هر كدام به تنهايى موجب واجب شدن نماز آيات مى شود، رخ دهد آيا تك تك آن ها نياز به نماز آيات دارد يا يك نماز براى همه ى آن ها كافى است؟
جواب: براى هر يك، نماز آيات واجب مى شود.
نحوه ى خواندن نماز آيات
سؤال993.نماز آيات چگونه خوانده مى شود؟
جواب: نماز آيات دو ركعت است و در هر ركعت پنج ركوع دارد و انسان بعد از نيت، بايد تكبير گفته و يك حمد و يك سوره تمام بخواند و به ركوع رود و سر از ركوع بردارد، دوباره يك حمد و يك سوره بخواند باز به ركوع رود تا پنج مرتبه و بعد از بلند شدن از ركوع پنجم دو سجده نمايد و برخيزد و ركعت دوم را هم مثل ركعت اوّل به جا آورد و تشهد بخواند و سلام دهد. (جهت توضيح بيشتر در اين رابطه به مسأله ى 1226 رساله و بعد از آن رجوع شود.
صورت بهتر اقامه ى نماز آيات
سؤال994. بين صورت هاى مختلفى كه براى نماز آيات هست، كدام يك رجحان و برترى دارد؟
جواب: صورت هاى مختلف نماز آيات و مستحبات آن در مسأله هاى 1225 تا 1230 رساله ذكر شده، مراجعه شود.
گفتن اذان و اقامه براى نماز آيات
سؤال995. آيا براى نماز آيات مى توان اذان و اقامه گفت؟
جواب: خير، نمى توان.
كم يا زياد شدن ركوع نماز آيات
سؤال996. آيا كم و زياد كردن ركوع نماز آيات باعث بطلان آن مى شود؟
جواب: هر يك از ركوع هاى نماز آيات ركن است كه اگر عمدا يا اشتباها كم يا زياد شود، نماز باطل است.
شك در تعداد ركوع نماز آيات
سؤال997. اگر كسى در تعداد ركوع نماز آيات شك كند، چه بايد بكند؟
جواب: اگر شك كند كه در ركوع آخر ركعت اوّل است يا در ركوع اوّل ركعت دوم و فكرش به جايى نرسد، نماز باطل است، ولى اگر مثلاً شك كند كه چهار ركوع انجام داده يا پنج ركوع، چنان چه هنوز به سجده نرفته، بايد ركوعى را كه شك دارد به جا آورده يا نه، به جا آورد و اگر به سجده رفته، به شك خود اعتنا نكند.
زمان قضا شدن نماز آيات
سؤال998. از چه زمانى نماز آيات قضا مى شود؟ آيا زمان قضا شدن براى اسباب وجوب مختلف، متفاوت است؟
جواب: اگر خواندن نماز آيات را به قدرى به تأخير بياندازد كه خورشيد يا ماه شروع به بازشدن كند، بنابر احتياط واجب بايد نيّت ادا و قضا نكند ولى اگر بعد از بازشدن تمام آن، نماز بخواند، بايد نيّت قضا نمايد، و موقعى كه زلزله و رعد و برق و مانند اين ها اتفاق مى افتد، انسان بايد فورا نماز آيات را بخواند و اگر نخواند، معصيت كرده و تا آخر عمر بر او واجب است و هر وقت بخواند ادا است.
شخصى كه وقت نماز يوميّه و نماز آيات او كم است
سؤال999. اگر شخصى، براى خواندن نماز يوميّه، وقتش تنگ باشد و از طرفى در همان لحظه نماز آيات بر او واجب شده باشد، اولويت با كدام يك از نمازها است؟
جواب: بايد اوّل نماز يوميّه را بخواند.
بلند يا آهسته خواندن نماز آيات
سؤال1000. نماز آيات را بايد بلند خواند يا آهسته؟ و آيا در اين جهت فرقى بين فرادا و جماعت وجود دارد؟
جواب: مستحب است قرائت آن را مطلقا بلند بخواند.
خواندن حمد پس از اتمام هر سوره در نماز آيات
سؤال1001. آيا در خواندن نماز آيات، پس از تمام شدن هر سوره، بايد حمد را دوباره خواند؟
جواب: بله.
قيام متّصل به ركوع در ركوع هاى نماز آيات
سؤال1002. آيا مسأله قيام متصل به ركوع، در تمام ركوع هاى نماز آيات مطرح است يا فقط در مورد ركوع آخر صدق مى كند؟
جواب: در تمام ركوع ها لازم است.
وقوع اسباب وجوب نماز آيات در حال حيض يا نفاس زن
سؤال1003. اگر در حال حيض يا نفاس زن يكى از اسباب وجوب نماز آيات اتفاق بيفتد، او در اين حالت چه وظيفه اى دارد؟
جواب: بايد نماز آيات را در غير كسوف و خسوف قضا كند؛ ولى در اين دو قضا ندارد.
ثواب نماز آيات به جماعت
سؤال1004. آيا ثواب خواندن نماز آيات به جماعت همانند ثواب نماز جماعت يوميّه مى باشد؟
جواب: بله.
نحوه ى اقتدا به ركعت دوم نماز جماعت
سؤال1005. اگر شخصى به ركعت دوم نماز آياتى كه به جماعت خوانده مى شود برسد، مى تواند اقتدا كند يا خير؟ در صورت مثبت بودن جواب، آيا بايد ركعت بعدى اش را فرادى بخواند؟
جواب: بله، مى تواند اقتدا كند و ركعت دوم را فرادا بخواند.
نحوه اقتدا به امام جماعت نماز آيات در وسط ركوع ها
سؤال1006. اگر شخصى به اوّل نماز آياتى كه به جماعت خوانده مى شود، نرسد؛ آيا مى تواند در هنگام ركوع امام در يكى از ركوع ها اقتدا كند؟
جواب: احوط اين است كه در ركوع اوّل از ركعت اوّل يا ركعت دوم يا قبل از آن ركوع اقتدا كند.
تكرار نماز آيات توسط امام با مأمومين ديگر
سؤال1007. آيا امام جماعت مى تواند نماز آيات را براى بار دوم براى مأمومين ديگر اقامه كند؟
جواب: ظاهرا مى تواند.
شخصى كه تا كنون نماز آيات نخوانده است
سؤال1008. اگر شخصى تاكنون نماز آيات نخوانده، چگونه مى تواند آن ها را جبران نمايد؟
جواب: هر چه يقين دارد كه بر او واجب بوده را بايد قضا كند و به جا آورد.