انهار
انهار
مطالب خواندنی

نوری همدانی: اقتصاد و معاملات

بزرگ نمایی کوچک نمایی

اقتصاد و معاملات

دين اسلام کار و کسب و تحصيل مال و ثروت و بطور کلّي فعاليتّهاي اقتصادي اي که بر اساس موازين اسلامي صورت مي گيرد را ، يک نوع عبادت و موجب اجر و ثواب مي داند که حضرت پيغمبر ( صلّي الله عليه و آله ) فرمودند : « عبادت ، هفتاد جزء است و با فضيلت ترين آن کوشش در راه تحصيل مال از راه حلال است .»

و بطور کلّي احاديث فراواني که در اين رابطه از پيغمبر بزرگ اسلام و اهل البيت گرامش (سلام الله عليهم ) نقل گرديده است بر اين مطلب دلالت دارند که نظر اسلام اينست که مسلمانان داراي اقتصاد مستقل و خود کفا و فعّال باشند و افرادي که قدرت کار و ابتکار دارند ، هرگز به بطالت و کسالت نبايد تن در بدهند و بطور منظّم و جدّي در راه ايجاد کار و اشتغال و کار و بکار بردن ابتکار بکوشند و کساني که امکانات مالي دارند هرگز ثروت خود را راکت نگذارند و آن را در راه مضاربه ، و مزارعه  و مساقاه و تأسيس و اداره مراکز توليدي و ايجاد اشتغال بکار بيندازند تا در نتيجه اين بسيج اقتصادي همگاني علاوه بر از بين بردن فقر داراي اقتصاد مستقل باشند و تا علاوه بر اينکه سنگيني زندگي خود را بر دوش ديگران نيفکند ، منشأ خدمات و کمک به ديگران باشند .

حضرت امير مؤمنان ( عليه السلام ) فرمودند : « مردمي که با داشتن آب و خاک ، محتاج هستند از رحمت خداوند بدور مي باشند .»

حضرت صادق ( عليه السلام ) به شخصي درمقام تشويق و ترغيب به کار فرمودند : « بار بر سر خود حمل کن و اين زحمت را تحمّل کن و از ديگران بي نياز باش .»

حضرت پيغمبر ( صلّي الله عليه و آله ) فرمودند : « کسي که شب را در حالي به صبح مي آورد که در نتيجة در پيش گرفتن راه کسب حلال خسته شده است ، خداوند گناه او را مي آمرزد . »

حضرت صادق (عليه السّلام ) به مردي 700 دينار به عنوان مضاربه دادند و فرمودند :

 « اين پول را از اين نظر در اختيار تو گذاشتم که دوست مي دارم خداوند مرا در حالي که پول را راکد نگذاشته و در جريان کار و تحصيل فائده قرار داده ام ، ببيند . »

مطلب مهمّ د راينجا اين است که پيشوايان بزرگ اسلام تأکيد بسيار زيادي بر اين موضوع داشته اند که مسلمانان مسائل و احکام مربوط به اقتصاد اسلامي را ياد بگيرند تا هرگز دچار تخلّف از موازين اسلامي نشوند .                                                              

حضرت اميرمؤمنان (عليه السّلام ) تاجران و کَسَبه را مخاطب ساخته سه مرتبه به آنها فرمودند : « اَلْفِقهُ ثُمَّ الْمَتْجَرُ » يعني نخست احکام و مسائل شرعي را ياد بگيريد سپس به تجارت مشغول شويد .

حضرت باقر (عليه السّلام ) فرمودند که حضرت اميرمؤمنان (عليه السّلام ) هر روز صبح در يک يک بازارهاي کوفه د رحالي که تازيانة خود را بر دوش نهاده بود گردش مي کرد و به هر يک از آن بازارها که مي رسيد مي ايستاد و به آنها مي فرمود : « خيرو برکت را از خداوند بخواهيد و سختگيري را کنار گذاشته معاملات را با سُهُولت انجام بدهيد وميان خريداران فرق مگذاريد و خود را با حِلْم و حوصله آراسته کنيد از دروغگويي و قسم خودداري کنيد و از ظلم و  اِجْحاف جدّاً بپرهيزيد و يار و ياور مظلومان  باشيد و هرگز به   ربا خواري نزديک مشويد و پيمانه و ميزان را مراعات کنيد و از حقّ مردم کم نگذاريد و در راه فساد و تباهي هرگز گام مگذاريد . »

به اين ترتيب همه بازارهاي شهر را گردش مي کرد و در هر يک احکامي را که ستون فقرات اقتصاد اسلا مي است بيان مي کردند .

دراسلام هر نوع کار و کسب مشروع ، مقدّس و اشتغال به آن يک نوع عبادت است و فقط تأکيد اسلام بر اين است که کار ، مشروع و انجام دهندة کار امين و درستکار باشد که حضرت امير مؤمنان (عليه السّلام ) فرمودند : « خداوند متعال کسي را که صاحب حِرْفه و امين باشد دوست مي دارد » .

حضرت باقر (عليه السّلام ) فرمودند : «کسي که به اين منظور به فعاليّت هاي اقتصادي  مي پردازد که خود کفا باشد و از مردم بي نياز بگردد و علاوه بر ادارة خانوادة خود به امور اقتصادي همسايگان خود نيز رسيدگي کند ، در روز قيامت درحالي که چهره اش مانند ماه شب چهارده مي درخشد خداوند را ملاقات مي کند » ولي براي برخي از کارها فضيلت بيشتري ذکر شده است :

1- زراعت

حضرت صادق (عليه السّلام )ذفرمودند : « کشاورزان گنجهاي خدا در روي زمين مي باشند و در ميان کارهاي اقتصادي هيچ کاري درنزد خدا محبوب تر از زراعت نيست و خداوند هيچ پيغمبري را برنيانگيخت مگر اينکه به کشاورزي اشتغال داشت داشت جز ادريس (عليه السّلام ) که خياط بود » .

و نيز فرمود : « زراعت کنيد و درخت بکاريد ، سوگند به خدا عملي حلال تر و پاکيزه تر از آنها را مردم انجام نداده اند » .

حضرت کاظم (عليه السّلام ) د رموقعي که مشغول زراعت بودند فرمودند : « پيغمبر و امير مؤمنان و پدران من همه با دست خودکار مي کردند و بعد افزودند همة پيغمبران و جانشينان آنان و صالحان با دست خود کار مي کرده اند » .                                                                  

2-تجارت

حضرت پيغمبر ( صلّي الله عليه وآله ) فرمودند : برکت ده قسمت است و نُه قسمت آن در تجارت است .حضرت صادق (عليه السّلام ) فرمودند : تجارت موجب افزايش عقل است .

مسأله اختصاصی

اقسام معاملات

بهجت: معاملات چند قسم مي باشد: 1- معاملات باطل. 2- معاملات مكروه. 3- خريد و فروش ميوه. 4- معامله سلف. 5- خريد و فروش طلا به طلا، يا نقره به نقره. كه تفصيل هركدام از آنها به ترتيب در مسائل بعدي ذكر خواهد شد.


  

 
پاسخ به احکام شرعی
 
موتور جستجوی سایت

تابلو اعلانات

ویژه نامه ماه مبارک رمضان




پیوندها

حدیث روز
بسم الله الرحمن الرحیم
چهار پناهگاه در قرآن
   
أَبَانُ بْنُ عُثْمَانَ وَ هِشَامُ بْنُ سَالِمٍ وَ مُحَمَّدُ بْنُ حُمْرَانَ عَنِ الصَّادِقِ (علیه السلام) قَالَ:
عَجِبْتُ لِمَنْ فَزِعَ مِنْ أَرْبَعٍ كَيْفَ لَا يَفْزَعُ إِلَى أَرْبَعٍ
(۱) عَجِبْتُ لِمَنْ خَافَ كَيْفَ لَا يَفْزَعُ إِلَى قَوْلِهِ- حَسْبُنَا اللَّهُ وَ نِعْمَ الْوَكِيلُ فَإِنِّي سَمِعْتُ اللَّهَ عَزَّ وَ جَلَّ يَقُولُ بِعَقَبِهَا فَانْقَلَبُوا بِنِعْمَةٍ مِنَ اللَّهِ وَ فَضْلٍ لَمْ يَمْسَسْهُمْ سُوءٌ
(۲) وَ عَجِبْتُ لِمَنِ اغْتَمَّ كَيْفَ لَا يَفْزَعُ إِلَى قَوْلِهِ- لا إِلهَ إِلَّا أَنْتَ سُبْحانَكَ إِنِّي كُنْتُ مِنَ الظَّالِمِينَ فَإِنِّي سَمِعْتُ اللَّهَ عَزَّ وَ جَلَّ يَقُولُ بِعَقَبِهَا- وَ نَجَّيْناهُ مِنَ الْغَمِّ وَ كَذلِكَ نُنْجِي الْمُؤْمِنِينَ
(۳) وَ عَجِبْتُ لِمَنْ مُكِرَ بِهِ كَيْفَ لَا يَفْزَعُ إِلَى قَوْلِهِ- وَ أُفَوِّضُ أَمْرِي إِلَى اللَّهِ إِنَّ اللَّهَ بَصِيرٌ بِالْعِبادِ فَإِنِّي سَمِعْتُ اللَّهَ عَزَّ وَ جَلَّ يَقُولُ بِعَقَبِهَا- فَوَقاهُ اللَّهُ سَيِّئاتِ ما مَكَرُوا
(۴) وَ عَجِبْتُ لِمَنْ أَرَادَ الدُّنْيَا وَ زِينَتَهَا كَيْفَ لَا يَفْزَعُ إِلَى قَوْلِهِ- ما شاءَ اللَّهُ لا قُوَّةَ إِلَّا بِاللَّهِ فَإِنِّي سَمِعْتُ اللَّهَ عَزَّ وَ جَلَّ يَقُولُ بِعَقَبِهَا- إِنْ تَرَنِ أَنَا أَقَلَّ مِنْكَ مالًا وَ وَلَداً. فَعَسى‏ رَبِّي أَنْ يُؤْتِيَنِ خَيْراً مِنْ جَنَّتِكَ وَ عَسَى مُوجِبَةٌ
    
آقا امام صادق (عليه السّلام) فرمود: در شگفتم از كسى كه از چهار چيز مى‌هراسد چرا بچهار چيز پناهنده نميشود:
(۱) شگفتم از آنكه ميترسد چرا پناه نمى‌برد بفرمودۀ خداى عز و جل« حَسْبُنَا اَللّٰهُ‌ وَ نِعْمَ‌ اَلْوَكِيلُ‌ » خداوند ما را بس است و چه وكيل خوبى است زيرا شنيدم خداى جل جلاله بدنبال آن ميفرمايد:بواسطۀ نعمت و فضلى كه از طرف خداوند شامل حالشان گرديد باز گشتند و هيچ بدى بآنان نرسيد.
(۲) و شگفتم در كسى كه اندوهناك است چرا پناه نمى‌برد بفرمودۀ خداى عز و جل:« لاٰ إِلٰهَ‌ إِلاّٰ أَنْتَ‌ سُبْحٰانَكَ‌ إِنِّي كُنْتُ‌ مِنَ‌ اَلظّٰالِمِينَ‌ » زيرا شنيدم خداى عز و جل بدنبال آن ميفرمايد در خواستش را برآورديم و از اندوه نجاتش داديم و مؤمنين را هم چنين ميرهانيم.
(۳) و در شگفتم از كسى كه حيله‌اى در بارۀ او بكار رفته چرا بفرمودۀ خداى تعالى پناه نمى‌برد« وَ أُفَوِّضُ‌ أَمْرِي إِلَى اَللّٰهِ‌ إِنَّ‌ اَللّٰهَ‌ بَصِيرٌ بِالْعِبٰادِ »:كار خود را بخدا واگذار ميكنيم كه خداوند بحال بندگان بينا است)زيرا شنيدم خداى بزرگ و پاك بدنبالش مى‌فرمايد خداوند او را از بديهائى كه در بارۀ او بحيله انجام داده بودند نگه داشت.
(۴) و در شگفتم از كسى كه خواستار دنيا و آرايش آن است چرا پناهنده نميشود بفرمايش خداى تبارك و تعالى(« مٰا شٰاءَ اَللّٰهُ‌ لاٰ قُوَّةَ‌ إِلاّٰ بِاللّٰهِ‌ »)(آنچه خدا خواست همان است و نيروئى جز به يارى خداوند نيست)زيرا شنيدم خداى عز اسمه بدنبال آن ميفرمايد اگر چه مرا در مال و فرزند از خودت كمتر مى‌بينى ولى اميد هست كه پروردگار من بهتر از باغ تو مرا نصيب فرمايد (و كلمۀ:عسى در اين آيه بمعناى اميد تنها نيست بلكه بمعناى اثبات و تحقق يافتن است).
من لا يحضره الفقيه، ج‏۴، ص: ۳۹۲؛
الأمالي( للصدوق)، ص: ۶؛
الخصال، ج‏۱، ص: ۲۱۸.


کلیه حقوق مادی و معنوی این پورتال محفوظ و متعلق به حجت الاسلام و المسلمین سید محمدحسن بنی هاشمی خمینی میباشد.

طراحی و پیاده سازی: FARTECH/فرتک - فکور رایانه توسعه کویر -