دیه منافع

١ – دیه صدمات متعدد در اثر تصادف

سؤال: طبق گواهى پزشکى قانونى، صدمات وارده بر مصدومى بر اثر تصادف به شرح ذیل بوده است:

1ـ شکستگى مهره پنجم گردن، که منجر به آسیب وسیع و قطع (نود درصد) نخاع گردیده است.

2ـ از بین رفتن کامل قدرت مقاربت.

3ـ عارضه بى اختیارى ادرار بر اثر آسیب عصبى.

4ـ بى اختیارى کامل کنترل ضبط باد و مدفوع.

5ـ فلج نسبى دو دست در حدود هفتاد درصد.

6ـ فلج هر دو پا در حدود نود و پنج درصد.

با توجّه به این که عوارض بندهاى دوّم تا ششم همگى از عوارض شکستگى مهره گردن و قطع نسبى نخاع مى باشد، دیه صدمات فوق چه مقدار است؟

جواب: نسبت به از بین رفتن قدرت مقاربت و بى اختیارى ادرار و بى اختیارى مدفوع، هر کدام یک دیه کامل تعلّق مى گیرد. و در مورد فلج پا و دست، با توجّه به این که شلل کامل 32 دیه را دارد، باید نسبت را بسنجند و دیه را تعیین کنند. و در مورد شکستن یک مهره ارش دارد.

٢ – دیه فرد مصدومی که مقصر آن فوت کرده است

سؤال: بر اثر تصادفى که منجر به شکستن دست و پاى چپ اینجانب گردیده، مدّت یک سال است که خانه نشین شده ام، زیرا پایم از ناحیه زانو، که پزشکان پلاتین گذاشته اند، خم و راست نمى شود. و در دستم، به علّت شکستگى زیاد پلاتین به کار رفته، و هیچ یک از انگشتانم خم و راست نمى شود. پزشکان نظر داده اند مدّت دو سال باید پلاتین در بدنم باقى باشد. فردى که با اینجانب تصادف نموده فوت کرده، و از نظر کارشناسان راهنمایى و رانندگى مقصّر شناخته شده است. لطفاً بفرمایید:

1ـ آیا متوفّى ضامن است؟

2ـ اگر ارث، یا ملکى، از متوفّى باقى مانده باشد، اولیاى دم مى توانند آن را به عنوان دیه پرداخت نمایند؟

3ـ آیا اولیاى دم نیز ضامن مى باشند؟

4ـ دیه خسارات وارده بر من چقدر است؟

5ـ علاوه بر دیه، پولى که اینجانب تاکنون هزینه کرده ام نیز باید پرداخت شود؟

جواب: 1 تا 5: در صورتى که طبق گواهى کارشناسان متدیّن و موثّق راهنمایى و رانندگى، شخص متوفّى مقصّر شناخته شده، باید دیه شکستگى هاى شما را از اموال به جاى مانده از او بپردازند. و اگر هزینه هاى لازم و ضرورى درمان بیش از دیه باشد، باید آن هم پرداخت گردد. و اگر میّت مالى نداشته باشد، اولیاى او مسؤولیّتى در برابر شما ندارند. و دیه فلج یک سوّم دیه آن عضو است، و اگر 80% فلج حاصل شده باشد، به همین نسبت از یک سوّم محاسبه مى شود. و اگر فلج بر طرف مى شود دیه ندارد، بلکه ارش دارد، که به وسیله کارشناسان متدیّن و آگاه تعیین مى شود.

٣ – دیه صدمات وارده به مغز

سؤال: آیا مغز به عنوان یک عضو حیاتى داراى ارش است، یا دیه؟ قسمتهاى مختلف و اعضاى مرتبط با مغز، از قبیل سطح نخاعى، تحتانى، قشرى و مانند آن، هر کدام داراى ارش یا دیه خاصّى هستند؟

جواب: هر کدام داراى ارش هستند، و اگر آسیب به مغز سبب از میان رفتن منافع (مانند تکلّم و گویایى و مانند آن) شود دیه منافع جارى است.

٤ – دیه جنایتی که موجب بی اختیاری ادرار و مدفوع شود

سؤال: جنایتى که موجب سلس و ریزش ادرار و مدفوع در تمام ایّام و تا پایان روز مى گردد، هر کدام دیه کامله دارد، یا ریزش ادرار موجب دیه کامله، و ریزش مدفوع موجب ارش مى گردد؟

جواب: در صورتى که با یک ضربه حاصل شده باشد، یک دیه دارد.

٥ – دیه بیماری که در اثر سهل انگاری پزشک دچار مرگ مغزی شده

سؤال: خانم جوانى که حامله بوده بنا به تشخیص دکتر معالج از طریق سزارین تحت عمل جرّاحى قرار گرفته، که متأسّفانه بعد از عمل دچار ضایعه شده است. بنا به تشخیص پزشک قانونى، بیمار در حال حاضر با توجّه به آسیب مغزى، و اختلال هوشیارى بدون برگشت، به سطح هوشیارى قلبى در وضعیّت نباتى به سر مى برد، و هیچ گونه ارتباطى با محیط اطراف ندارد، و کلّیّه حسّ ها، اعمّ از بینایى، شنوایى، صوتى، چشایى، جنسى و بویایى را از دست داده است. سازمان نظام پزشکى علّت حادثه را عدم امکانات و تجهیزات بیمارستان عنوان نموده، و مسؤولیّت حادثه را متوجّه دکتر بى هوشى و پرستار بهبودى و مسؤولین بیمارستان دانسته است. حال با توجّه به این که مدّت چهار سال و چهار ماه است که بیمار در چنین وضعیّتى بسر مى برد، و امکان دارد تا چند سال دیگر نیز این وضعیّت به طول بیانجامد، سؤال این است که آیا براى هر کدام از اعضا و منافع باید دیه جداگانه پرداخت شود؟

جواب: چنانچه مرگ مغزى سرانجام منتهى به مرگ قطعى شود یک دیه بیشتر ندارد، که در میان کسانى که عامل آن بوده اند به نسبت تقسیم مى شود.

٦ – دیه ضایعات اعصاب و روان

سؤال: آیا ضایعات عصبى، حسّى، فلج اعصاب دست، صدمات وارد به جمجمه، که منجر به صدمه عصبى هر یک از اعصاب دوازده گانه مغزى مى شود، آسیبهاى اعصاب کرانیال و محیطى، آسیبهاى روانى متعاقب ضربه اختلالات بینایى و شنوایى بر اثر ضربه، ضایعات اعصاب و روان به هر دلیل، ضایعات اعصاب حسّى و حرکتى، از بین رفتن حسّ بویایى و نورالژى، که تست قابل دسترس جهت تأیید آن وجود ندارد، کما و عوارض ناشى از آن، دیه مقرّر دارد؟

جواب: در مواردى که در قانون شرع دیه براى آن تعیین نشده رجوع به ارش مى شود. و تعیین ارش بر اساس درصد ضایعه اى است که به تصدیق اهل خبره مورد اعتماد حاصل مى شود.

٧ – عقیم کردن توسط پزشک

سؤال: هرگاه پزشک مرد یا زنى را عقیم کند، آیا باید دیه بپردازد؟

جواب: دیه ندارد. ولى اگر قابل بازگشت نباشد، شرعاً جایز نیست.

٨ – دیه بافت نرم عصبی دست

سؤال: چنان چه بر اثر شکستگى استخوان دست، یا سایر اعضا که دیه معیّنى دارد، بافت نرم عصبى از بین برود. آیا علاوه بر دیه شکستگى، ارش نیز به مجنىّ علیه تعلّق مى گیرد؟ چنانچه شکستگى منجر به از بین رفتن بافت نرم عصبى شود، و آن عضو کارآیى اوّلیه خود را از دست بدهد، و دچار عوارضى مثل لنگیدن شود، آیا مى توان علاوه بر دیه شکستگى، به نسبت عدم کارآیى آن عضو ارش در نظر گرفت؟

جواب: چنانچه آن عضو به کلّى از کار بیفتد، دیه شلل که 32 دیه عضو است دارد. واگر به طور کامل از کار نیفتد، به همان نسبت از کار افتادگى از این دیه محاسبه مى شود.