حکم نجاست الکل صنعتی و طبی-فتاوای آیت الله العظمی مکارم شیرازی (مدظله)

– نجاست الکل طبی رقیق شده با آب

سؤال:شما می فرمایید الکل خوراکی نجس است ولی الکل طبی پاک، در حالی که اگر همین الکل طبی را با آب رقیق کنند تبدیل به الکل خوراکی می شود. این چگونه است که آب پاک کننده، موجب نجاست الکل طبی می شود؟

جواب: گاهی دو چیز پاک، وقتی با هم مخلوط می شود یک چیز نجس را پدید می آورد. مثلا مخمر که ماده ای پاک است با آب جوی عادی و پاک مخلوط می شوند و بعد از مدتی تبدیل به آب جوی نجس و مست کننده می شود. گاهی گفته می شود در مورد مخمر و آب جو تغییر شیمیایی صورت می گیرد ولی در مورد الکل همان ماده اول است و فقط رقیق شده است اما جواب آن این است که ما تابع صدق عرفی هستیم، به ما گفته اند «المسکر المایع نجس» در حالیکه عرف الکل غلیظ را مسکر نمی گوید بلکه «سم» است، پس نجس هم نیست.

٢ – اسپری خوش بو کننده حاوی الکل

سؤال:آیا اسپری های خوشبو کننده بدن یا ادکلن که ممکن است حاوی الکل باشند نجس هستند؟

الکل های پزشکی چطور؟

جواب: خیر، اگر قابل شرب نباشند پاک هستند.

٣ – ماندن سرکه و تبدیل شدن به شراب

سؤال:آیا ممکن است که سرکه بعد از مدتی ماندن، خود به خود تبدیل به شراب شود؟ در این صورت حکم آن چیست؟

جواب: در فصول سال و شرایط محل نگهداری ظرف متفاوت است. گاهی ممکن است در مدت چهل روز تبدیل به شراب شود و گاه دو یا سه ماه؛ هرگاه بوی تند الکل داد شراب است و باید صبر کنند تا این حالت بعد از مدتی برطرف شود تا بتوانند از آن استفاده کنند.

٤ – الکل مخلوط در عطر و ادکلن

سؤال:اگر الکل سفید را در ادکلن ها و مواد آرایشى بکار برند، با توجّه به اینکه موادّ شیمیایى دیگرى نیز به این گونه کالاها اضافه مى کنند و در نتیجه مثل الکل صنعتى، قابلیّت شرب ندارند، محکوم به طهارت هستند؟

جواب: اگر بدون آن مواد قابل شرب است و مایع مست کننده محسوب مى شود نجس است (بنابر احتیاط واجب)

٥ – طهارت یا نجاست _ استون _

سؤال:می خواستم بدانم که آیا استون که برای پاک کردن لاک استفاده میشود نجس هست یا نه؟ و اینکه جزو الکل های صنعتی هست یا طبی؟

جواب: نجس نیست.

٦ – حکم محلول قارچ "کامبوجیا"

سؤال:"کامبوجیا" قارچى است که در محلول چاى و شکر تکثیر مى شود و مدّت تکثیر آن، یک هفته تا 15 روز است. قارچ را در محلول شکر و چاى قرار مى دهند و بعد از یک هفته محلول به دست آمده را به مصرف داروئى - که یک نوشیدنى است - مى رسانند، البتّه بدون بیمارى هم مى توان از آن استفاده کرد؛ ولى این محلول حاوى 5% الکل است. آیا نوشیدن این محلول حلال است؟

جواب: اگر این محلول مست کننده بوده باشد، هرچند مستى خفیف بیاورد، حرام است؛ مگر در مواردى که داروى منحصر به فرد باشد.

٧ – مصرف دارویی الکل

سؤال:لطفاً به دو سؤال زیر پیرامون الکل پاسخ دهید: 1- در مواردى الکل حکم دارو دارد (مثل مسمومیّت با متانول) و خوردن آن ضرورت پیدا مى کند. در این گونه موارد شُرب الکل چه حکمى دارد؟ 2- گروهى از داروهاى تزریقى به دلیل مسائل فرمولاسیون حاوى مقادیرى الکل هستند. مصرف این گونه داروها چه حکمى دارد؟

جواب: در صورتى که از الکلهاى مست کننده و در غلظت هاى قابل شرب باشد، تنها وقتى جایز است که داروى منحصر به فرد محسوب شود و جانشینى نداشته باشد. 2- اگر از الکلهاى طبى در آن استفاده شود و در شرایط فعلى جنبه مایع مسکر ندارد اشکالى ندارد.

٨ – مصارف پزشکی الکل

سؤال:آیا الکلِ سفیدِ خالص، که مسکر است و براى مصارف پزشکى مورد مصرف قرار مى گیرد، نجس است و باید از آن پرهیز کرد؟ سایر الکل ها که مسکر نیستند چطور؟

جواب: الکلهایى که به صورت فعلى قابل شرب نیست و باید آن را رقیق کرد نجس نمى باشد؛ ولى اگر به صورت کنونی قابل شرب باشد نجس است (بنابر احتیاط واجب) و اگر مشکوک باشد آن نیز پاک است.

٩ – حکم الکل از نظر طهارت و نجاست

سؤال:حکم الکل ر ا از نظر طهارت و نجاست بیان فرمایید؟

جواب: الکل صنعتى و طبى پاک است ولى مشروبات الکلى مست کننده اشکال دارد.

١٠ – حکم شرعی الکل طبّى و صنعتى

سؤال:بنا به نقل بعضى از دانشجویان رشته شیمى، مواد تشکیل دهنده الکل صنعتى و طبّى یکى است و فقط به لحاظ غیر قابل شرب شدن به الکل صنعتى مادّه اى رنگى اضافه مى گردد، با این فرض حکم این دو نوع الکل را بیان فرمایید؟

جواب: الکل طبّى صنعتى پاک است زیرا با قطع نظر از ماده رنگى، قابل شرب نیست نوعى سمّ محسوب مى شود بنابر این ادلّه مسکر مایع، شامل آن نمى شود.

١١ – حکم شرعی الکل طبّى و صنعتى

١٢ – موادی که حاوی الکل است

سؤال:آیا هر مادّه اى که در آن الکل باشد حرام است؟

جواب: اگر عرفاً مسکر و مست کننده نباشد اشکالى ندارد.

١٣ – پاکی و نجاست الکل

سؤال:حکم الکل را از نظر طهارت و نجاست بیان فرمایید؟

جواب: الکل صنعتى طبّى پاک است ولى مشروبات الکلى مست کننده اشکال دارد.

١٤ – وجود الکل در شوینده

سؤال:ژل ضد عفونی که برای دست ها استفاده می شود بوی الکل می دهد. آیا استفاده از آن جایز است؟

جواب: اشکال ندارد.

١٥ – استفاده از الکل سفید جهت ضدعفونی

سؤال:آیا استفاده از الکل سفید که برای ضد عفونی نمودن محل تزریق مورد استفاده قرار می گیرد نجس است یا بدون اشکال می باشد؟

جواب: اشکالی ندارد.

١٦ – حکم الکل ضد عفونی کننده پس از تزریقات

سؤال:الکلى که جهت ضدّ عفونى کردن بعد از تزریقات به کار مى رود، نجس است؟

جواب: پاک است، مگر اینکه با خون مخلوط شود.

١٧ – تهیه الکل از تقطیر مشروبات الکلی

سؤال:الکل را مى توان از تقطیر مشروبات الکلى نیز به دست آورد. چنین الکلى چه حکمى دارد؟

جواب: آنچه از تقطیر مشروبات الکلى به دست مى آید همان حکم را دارد.

١٨ – حکم داروهای پوستی حاوی الکل

سؤال:آنچه از تقطیر مشروبات الکلى به دست مى آید همان حکم را دارد. برخى از داروهاى پوستى، نظیر محلولهاى جلوگیرى از ریزش مو، یا برطرف کننده جوش هاى جلدى، حاوى الکل مى باشند; آیا استفاده از این محلولها موجب نجاست مو و پوست بدن مى شود؟

جواب: اگر از الکلهاى پاک در آن استفاده شده اشکالى ندارد، همچنین اگر شک داشته باشیم.

١٩ – حکم الکل سفید خالص

جواب: الکلهایى که به صورت فعلى قابل شرب نیست و باید آن را رقیق کرد نجس نمى باشد; ولى اگر به صورت کنونى اش قابل شرب باشد نجس است (بنابر احتیاط واجب) و اگر مشکوک باشد آن نیز پاک است.

٢٠ – استفاده از الکل سفید در مواد آرایشی

سؤال:اگر الکل سفید را در ادکلن ها و مواد آرایشى بکار ببرند، با توجّه به اینکه موادّ شیمیایى دیگرى نیز به این گونه کالاها اضافه مى کنند و در نتیجه مثل الکل صنعتى، قابلیّت شرب ندارند، محکوم به طهارت هستنند؟

جواب: اگر بدون آن مواد قابل شرب است و مایع مست کننده محسوب مى شود نجس است (بنابر احتیاط واجب).