١ – پول حاصل از فروش منزل مسکونی
سؤال: آیا پول حاصل از فروش منزل مسکونی حتی اگر سال خمسی از آن بگذرد مشمول خمس نیست؟
جواب: هرگاه پول مربوط به منزل مسکونی بوده خمس ندارد هرچند سال بر آن بگذرد.
٢ – سپرده حج از درآمد وسط سال فردی که خمس نمی دهد
سؤال: شخصى سال خمسى ندارد و کارمند است، آیا درآمد وسط سال او خمس دارد؟
جواب: ما احتیاط مىکنیم و مىگوییم تا گذشت یک سال بر آن پول، خمس ندارد.
٣ – پولی که بابت قسط خرید زمین پرداخت می شود
سؤال: من کارمند دولت هستم و ماهیانه حقوقی می گیرم که بخشی بابت قسط خرید یک قطعه زمینی پرداخت می شود که در حال حاضر توان ساخت مسکن نداشته و زمین یاد شده نیز در مکان خارج از شهر است و مستاجرم.
در سال بعد نیز فرزندم به دنیا خواهد آمد و مبلغی پس انداز کردم. می خواستم بدانم به این پس انداز خمس تعلق می گیرد یا خیر؟
به چه صورت باید آنرا حساب کنم؟
جواب: چنانچه زمین مذکور را برای تهیه منزل مسکونی خریده اید خمس ندارد ولی پس انداز مشمول خمس است و اگر در پرداخت خمس آن دچار مشقت می شوید، می توانید آن را به ذمه بگیرید و هرگاه توانایی پیدا کردید بپردازید.
٤ – عدم تعلق خمس در تبدیل به احسن وسایل زندگی
سؤال: آیا برای فروختن خانه یا اتومبیل که میخواهیم آن را تبدیل به احسن کنیم باید خمس بپردازیم.؟
جواب: خمس ندارد.
٥ – خمس کالائی که با پول مخمس آن را خریداری کرده اند
سؤال: اگر جنسی یا پول مخمسی و یا پولی که خمس به آن تعلق نمی گیرد را با جنسی و یا پول و یا طلایی عوض کنند و آن را نگهداری کنند ، آیا خمس به آن تعلق می گیرد؟
جواب: خمس ندارد، مگر این که افزایش قیمت پیدا کند.
٦ – خمس هدایای زینتی
سؤال: آیا به هدایای ازدواج (طلاهای زینتی) که به زن می دهند اگر یک سال از آن گذشته باشد و از آنها به عنوان زینت استفاده شده باشد خمس تعلق می گیرد؟
جواب: در صورتی که از قبیل زینت هایی باشد که مورد استفاده زن واقع می شود و در حدّ شأن او است خمس ندارد.
٧ – خمس تلفن همراه
سؤال: آیا داشتن موبایل برای یک دانشجو که از آن برای ارتباط با منزل و دوستان استفاده می نماید مشمول حکم خمس می شود؟
جواب: خمس ندارد.
٨ – خمس مبالغ پرداختی به بیمه
سؤال: آیا به مبالغى که شخص بیمه شده در طول چندین سال به شرکت بیمه پرداخت مى کند، و بعداً به تدریج به عنوان حقوق ماهیانه به وى پرداخت مى شود، خمس تعلّق مى گیرد؟
جواب: خمس تعلّق نمى گیرد; مگر این که چیزى از هزینه سال او اضافه بماند.
٩ – اشیایی که از مؤونه خارج می شوند
سؤال: اگر چیزی مؤونه شد بعد از آن خارج شد آیا خمس دارد؟ اگر در همان سال خمسی خارج شد خمس دارد؟ مثلاً بخاری نفتی خریدم، بعد گاز آمد و خارج شد از مؤونه که دو صورت دارد: یا معادلش را خریدم یا نه، در هر دو فرض حکمش چیست؟
جواب: در هر دو صورت خمس ندارد.
١٠ – پولی که جهت ثبت نام ماشین سواری واریز شده
سؤال: اینجانب با مشقت فراوان توانسته ام مبلغ چهار میلیون تومان جهت ثبت نام اتومبیل به حساب شرکت واریز نمایم در حالیکه سال خمسی من فرارسیده و هنوز ماشین را به من تحویل نداده اند. با توجه به اینکه بدهی های فراوان دارم آیا خمس به من تعلق می گیرد؟
جواب: چنانچه برای استفاده شخصی (نه کسب درآمد) ثبت نام نموده اید و به آن نیاز دارید، مبلغ واریز شده مشمول خمس نیست.
١٢ – خمس اموال دولتی
سؤال: آیا خمس به اموال و در آمدهای دولتی تعلق میگیرد؟ آیا باتوجه به سهم امام (ع) انفال میتواند اموال دولتی را در بر بگیرد؟
جواب: خمس به اموال دولتی تعلق نمی گیرد.
١٣ – طلا و هدایایی که بعد از طلاق پس گرفته می شود
سؤال: شخصی زنی را برای خود عقد کرده و پس از مدتی او را طلاق می دهد و طلا و هدایایی که به او داده پس می گیرد. با توجه به اینکه این ها را در سال قبل خریداری کرده، آیا خمس دارد؟
جواب: خمس ندارد.
١٤ – حکم پول پیشی که از مستاجر گرفته می شود
سؤال: آیا به پول پیشی که از مستاجر گرفته میشود و در بانک بصورت قرض الحسنه نگهداری می گردد، خمس تعلق میگیرد؟
جواب: خمس ندارد.
١٥ – موجودی کارت اعتباری حوزه توسط طلاب
سؤال: اگر طلبه ای پولهای داخل کارت پارسیان (که از طرف حوزه علمیه برایشان واریز می شود) را جمع کند تا در آینده برای عروسی اش خرج کند آیا بعد از گذشت یک سال به این پول خمس تعلق می گیرد یا خیر؟
جواب: خمس ندارد.
١٦ – خمس وسائلی که تنها یک بار مورد استفاده قرار گرفته اند
سؤال: آیا به وسائلی که در طول سال خریداری شده و یک بار مصرف هم نیستند ولی از احتیاجات هم به حساب نمی آیند و حداقل یک بار مصرف شده اند خمس تعلق می گیرد؟
جواب: در صورتیکه بر حسب شأن جزو وسائل زندگی محسوب می شوند هر چند از آن استفاده نشود خمس ندارد.
١٧ – خمس سرمایه مضاربه برای عامل
سؤال: شخصی مبلغی پول از کسی گرفته تا برای او کاری انجام دهد و سال خمسی او فرارسیده در حالی که مقداری از پول ها باقی مانده و هنوز در مقابل آن کار نکرده است. آیا به این پول خمس تعلق می گیرد؟
جواب: خمس ندارد.
١٨ – ملاک عدم وجوب خمس در مؤونه
سؤال: آیا ملاک عدم وجوب خمس در مؤونه استفاده از آن در طول سال است یا اینکه نیاز به آن در طی سال کافی است هرچند موردی برای استفاده از آن پیش نیاید؟
جواب: نیاز به آن کافی است.
١٩ – پرداخت سپرده ی حج از درآمد بین سال
سؤال: اگر کسی که درآمد بین سالش از مغازه یا ماشینی است که خمس آن را نداده آیا مخمس نمودن این درآمد قبل از گذشت سال جهت ثبت نام حج لازم است یا نه ؟
جواب: قطعا اگر منبع پول مخمّس نبوده درآمدآن نیزازابتدا مشمول حکم خمس مىشود ومخمّس نمودن آن الزامى است.
نکته مهم:
سود تابع اصل مال است. پس اگر اصل مال مخمّس نشده بود به این معناست که یک پنجم سود آن نیز از خمس اصل مال به دست آمده که او حقى در این خمس نداشته پس باید این خمس و به نسبت سود آن (که یک پنجم کل سود است) را بپردازد.
٢٠ – کتابی که دیگر به آن نیاز ندارد
سؤال: اگر کتابی یک بار خوانده شود و دیگر مورد نیاز نباشد و از مالی که به انسان بخشیده شده خریداری شده باشد، آیا خمس به آن تعلق می گیرد؟
جواب: چنانچه مورد نیاز بوده و الآن دیگر نیازی به آن نیست، خمس ندارد.
٢١ – عمره ای که هزینه ی آن از هدیه و قرض به دست آمده
سؤال: اینجانب در مدت ده روز آینده مشرف می شوم به عمره مفرده و این عمره هدیه از طرف پدرخانمم می باشد.
1ـ آیا باید خمس آن را من پرداخت کنم؟
2ـ پولی که جهت سفر می خواهم ببرم مبلغی قرض گرفته ام و مبلغی هم هدیه، آیا خمس دارد؟
3ـ لباس احرامی را خودم از درآمد خودم خریداری می کنم، آیا لباس احرام خمس دارد و باید پرداخت کنم؟
جواب: 1ـ در فرض سوال چیزی بر گردن شما نیست.
2ـ آنچه قرض گرفته اید خمس ندارد و در مورد هدیه، چنانچه هدیه تا پایان سال خمسى مورد استفاده قرار نگیرد، و سال خمسى بر آن بگذرد، بنابر احتیاط واجب خمس دارد.
3ـ چنانچه لباس احرام را از درآمد سال خریده اید و تا پایان سال خمسی مورد استفاده قرار گیرد خمس ندارد.
٢٢ – خانه ای که برای تبدیل به احسن فروخته می شود
سؤال: اگر خانه خریدم و بعد از مدتی فروختم و می خواهم بهتر را بخرم آیا به محض فروش باید خمس را دارد؟
جواب: چنانچه خانه مسکونی است خمس ندارد.
٢٣ – تعلق خمس به مبلغ ثبت نامی حج
سؤال: امروزه براى حجّ واجب ثبت نام مى کنند و پس از چند سال شخص را به حج مى فرستند. با توجّه به این که پول چند سال نزد آنها مى ماند و در همان سال خرج نمى شود، با رسیدن سال خمسى باید خمس آن را داد؟
جواب: هرگاه از درآمد همان سال ثبت نام باشد خمس ندارد.
٢٤ – خمس وسائلی که به نیت جهیزیه تهیه شده ولی در جای دیگری مصرف می شود
سؤال: شخصى لباس یا وسیله دیگرى براى جهیزیّه فرزندش مى خرد. پس از گذشت چند سال آن را از جهیزیّه بر داشته و به عنوان هدیه به فرزند دیگرش مى دهد، یا در مصادف ضرورى تر هزینه مى کند. آیا پرداخت خمس آن واجب است؟
جواب: خمس ندارد.
٢٥ – خمس پارچه ای که استفاده نشده
سؤال: شخصى پارچه چادرى تهیّه نموده، ولى به خاطر مشغله کارى، یا علل دیگر، نتوانسته آن را براى دوختن به خیّاط بدهد، و اکنون سال خمسى او فرا رسیده است، آیا خمس این چادر را باید بپردازد؟
جواب: در صورتى که نیاز به آن داشته، هر چند اتّفاقاً آماده مصرف نشده، خمس ندارد.
٢٦ – خمس اموال وقفی
سؤال: اگر ملکى را براى افراد معیّن، مثلا فرزندان خود، وقف کند خمس دارد؟
جواب: هرگاه قبل از گذشتن سال خمس وقف کند خمس ندارد.
٢٧ – خمس لوازم و اشیاء زینتی زندگی
سؤال: آیا اشیاى زینتى که در حدّ شأن خانواده است، مانند قاب عکس، ولى نداشتن آن نقص محسوب نمى شود، مشمول خمس است؟
جواب: لوازم زندگى اگر در حدّ شأن باشد خمس ندارد.
٢٨ – تعلق خمس به سود سپرده های حج
سؤال: در سالهاى اخیر بانک به سپرده هاى مربوط به حجّ و عمره سود مى دهد. لطفاً بفرمایید:
الف) گرفتن این سودها چه حکمى دارد؟
ب) آیا به سودهاى مذکور که سال خمسى بر آن مى گذرد خمس تعلّق مى گیرد؟
جواب: با توجّه به این که قراردادى بین مردم و سازمان حج در مورد سود منعقد نشده، و آنها با میل خود آن را مى پردازند اشکالى ندارد. و هرگاه سود را جزء هزینه حج به حساب آورند، خمس نیز به آن تعلّق نمى گیرد.
٢٩ – خمس کمک هزینه دانشجویی
سؤال: آیا به کمک هزینه دانشجویی (که ماهیانه به دلیل تحصیل در رشته ای به دانشجویان مشمول استعدادهای درخشان پرداخت می شود) خمس تعلق می گیرد؟
جواب: اگر سال بر آن بگذرد به آن خمس تعلق می گیرد بنابر احتیاط واجب.
٣٠ – خمس رهن منزل
سؤال: من مقداری پول به صاحب خانه ام به عنوان قرض الحسنه داده ام ( برای رهن منزل ) آیا سر سال باید خمس آن را بدهم؟
جواب: مادام که برای رهن به آن نیاز دارید خمس ندارد.
٣١ – خمس لوازم مورد نیاز
سؤال: اگر چیزی به نظر لازم باشد ولی در اخر سال دست نخورده باقی بماند آیا خمس دارد؟
جواب: به لوازمی که به طور معمول مورد نیاز است خمس تعلق نمی گیرد.
٣٢ – خمس دیه
سؤال: آیا به دیه خمس تعلق می گیرد؟
جواب: دیه خمس ندارد.
٣٣ – عدم تعلق خمس به وسیله نقلیه
سؤال: آیا به وسیله نقلیه شخصی خمس تعلق می گیرد ؟
جواب: خمس ندارد.
٣٤ – خمس منافعی که بدون قصد تجارت بدست آمده
سؤال: ابتداى عمل، چه درخت باشد و چه حیوان، قصد تجارت ندارد بلکه قصد مؤونه دارد و گاهى نه قصد مؤونه دارد و نه قصد تجارت بلکه مطلق مى گذارد و بعد از به دست آوردن ثمره و رشد و... هم تجارت و هم در خرج مؤونه استعمال مى کنند این جا درباره خمس چه حکم مى فرمایید؟
جواب: نسبت به مقدار مورد نیاز براى مؤونه و مصارف شخصى خمس ندارد و نسبت به مازاد آن خمس دارد.
٣٥ – خمس خانه مسکونی
سؤال: خانه مسکونى را که زمانى با مقدار کم خریده ام اکنون قیمت آن زیاده شده است آیا مازاد قیمت آن خمس دارد؟
جواب: خانه مسکونى هر اندازه هم قیمتش بالا برود خمس ندارد
٣٦ – خمس ارثی که تبدیل به پول نقد شده
سؤال: اگر ارثیه اى را که متعلّق خمس نیست بفروشند و تبدیل به نقد کنند آیا بعد از تبدیل مشمول خمس خواهد بود؟
جواب: مشمول خمس نیست.
٣٧ – عدم تعلق خمس به مالی که خمس آن داده شده
سؤال: اگر خمس پول را بپردازیم و بقیه آن تا سال خمسی آینده باقی بماند آیا به بقیه پول خمس تعلق می گیرد؟
جواب: به هر مالی فقط یک بار خمس تعلق می گیرد.
.jpg)
.jpg)
.jpg)
.jpg)
.jpg)
(1).gif)
(1)(3).jpg)
.jpg)
