اقسام ربا
سؤال886. از نظر شرع مقدس اسلام چند قسم ربا وجود دارد؟
جواب: دو قسم ربا وجود دارد: 1) رباى معامله اى، و آن ربايى است كه يكى از دو چيز مثل هم با زياده ى همان چيز به مثل ديگر فروخته مى شود، مانند فروختن يك كيلو گندم به دو كيلو از آن و اين قسم از ربا در مكيل و موزون است.
2) رباى قرضى، و آن شرط زياده كردن در قرض و وام است، مثل اين كه مالى را وام بدهد، به شرط آن كه وام گيرنده بيشتر از مقدارى كه وام گرفته بپردازد، و فرقى نمى كند كه اين زياده پول يا جنس يا كار و خدمتى بوده باشد.
تكليفى يا وضعى بودن حرمت ربا
سؤال887. اگر معامله اى ربوى صورت بگيرد و يا قرضى ربوى انجام شود، فقط طرفين معامله مرتكب حرام تكليفى شده اند، يا معامله و قرض آنان نيز باطل است؟
جواب: حرمت تكليفى و وضعى هر دو را دارد، يعنى از آن معامله، ملكيّت حاصل نمى شود.
ربا بين زن و شوهر
سؤال888. آيا بين زن و شوهر ربا جايز است و فرقى بين ازدواج دايم و غيردايم هست؟
جواب: اشكال ندارد و فرقى بين دايم و غير دايم نيست.
ربا بين پدر و جدّ
سؤال889. آيا جمله ى «لا ربا بين الوالد و ولده» شامل ولد با واسطه و جدّ هم مى شود؟
جواب: نوه به حكم فرزند است و ربا بين آن ها اشكال ندارد.
ربا بين مادر و فرزند
سؤال890. آيا ربا بين مادر و فرزند و يا بين پدر و دختر جايز است؟
جواب: ميان پدر و فرزند اعمّ از پسر و دختر جايز است، امّا بين مادر و فرزند جايز نيست.
جواز حيله براى فرار از ربا
سؤال891. حيله هاى شرعى و راه هاى فرار از ربا با شدت حرمت و عذاب و عقاب ه ايى كه براى ربا ذكر شده است، چگونه توجيه مى شود؟
جواب: ربا از بزرگ ترين محرمات در دين اسلام است و اين مطلب با وجود راه هاى شرعى جهت حيله و فرار از آن منافات ندارد، همانند زنا با عظمت حرمت آن و ازدواج در بسيارى از انواعش كه هيچ تفاوتى با هم ديگر ندارند، مگر خواندن صيغه با شرايطش، هر چند به صورت انقطاعى و موقت باشد.
هديه رباخوار
سؤال892. اگر شخص رباخوار چيزى به ما هديه كند، استفاده از آن چه حكمى دارد؟
جواب: تا علم نداريد كه آن هديه از عين مال حرام است، براى شما حلال است.