افرادى كه پرداخت فطريه آنان واجب است

مقصود از غنى بودن كه شرط وجوب زكات فطره است

سؤال 1865. مقصود از غنى بودن ـ كه شرط وجوب زكات فطره است ـ چيست؟

جواب:  منظور كسى است كه خرج سال خود و خانواده اش را دارد؛ و كسى كه فعلاً خرج سال را ندارد ولى به تدريج به دست مى  آورد و مصرف مى كند، اگر غير از آن چه خرج مى  كند، با قرض كردن و مانند آن بتواند زكات فطره را بدهد، به طورى كه نظم امور او به هم نخورد و موجب خرج و اجحاف نباشد، بنابر احتياط واجب بايد زكات فطره را بدهد.

كسى كه بعد از اذان مغرب شب عيد فطر توانگر مى  شود

سؤال 1866. كسى غروب شب عيد فطر توانايى تهيه ى نان خانواده را نداشت؛ ولى پس از اذان مغرب مالى به او رسيد كه توانگر شد، آيا زكات فطره بر عهده او مى باشد يا خير؟

جواب:  خير، بر عهده ى او نمى  باشد، لكن مستحبّ است، (مسأله  ى 1569 رساله).

زكات فطره شخص بى  هوش

سؤال 1867. اگر شخصى هنگام غروب شب عيد فطر بى هوش شود، آيا زكات فطره از او ساقط است؟

جواب:  بله، ساقط است، (مسأله  ى 1567 رساله).

كسى كه فقط شب عيد فطر ميهمان بوده

سؤال 1868. آيا كسى كه فقط شب عيد فطر ميهمان بوده، نان خور ميزبان محسوب مى شود و فطره اش بر ميزبان واجب است؟

جواب:  اگر پيش از برآمدن هلال ماه شوال ميهمان شده است، فطره اش بر ميزبان واجب است، به شرط آن كه براى خوردن غذا به منزل او آمده باشد، هر چند بعدا مانعى پيش آيد كه نتواند غذا صرف كند.

سؤال 1869. اگر ميزبان زكات فطريه ى ميهمان را بر عهده ى خودش بداند و ميهمان طبق نظر مرجع تقليدش، خود را موظّف به پرداخت فطريه بداند، تكليف چيست؟

جواب:  يكى با اذن ديگرى بپردازد.

فطريّه  ى بچّه در شكم مادر

سؤال 1870. آيا پرداخت زكات فطريه بچّه اى كه در شكم مادر است، واجب است يا نه؟

جواب:  بچّه در شكم، فطريّه ندارد.

فطريّه  ى بچّه  هاى شركت كننده در فاتحه

سؤال 1871. شخصى شب عيد فطر مجلس فاتحه داشته است. بيست نفر از روستاييان را به مجلس دعوت مى كند، ولى بيست بچّه ى كوچك هم بدون رضايت و دعوتِ او قبل از غروب يا پس از غروب كنار سفره مى نشينند. فطره آن ها به عهده چه كسى است؟

جواب:  احتياطا بر همين دعوت كننده است، نسبت به آن ها كه قبل از هلال شوّال آمده اند.

فطريه  ى رزمندگان و سربازان

سؤال 1872. زكات فطره رزمندگان اسلام و سربازان نظام جمهورى اسلامى كه مخارج آن ها را دولت يا مردم مى دهند، در ماه مبارك رمضان به عهده چه كسى است؟

جواب:  اگر نان خور كسى به حساب نيايند و ماهيانه از دولت حقوق مى گيرند، ظاهرا به عهده ى خودشان است و اگر نان خور كسى ديگر هستند و مخارج آن ها را كس ديگر ـ مانند ديگر ـ مى پردازد، زكات فطره بر عهده ى آن كس ـ پدر ـ مى باشد.

فطريه دانشجوى مستقر در خوابگاه

سؤال 1873. فطريه دانشجويى كه در خوابگاه دانشگاه به سر مى برد و از غذاى دانشگاه استفاده مى كند، بر عهده چه كسى است؟

جواب:  اگر نان خور دانشگاه محسوب نمى شوند، بر عهده  ى خود آن هاست يا معيلشان، اگر دارند.

فطره  ى زندانيان

سؤال 1874. كسانى كه در شب عيد فطر زندانى باشند، چه كسى بايد فطريه آن ها را بدهد؟

جواب:  اگر فقير نباشد و نان خور ديگرى هم نباشد بايد خودش فطريه  اش را كنار بگذارد.

ميهمانى كه قبل از اذان خارج شود و بعد از اذان بازگردد

سؤال 1875. روز آخر ماه مبارك رمضان با اطّلاع قبلى ده نفر ميهمان به منزل ما آمدند و موقع نهار در منزل ما بودند و نزديك غروب آفتاب از منزل خارج شدند و بعد از اذان دوباره برگشتند. آيا فطريه ى آن ها به عهده ى اينجانب مى باشد يا خودشان؟

جواب:  ميزان صدق ميهمان در وقت مخصوص است.(مسأله 1566 رساله)

افطار ميهمان از نان خودش

سؤال 1876. اگر پيش از غروب شب عيد فطر ميهمان وارد خانه شود، ولى از نان خودش افطار كند، آيا فطره او بر عهده ى صاحب خانه است؟

جواب:  تحقّق افطار نزد ميزبان نه شرط است و نه موضوعيّت دارد؛ بلكه ملاك صدق ميهمان در وقت مخصوص است. پس اگر قبل از هلال شوّال با ورود بر او به قصد تناول غذا و نحو آن صدق ضيافت او نموده باشد، فطريه بر صاحب خانه است؛ اگرچه به عذرى تناول نكند.(مسأله 1566 رساله).

فرستادن غذا به منازل در شب عيد

سؤال 1877. در شهرستانى رسم است شب عيد فطر پيش از غروب براى خانواده هاى فقير به تعداد نفرات غذا مى فرستند. آيا زكات فطره بر فرستنده غذا واجب است؟ اگر پس از غروب غذا بفرستند چه طور؟ اگر افرادى كه غذا مى گيرند فقير نباشند، چه حكمى دارد؟

جواب:  اگر چنين برنامه  اى مستمر نبوده و نان خور يا ميهمان بر آن افراد صدق نكند، فطره آن ها بر هديه دهنده واجب نيست؛ هر چند با طعام او افطار كرده باشند.

وجوب فطره ى پسر بر پدر يا ميزبانش

سؤال 1878. فرزند واجب النّفقه انسان، در شب عيد فطر ميهمان كسى ديگر مى شود. آيا فطره ى او بر گردن پدر است يا بر عهده ى ميزبان؟

جواب:  بر عهده  ى ميزبان است.

كسب اجازه  ى ميهمان از ميزبان جهت پرداخت فطريه  ى خودش

سؤال 1879. اگر كسى شب عيد فطر ميهمان باشد و فطره ى خود را با اجازه و صلاحديد صاحب خانه بدهد؛ آيا از گردن ميزبان ساقط مى شود؟

جواب:  اگر به نيابت از طرف ميزبان دهد، از گردن او ساقط مى شود، (مسأله ى 1575 رساله).

اطعام در غير منزل در شب عيد فطر

سؤال 1880. اگر شخصى در شب عيد فطر به اشخاصى در مسجد يا سالن پذيرايى، طعام دهد، بايد زكات فطره ى آن ها را نيز بدهد؟

جواب:  خير، اگر صدق عيال يا ميهمانان نمى كند.

ميهمانى دادن به طور مشترك در شب عيد فطر

سؤال 1881. دو برادر تصميم مى گيرند شب عيد فطر چند نفر را به ميهمانى دعوت كنند و خرج ميهمانى را هر كدام مساوى بر عهده مى گيرند. آيا زكات فطره ميهمان نان به طور مساوى بين آن دو تقسيم مى شود يا خير؟ اگر 43 و 41 تقسيم كرده باشند چه طور؟

جواب:  بلى در صورت وجوب، هر كدام سهم خود را مى دهد.

تكليف فطريه ى دو خانواده اى كه از غذاى همديگر تناول كرده اند

سؤال 1882. دو خانواده شب عيد فطر قرار مى گذارند كه براى افطار و شام به پارك بروند و دور هم باشند. هر كدام غذاى خود را جداگانه تهيه كرده است و لكن موقع غذا خوردن، از غذاى همديگر تناول مى كنند. آيا فطريه ى آن ها به گردن ديگرى مى افتد يا خير؟

جواب:  ظاهرا خير.

زكات فطره ى عيال ميهمان

سؤال 1883. اگر زكات فطره ى ميهمان بر صاحب خانه باشد و خودش تنهايى به ميهمانى آمده باشد، آيا زكات فطره ى عيالش باز بر عهده ى خودش است يا خير؟

جواب:  زكات فطره  ى عيالش بر عهده ى خودش است.

زكات فطره ى سيد ميهمان

سؤال 1884. اگر سيدى شب عيد فطر نان خور ميزبان غير سيد محسوب شود، آيا فطره ى آن سيد را بايد به سيد داد يا به غير سيد؟

جواب:  بايد به غير سيّد داد.

نان خور غير سيد براى سيد

سؤال 1885. اگر غير سيدى شب عيد فطر نان خور ميزبان محسوب شود، ميزبان سيد مى تواند فطره ى او را به سيد بدهد يا خير؟

جواب:  مى تواند به سيّد هم بدهد.

زكات فطره ى فقيرى كه غذا طلب مى كند

سؤال 1886. شب عيد فطر، فقيرى درب خانه اى را مى زند و صاحب خانه نيز مقدارى نان و خرما به او مى دهد. ليكن فقير وارد خانه نمى شود و بعد از تشكر از صاحب خانه آن جا را ترك مى كند. آيا فطريه ى او بر عهده ى صاحب خانه است يا خير؟

جواب:  خير.

دادن زكات فطره از طرف حضرت حجت ـ عجّل  اللّه  تعالى  فرجه  الشّريف ـ

 سؤال 1887. آيا پرداختن زكات فطره از طرف حضرت ولى عصر ـ عجّل  اللّه  تعالى  فرجه  الشّريف ـ مشروع است؟

جواب:  خير، مشروع نيست.

فطريه فرزند بسترى در بيمارستان

سؤال 1888. اگر شب عيد فطر فرزند انسان در بيمارستان بسترى باشد، به نحوى كه از غذاى بيمارستان استفاده مى كند و پدر خرج بيمارستان او را مى دهد، آيا باز هم فطريه بر عهده پدر مى باشد يا خير؟

جواب:  بله، بر عهده ى پدر است.

فطريه  ى خانواده  ى شخص زندانى كه پدرش خرج آن ها را مى دهد

سؤال 1889. شخصى زندانى است و پدرش خرج و مخارج زن و فرزندانش را مى دهد. زكات فطره ى زن و فرزندان بر عهده ى چه كسى مى باشد؟

جواب:  بر عهده ى پدر فرد زندانى است.

دريافت فطريه توسط طلاّب

سؤال 1890. آيا امروز طلاب را ـ با وضعيت شهريه كنونى ـ مستحق دريافت زكات فطره مى  دانيد؟

جواب:  اگر فقير شرعى باشند، بله استحقاق دارند.

فطريه  ى فرزند طلبه اى كه شهريه مى  گيرد

سؤال 1891. طلبه  اى كه علاوه بر شهريه، مبالغى را پدر به او كمك مى  كند. آيا فطريه اين فرزند، بر پدر واجب است يا خير؟

جواب:  اگر صدق نان خور پدر بكند، فطريه  اش بر پدر است و در غير اين صورت بر عهده  ى او نيست.

زكات فطره فردى كه شغلش از راه حرام است

سؤال 1892. كسى كه حساب سال دارد ولى شغل او از راه حرام است، ـ مانند كسى كه آرايشگرى دارد و ريش افراد را مى  تراشد ـ آيا بايد اوّل خمس پولى كه براى زكات فطره مى  دهد را بپردازد؟

جواب:  اگر حلال و حرام هر دو را دارد، به نيّت حلال، زكات فطره را بدهد و غير حلال را خودش به هر جور ممكن است تصفيه و تحليل كند، مثلاً اگر مورد تخميس است به جهت اختلاط با حرام، زكات فطره را هم جزو مجموع به حساب آورد.