١ – عمل بر طبق درک و فهم و اشتباه از رساله
سؤال: من روزی در رساله ی شما به اشتباه دیدم که می توان در سجده ذکر نگفت . این عمل را مداوم انجام ندادم ولی نمی دانم چند نمازم قضا شده . تاریخ این موضوع را نیز نمی دانم ولی بیش از یک ماه و کمتر از سه ماه است حال بگویید که چه کار کنم ؟ با تشکر
جواب: با توجه به اینکه در فهم رساله گرفتار خطا شده اید نماز های مزبور قضا ندارد ولی در آینده دقت کنید.
٢ – اعلان تغییر فتوی
سؤال: با توجه به اینکه طی استفتایی فرموده بودید اعلام تغییر فتوی احتیاط واجب است می خواستم بدانم چرا در مساله 15 رساله اعلام تغییر فتوی را لازم ندانسته اید؟
جواب: هرگاه تغییر فتوی به خاطر خطا باشد باید اعلان کند اما اگر طبق موازین خطایی سر نزده بلکه مدارک جدیدی پیدا کرده و فتوای او تغییر نموده اعلام آن لازم نیست.
٣ – بیان مسأله غلط و تکلیف آن اعمال
سؤال: اگر حکم مسأله ای را جویا شویم ولی ندانیم پاسخی که داده اند خلاف نظر مرجع تقلید است ولی پاسخ دهنده به ما اطمینان دهد که پاسخش مطابق نظر مرجع است مثلا بگوید نماز و روزه ما در سفر خاصی ناتمام است ولی مرجع بگوید نماز و روزه کامل است و نظر مرجع را پس از گذشتن از موقع سفر فهمیده باشیم و به نظر پاسخ دهنده عمل کرده باشیم تکلیف چیست؟
جواب: احتیاط آن است که آن اعمال را قضا کنید.
٤ – عدم وجوب تفحص از مرجع تقلید سوال کننده
سؤال: آیا کسی که از ما روحانیون سوال شرعی می پرسد حتما باید مرجعش را بپرسیم و اگر ندانیم که مقلد کدام مرجع بوده فتوای شما را بگوییم و او عمل کند مدیون هستیم؟
جواب: اشکالی ندارد.
٥ – قطع یا شک به خطا بودن حکم حاکم شرع یا مرجع تقلید
سؤال: در چه صورت حکم کسی را که به عنوان حاکم شرع حکم می دهد نباید پذیرفت؟
جواب: تنها در موردی که یقین قطعی و از طریق صحیح به خلاف فتوا پیدا کنید می توانید آن را رها کنید.
٦ – پاسخ به احکام طبق نظر مرجع خود
سؤال: اگر مسأله ای را از ما (روحانی، مسئله گو یا غیر آن) بپرسند، آیا لازم است مرجع تقلید مخاطب را جویا شویم یا اینکه می توانیم بر اساس نظر مرجع خود و بدون ذکر نام هیچ مرجعی حکم را بیان کنیم؟
جواب: در فرض سوال، می توانید بر اساس فتوای مرجع خود جواب دهید.
٧ – اعلام تغییر فتوی به مقلدین
سؤال: اگر از روی عمد تغییر فتوای مرجع تقلید را به دیگران اطلاع ندهیم آیا این عمل ما حرام است یا مکروه و یا اینکه مانعی ندارد ؟
جواب: احتیاط واجب آن است که اگر اطلاع پیدا کردید اطلاع دهید.
٨ – جاهل قاصر و مقصر در شرایط کنونی
سؤال: با عنایت به اینکه پس از پیروزی انقلاب اسلامی در تمامی نقاط ایران رسانه هایی مثل صدا و سیما وجود داشته و همچنین با توجه به حضور روحانیت در اقصی نقاط ایران و دسترسی به رساله احکام عملیه مراجع و امکان ارتباط تلفنی حتی با برخی مراجع عظام تقلید از نقاط مختلف ایران و همچنین وجود سایت های اینترنتی مراجع عظام تقلید وجود دارد، در شرایط کنونی تعریف جاهل قاصر و جاهل مقصر چیست؟
جواب: جاهل قاصر ممکن است در کنار حوزه های علمیه هم وجود داشته باشد و آن کسی است که مسئله ای را اشتباه فهمیده یا اصلاً به ذهنش نمی آمده که چنین مسئله ای وجود داشته باشد یا اهل مطالعه بوده و در مطالعه به خطا رفته، همه اینها جاهل قاصر هستند