ثابت شدن اول ماه

سؤال381- اگر ثابت شود هلال نزد جماعتى از مؤمنين در يكى از شهرها و ثابت نشود در شهر ديگرى يا شهرهاى ديگر اهل ايمان، از كدام دسته پيروى كنيم با اين كه اطمينان داريم اگر يك حادثى حادث گردد، براى هر دو گروه حادث مى‏شود و اگر حاصل نشود اطمينان براى هر دو حاصل نمى‏گردد چه بايد كرد (به معنى اينكه يك حالت شك 50 براى هر دو هست)؟

جواب:  اثرى نيست براى عدم ثبوت تا اينكه معارض شود با ثبوت نزد جماعتى كه ثابت شده نزد آنها (به معنى اينكه معارضه نمى‏كند ثبوت با عدم ثبوت) و دومى شاهد ندارد تا اينكه معارضه كند.

سؤال382- آيا جايز است استخاره نمودن براى شك در هلال و رجحان داد يكى از دو طرف را و رفع تحير نمود به آن يا خير؟

جواب:  مسأله اثبات هلال از موارد استخاره نيست، پس اگر استخاره نمود در اين مورد كهانت نموده به غيب و براى كشف نمودن صحّت گفتار و كذب آن، راهى نيست براى او مگر از طريق امارات شرعيه و اگر مدعيان رؤيت هلال، مسلمان و مرد عادل باشند (عدالت، از شرط آن ولايت است) چنين افرادى تكذيب نمى‏شوند و صحيح است اخذ نمودن به گفتار آنها در رؤيت هلال، و همچنين اگر بوده باشد دعوى رؤيت از راه شياعى كه موجب علم يا اطمينان به گفتار آنها مى‏شود، و هر كس ثابت شود نزد او هلال، بايد روزه بگيرد يا افطار كند و هر كس ثابت نشود نزد او به غير از وسوسه، پس او معذور است

سؤال383- آيا اطمينان شخصى كافى است براى ديگر اشخاص؟

جواب:  هر كس براى او اطمينان حاصل شود او مكلف است به اطمينان خودش، و اثر ندارد اطمينان شخصى براى شخص ديگرى كه براى او اطمينان حاصل نشده.

سؤال384- آيا در ماه صيام تحقيق كردن براى طلوع صبح واجب است چون چيزى بخواهد بخورد و بياشامد، يا تحقيق كردن واجب نيست تا برايش يقين بيايد، و نيز ماه صيام سى كم است آيا واجب است كه مكلف استهلال نمايد يا از جاهاى ديگر تحقيق كند براى ثبوت عيد فطر يا واجب نيست؟

جواب:  براى صحت ظاهرى صوم آن روز لازم نيست فحص از طلوع فجر، ولى اگر بدون فحص با شك چيزى خورد بعد كشف شد برايش كه در وقت خوردن فجر طالع بوده، قضاى آن روز بر او لازم است، اما فحص در آخر ماه به هيچ جه لازم نيست و با شك بايد روزه بگيرد.