زكات گوسفند
سؤال 1731. شخصى حدود چهارصد و پنجاه رأس گوسفند دارد كه شش ماه از سال علف صحرا مى خورند و شش ماه ديگر همراه با علوفه صحرا، علوفه دستى نيز به گوسفندان مى دهد (مانند: يونجه خشك شده و جو). آيا به اين گونه گوسفندان زكات تعلّق مى گيرد؟
جواب: اگر در تمام سال چرنده بودن بر آن ها صدق مى كند، بايد زكات بدهد.
انگورهاى غير قابل كشمش شدن
سؤال 1732. بعضى از اقسام انگور كه قابل كشمش شدن نمى باشد و اگر خشك شود ارزشى ندارد، ـ يعنى قابل استفاده نيست ـ ، آيا زكات دارد؟
جواب: اگر وقتى خشك مى شود، كشمش بر آن صادق نيست، زكات ندارد.
زكات غلاّت اربعه به دست آمده از ملك ثلث يا وقفى
سؤال 1733. اگر غلاّت اربعه كه از ملك ثلث و يا وقفى به دست مى آيد، به حدّ نصاب برسد، زكات دارد؟
جواب: زكات در ملك شخصى است نه در ملك نوع، مانند نوع فقرا، واللّه العالم.
زكات ثلث اموال ميّت
سؤال 1734. شخصى وصيّت كرده ثلث مال او جهت خيرات مصرف شود. ثلث او 200 نخل خرما است. اگر محصول خرما به حد نصاب برسد، به آن زكات تعلّق مى گيرد؟ آيا بر وصىّ واجب است زكات آن را بدهد يا بر شخص ديگر؟
جواب: ظاهرا واجب نيست، مگر اين كه يقين كرده باشد حقوق بر او تعلّق گرفته، ولى وصيت كننده نداده است.
عدم تعلّق زكات به نخل وصيّت شده براى امام حسين ـ عليه السّلام ـ
سؤال 1735. شخصى تعدادى نخل خرما براى امام حسين ـ عليه السّلام ـ در حسينيه اى خاص وقف كرده است تا خرج عزادارى شود. اگر محصول آن ها به حدّ نصاب برسد، آيا به آن ها زكات تعلق مى گيرد؟ و در صورتى كه متعلّق زكات باشند؛ آيا بر متولّى است كه پرداخت كند؟
جواب: متعلّق زكات نمى شود.
زكات گندم و جوى مخلوط
سؤال 1736. در بعضى از محلّ ها رسم است كه گندم و جو را درهم و مخلوط مى كارند. پس از چيدن اگر از هم جدا شوند، هيچ كدام به نصاب نمى رسد. امّا مخلوط هر دو ـ كه به آن خلطك مى گويند ـ به مقدار نصاب است و به همين نحو آن را به مصرف مى رسانند. آيا زكات آن واجب است يا نه؟
جواب: اگر يكى اندك است كه غلبه با صدق ديگرى است، ملاك محاسبه همان ديگرى است و زكات دارد. ولى اگر آن چه مخلوط شده زياد است و قابل مسامحه نيست، هر كدام نصاب جدا دارد و در فرض سؤال مجموعا زكات ندارد.
عدم تعلّق زكات به زراعت حق ّ الزحمه
سؤال 1737. آيا كارگران كشاورزى كه سهمى از زراعت را به عنوان دست مزد مى گيرند، موظّف به دادن زكات آن ها هستند؟
جواب: تعلّق نمى گيرد.
تعلق زكات بر تخم زراعت سال آينده
سؤال 1738. اگر تخمى كه براى زراعت سال بعد از محصول امسال بر مى دارند، به اندازه ى نصاب باشد، به آن ها زكات تعلق مى گيرد؟
جواب: ظاهرا زكات به آن ها تعلق مى گيرد، مگر اين كه از باب مؤنه، بدل بذر سابق يا مخارج ديگر بردارد. (به توضيح مذكور در مسأله ى 1495 رساله.)
كاشتن گندمى كه خمس و زكات به آن تعلق گرفته است
سؤال 1739. شخصى گندمى كه به آن خمس و زكات تعلق گرفته، كاشته است. تكليف او نسبت به خمس و زكات محصولى كه به دست مى آورد، چيست؟
جواب: بايد از حاكم شرع اجازه بگيرد و با او مصالحه كند.
زكات گندمى كه بابت ما الاجاره پرداخت مى شود
سؤال 1740. مالكى مقدارى از زمين مزروعى خود را به صورت اجاره به ديگرى واگذار نموده و مال الاجاره از گندم تعيين شده است. اگر گندم مال الاجاره به تنهايى به حد نصاب برسد، آيا زكات دارد؟ اگر همراه با بقيه گندم ها به حدّ نصاب برسد، چه طور؟
جواب: در هر صورت زكات ندارد.
زكات گندم قرضى باز پس گرفته شده
سؤال 1741. اگر كشاورزى به شخصى حدود دو تن گندم قرض داده باشد، پس از باز پس گيرى، آيا بايد زكات آن را بدهد؟
جواب: بلى اگر در ملك او دانه گندم سفت نشده ـ كه وقت تعلّق زكات است، بايد زكات آن را بدهد ـ و وقت باز پس گرفتن دخالتى ندارد.
گندم قرضى زكات داده شده
سؤال 1742. كشاورزى به كشاورز ديگرى از گندمى كه زكات آن داده شده، به مقدار بيش از حد نصاب قرض مى دهد، آيا موقع پس گرفتن مى تواند بگويد گندم زكات داده را به من بده يا نه؟
جواب: بله، مى تواند بگويد؛ مگر اين كه آن چه را گرفته خرج زراعت كرده باشد و بخواهد از باب اخراج مؤنه، عوض قرض را بپردازد.
زكات گندم قرض گرفته شده
سؤال 1743. كشاورزى از كشاورز ديگر، بيشتر از حد نصاب، گندم قرض مى گيرد. آيا اين كشاورز بايد زكات گندم قرض گرفته را بدهد يا خير؟ اگر فرد قرض دهنده، زكات آن ها را داده باشد، چه طور؟
جواب: خير، زكات غلاّت بر كسى واجب است كه در وقت تعلّق ملك او بوده است و اگر قرض دهنده ولو از مال ديگر داده ديگر لازم نيست قرض گيرنده بدهد و اگر بداند قرض دهنده مطلقا زكات آن را نمى دهد، نمى تواند در مقدار زكات تصرّف كند.
تعلق زكات به جو كه جهت تغذيه ى حيوانات به كار مى رود
سؤال 1744. آيا جويى كه جهت غذاى دام و طيور كاشته مى شود و براى غذاى انسان مورد استفاده قرار نمى گيرد، زكات دارد؟
جواب: بله، زكات دارد.
تعلق زكات بر محصول مشاع
سؤال 1745. در زمين هايى كه به صورت مشاعى كشت مى شود، مجموع محصول از حد نصاب بيشتر است، ولى محصول هر يك از افراد، كمتر از حد نصاب مى باشد، آيا به اين محصول، زكات تعلق مى گيرد؟
جواب: خير، تعلق نمى گيرد.
زكات انگورهاى تازه كه كشمش آن به حد نصاب مى رسد
سؤال 1746. اگر انگور را قبل از كشمش شدن بفروشند، در صورتى كه كشمش آن به حدّ نصاب برسد، آيا زكات بر انگورها واجب است يا خير؟
جواب: بله، زكات آن بر فروشنده واجب است.
واجب شدن زكات قبل از اجاره دادن نخلستان
سؤال 1747. اگر هنگام عقد اجاره نامه بين مالك نخلستان و مستأجر، زكات بر خرماها واجب شده باشد و خرما هنوز چيده نشده باشند، پرداخت زكات آن بر عهده ى چه كسى است و به چه نحو بايد پرداخت شود؟
جواب: زكات آن بر عهده ى موجر است كه از عين آن يا قيمت آن ادا كند.
به حد نصاب رسيدن محصول خرما همراه با خرماى هديه داده شده
سؤال 1748. محصول خرماى من به حدّ نصاب نرسيده است، امّا شخصى مقدارى خرما براى من هديه آورده است كه مجموعا با محصول من به حد نصاب مى رسد، آيا زكات به آن ها تعلّق مى گيرد؟
جواب: خير، تعلق نمى گيرد.
باغ خرماى اجاره اى كه جهت تفريح و ميهمانى استفاده مى شود
سؤال 1749. مالكى باغ خرماى خود را اجاره مى دهد و فكر مى كند كه مستأجر قصد استفاده از محصول خرما را دارد وليكن مشاهده مى كند كه مستأجر از باغ، جهت تفريح و برپايى ميهمانى استفاده مى كند. زكات محصول خرما بر عهده ى چه كسى مى باشد؟
جواب: بر عهده ى مستأجر است كه محصول در ملك او شروع به زردشدن يا قرمز شدن نموده است.
زكات برنج
سؤال 1750. در برخى روايات زكات برنج را مطرح كرده اند كه حمل بر استحباب شده است. آيا با وجود اين كه در بعضى مناطق، برنج به طور وسيعى كشت مى شود، آيا حكم به وجوب زكات آن نمى شود؟
جواب: خير.
فروختن متعلَّق زكات قبل از زمان وجوب
سؤال 1751. اگر متعلّقات نه گانه زكات قبل از زمان وجوب زكات بر آن ها فروخته شوند، زكات از آن ها ساقط است؟
جواب: بله، از فروشنده ساقط مى شود.
مواردى كه در صورت پرداخت زكات، در سال هاى بعد هم زكات دارند
سؤال 1752. كدام يك از موارد مشمول زكات، در صورت پرداخت زكات آن، در سال هاى بعد هم، اگر به حد نصاب برسند، زكات دارند؟
جواب: موارد انعام ثلاثه (شتر، گاو، گوسفند) و نقدين (طلا و نقره).
زكات مال التّجاره
سؤال 1753. آيا مال التّجاره هم زكات دارد؟ زكات آن واجب است يا مستحب؟ مقدار و حد نصاب آن چه قدر است؟
جواب: با شرايطى مستحب است كه از جمله اين شرايط، رسيدن به حد نصاب طلا يا نقره در تمام سال است، پس اگر مدتى از حد نصاب كمتر شود، زكات استحبابى ندارد.
شمول زكات بر قرض
سؤال 1754. آيا زكات شامل دين (قرض) هم مى شود؟ در اين صورت زكات آن بر عهده ى وام دهنده است يا وام گيرنده؟
جواب: اگر كسى طلا و نقره يا چيز ديگرى كه زكات آن واجب است قرض كند و يك سال نزد او بماند، بايد زكات آن را بدهد و بر كسى كه قرض داده، چيزى واجب نيست.
زكات ديگرى غير از زكات تسعه و فطره
سؤال 1755. آيا به غير از زكات موارد نه گانه و زكات فطره، زكات واجب يا مستحبى ديگرى وجود دارد؟
جواب: در چيزهايى كه از زمين مى رويد و با پيمانه يا وزن معامله مى شود و از چيزهايى نيست كه مثل سبزى جات زود فاسد مى شود، زكات مستحب است و زكات مال التّجاره هم با شرايطى مستحب است.
تعلّق زكات به طلاى مسكوك
سؤال 1756. آيا به سكّه هايى از قبيل اشرفى، پهلوى، بهار آزادى و... زكات تعلّق مى گيرد؟
جواب: بلى، زكات دارد. اگر طلا و مسكوكِ به سكّه رايج باشد.
عدم شمول زكات بر اسكناس
سؤال 1757. آيا زكات كه بر درهم و دينار تعلّق مى گيرد، شامل اسكناس و سكّه هاى ريالى نيز مى شود؟
جواب: شامل آن ها نمى شود.
تعلق زكات بر سكّه هاى طلاى غير رايج
سؤال 1758. آيا بر سكّه هاى طلايى كه غير رايج اند، زكات تعلق مى گيرد؟
جواب: خير، تعلّق نمى گيرد، (مسأله ى 1507 رساله).
رايج بودن سكه بهار آزادى
سؤال 1759. آيا سكه بهار آزادى زكات دارد يا غير رايج محسوب مى شود؟
جواب: سكّه بهار آزادى زكات دارد و براى رواج آن همين كه در مهريه ى زنان و جوايز و مانند اين ها كافى است.
زكات طلاهاى زرگرى
سؤال 1760. سرمايه ى طلا فروشى به صورت شمش يا سكّه مسكوك يا طلاهاى زينتى مانند: گوشواره، انگشترى، سينه ريز و غيره مى باشد. اگر مقدارى از سكّه ها هم چنان بماند و سال بر آن بگذارد، تكليف او نسبت به پرداخت زكات چيست؟
جواب: زكات با ساير شروطش لازم است.
لزوم سال در سكّه
سؤال 1761. جوانى هستم كه به واسطه ى بيمارى مادرزادى، قادر به حركت نمى باشم و در كنار خانواده زندگى مى نمايم. حدود يك سال است پول هاى خود را تبديل به سكّه نموده ام تا پس از گران شدن، آن ها را فروخته، درآمدى از آن راه داشته باشم. اگر به حدّ نصاب برسد، زكات به آن تعلّق مى گيرد؟ اين معامله از نظر شرع چه صورتى دارد؟
جواب: در آن چه كه سال معتبر است، در بين سال اگر تبديل شود، وجوب پرداخت زكات ثابت نيست و اين معامله مانعى ندارد.
زكات طلاى مسكوكى كه چند سال پرداخت نشده است
سؤال 1762. طلايى است مسكوك كه مقدار آن بيش از حدّ نصاب مى باشد و چندين سال است زكات آن داده نشده است، آيا نسبت به تأخير در پرداخت زكات سال هاى گذشته، اشتغال ذمّه است يا فقط معصيت كرده و با پرداخت زكات فعلى، تدارك مى شود؟ اگر از چهل دينار يك دينار را بايد بدهد، در صورتى كه به پول رايج، به قيمت در آورده و پرداخت نمود و آن يك دينار در ملك او باقى ماند، آيا باز هم نصاب زكات، نسبت به چهل دينار باقى است؟ پس از پرداخت زكات، اگر در سال هاى بعد، بقيه طلا كه باز هم بيش از حدّ نصاب است باقى مانده، آيا مجدّدا مشمول حكم زكات مى شود؟
جواب: نصاب اوّل طلاى مسكوك كه بيست مثقال شرعى است، اگر زكات آن ـ كه نصف مثقال شرعى است ـ پرداخت نشده تا چند سال فقط يك زكات بر او است. و اگر پرداخت شد و از عين و به قدر نصاب نماند، چيزى بر آن نيست و اگر از قيمت پرداخت شد، پس تا مقدار نصاب محفوظ و باقى است، بايد در سال هاى آينده زكات همان قدر نصاب را بدهد و تكرار نمايد. و اما اگر بيش از نصاب داشت، در هر سال تكرار مى شود تا به مرز نصاب اوّل برسد؛ هر چند در اين سال ها اداى زكات نكند. فقط غلاّت اربعه، اگر زكات آن ها داده شد، ديگر، در سال هاى ديگر اگرچه نصاب، باقى باشد زكات نيست.
خمس و زكات سكّه ى هديه شده
سؤال 1763. اگر هديه، سكّه طلا باشد به آن خمس تعلّق مى گيرد يا زكات؟
جواب: بنابر احتياط واجب به زايد بر مؤونه خمس تعلّق مى گيرد و اگر به حدّ نصاب برسد، بعد از گذشت 11 ماه هلالى و داخل شدن ماه دوازدهم زكات هم دارد.
سكّه ى هديه داده شده
سؤال 1764. آيا به سكّه هاى طلايى كه به عنوان هديه به شخصى داده اند، زكات تعلّق مى گيرد؟ در صورت شمول زكات، آيا مى توان آن مبلغ را به حساب دولت واريز نمود و زكات را از ماليات دولتى محاسبه نمود؟
جواب: زكات تعلّق مى گيرد و نمى توان محاسبات دولت را داخل در زكات نمود.
پول هاى كاغذى
سؤال 1765. آيا بر پول هاى كاغذى، زكات تعلّق مى گيرد؟
جواب: زكات ندارد، ولى خمس در زايد بر مؤونه واجب است.
تعلق زكات به طلاى سفيد (پلاتين)
سؤال 1766. آيا به طلاى سفيد كه در اصل اسم آن پلاتين است، زكات تعلق مى گيرد؟
جواب: مادّه پلاتين غير از طلا است و به همين جهت زكات ندارد.
سكه هايى كه به صورت دستبند و زيورآلات درآمده
سؤال 1767. آيا به سكه هاى طلاى قديمى كه به صورت دستبند يا خلخال بوده و سال ها استفاده ى زينتى از آن ها شده، زكات تعلق مى گيرد؟
جواب: اگر معامله با آن سكه ها رايج باشد، زكات دارد؛ ولى اگر طورى شود كه معامله با آن به عنوان مسكوك رايج نباشد، زكات ندارد.
تعلق زكات بر سكه هاى طلاى قديمى
سؤال 1768. اگر سكه هاى طلاى قديمى، وجه رايج نباشد، بلكه خودش به مانند يك جنس مورد معامله قرار بگيرد و قيمت آن كم و زياد شود، متعلق زكات است يا خير؟
جواب: خير.
تعلق زكات بر زيورآلاتى كه شوهر مى خرد
سؤال 1769. آيا بر طلا و زيور آلاتى كه شوهر براى همسر خود مى خرد، زكات تعلق مى گيرد؟
جواب: خير.
پرداخت زكات طلاى مسكوك به پول رايج
سؤال 1770.اگر چهل مثقال مسكوك طلا موجود باشد، يك مثقال زكات آن است، اگر اين يك مثقال را به پول رايج حساب كند و پرداخت نمايد، آيا در سال بعد نيز بر اين چهل مثقال طلا، زكات واجب مى شود؟
جواب: بله، واجب مى شود.
زمينى كه با كانال مشروب مى شود
سؤال 1771. زمينى به وسيله آب درّه اى مشروب مى شود كه از چند كيلومتر دورتر به وسيله كانال به آن جا متصل مى شود. آيا در زكات، مانند مشروب شدن به آب نهر مى باشد؟ حكم همين مسأله را درباره قنات نيز بيان فرماييد.
جواب: در جهت زكات، مانند مشروب شدن به آب نهر است كه در سال اوّلى كه حفر كانال و اين علاج را كرده اند، زكات آن نصف عشر است و در سال هاى ديگر عشر است و همين طور است در آبيارى به وسيله قنات.
زكات طلاى مسكوكى كه چند سال پرداخت نشده است
سؤال 1772. سكه هاى طلايى بيش از حد نصاب موجود مى باشد كه چندين سال است زكات آن ها داده نشده است. با توجه به تأخير پرداخت زكات در سال هاى گذشته، به ازاى هر سال بايد زكات پرداخت نمايد يا اين كه يك بار پرداختن كافى است؟
جواب: اگر به يك بار زكات دادن از حدّ نصاب ناقص مى شود، يك بار واجب است و اگر ناقص نشود، به ازاى هر سالى كه ناقص نشود زكات واجب است.
بذر غلاّت
سؤال 1773. تخمى كه زكات آن را داده اند، آيا در سال هاى بعد مى توانند همان مقدارى كه در سال پيش زكات آن را پرداخته اند، از محصول بردارند و زكات آن را ندهند يا اين كه بايد در سال هاى بعد زكات آن مقدار تخم را بدهند؟
جواب: قيمت آن را از محصول كم مى كنند و هم چنين ساير مخارج را و سپس ملاحظه مى كنند به حدّ نصاب هست يا خير.
.jpg)
.jpg)
.jpg)
.jpg)
.jpg)
(1).gif)
(1)(3).jpg)
.jpg)
