ركوع و قيام متصل به ركوع

سؤال  182 - در توضيح المسائل مىنويسند اگر ركوع را فراموش نمايد و پيش از آن كه به سجود برسد يادش بيايد بايستد و بعد به ركوع رود و اگر در حال خميدگى به ركوع برگردد نمازش باطل است و تفصيلى قائل، نشده‌اند. لكن در بعضى از رساله‌ها تفصيلى قائلند به اين نحو كه اگر كسى ركوع را فراموش نمود و رفت به سجده و هنوز به سجده نرسيده، برگردد و ركوع را بجا بياورد پس اگر يادش هست كه براى سجده خم شده بايد راست بايستد و براى ركوع، خم شود و اگر يادش هست كه براى ركوع، خم شده و در اثناء خم شدن سهوا براى سجده رفته، در حال خميدگى بلند شود تا به حد ركوع برسد كه قيام متصل به ركوع زياد نشود. و اگر در سجده اول يادش آمد، سجده را رها كرده و برگردد ركوع نمايد و پس از اتمام نماز و سجده سهو نماز را اعاده نمايد.

خواهشمند است بيان فرمائيد كه اين تفصيل را در توضيح المسائل، فراموش نموده‌اند و يا مطلقا بايد برخيزد و راست بايستد، و ركوع نمايد؟.

جواب: اگر كسى از ابتداء، ركوع را فراموش كند و به قصد سجده، خم شود و پيش از سجده يادش بيايد برگردد به حال قيام، و ركوع را بجا آورد ظاهرا مسأله‌اى كه در توضيح المسائل ذكر شده راجع به اين فرض است و همچنين است حكم، اگر به قصد ركوع خم شود و پيش از رسيدن به حد ركوع فراموش كند و اما اگر بعد از رسيدن به حد ركوع، فراموش كرد به نظر حقير ركوع انجام شده است ولى احتياط به اعاده نماز، ترك نشود و تفصيلى كه ذكر شده صحيح نيست زيرا يا وظيفه ركوعى، انجام شده و برگشت به ركوع موجب زياد شدن ركن است و يا وظيفه ركوعى انجام نشده بايد برگردد و بايستد و آن قيام، قيام متصل به ركوع نبوده كه موجب زيادتى ركن شود و بطور كلى زياد شدن قيام متصل به ركوع بدون زياد شدن ركوع، متصور نيست.

سؤال  183 - اگر نمازگزار، سوره را تمام نكرده سهوا به ركوع رفت آيا نمازش باطل است؟ كما اين كه بعضى از مسأله گوها گفته‌اند و علت بطلان را هم ترك قيام متصل به ركوع دانسته‌اند - يا نه؟.

جواب: اگر فراموش كرد كه سوره را تمام كند و سهوا براى ركوع خم شد و پس از رسيدن به حد ركوع ملتفت گرديد كه در اتمام سوره، سهو كرده نمازش باطل نيست و احتياطا دو سجده سهو براى آن مقدار كه از سوره فراموش كرده بخواند و در فرض مسأله، قيام متصل به ركوع، به عمل آمده است.