١ – تقلید در زمان معصومین
سؤال:آیا تقلید در زمان صدر اسلام هم بوده است؟
جواب: تقلید از زمان رسول خدا (صلی الله علیه و آله) به صورت ساده تر از امروز وجود داشته و اصحاب ائمه (علیهم السلام) نیز بعضاً تقلید می کردند و بسیاری از اصحاب آنها تقلید از علمای محل خود می کردند.
٢ – زمان شروع مرجعیت
سؤال:مرجعیت در اسلام از چه زمانی شروع شده است؟
جواب: مرجعیت بعنوان نیابت خاصه (یا اجازه خصوصی از طرف پیامبر (ص) یا امام (ع) از زمان خود پیامبر (ص) و ائمه (ع) شروع شده است و به عنوان نیابت عامه (اجازه عمومی) از زمان غیبت امام زمان (عج) شروع شده است.
٣ – معنی تقلید کردن
سؤال:چرا باید از کسى تقلید کنیم؟ آیا در این زمینه، حدیث یا آیه اى وجود دارد؟
جواب: تقلید به معنى رجوع غیر متخصّص به متخصّص است؛ به همان دلیل که شما در مسایل طبّى، به طبیب و در مسایل ساختمانى، به مهندس ساختمان و در سایر کارها، به اهل خبره آن کار مراجعه مى کنید، در احکام اسلام نیز باید به فقیه، که متخصّص در دین است، مراجعه شود، قرآن مجید مى فرماید: «فَاسْئَلُوا اَهْلَ الذِّکْرِ اِنْ کُنْتُمْ لا تَعْلَمُونَ(سوره نحل آیه 43); یعنى اگر چیزى را نمى دانید، از اهل اطّلاع سؤال کنید.
٤ – دلیل وجوب تقلید
سؤال:خواهشمندم بفرمایید چرا تقلید واجب است؟
جواب: به دلیل عقل و بناى عقلاى دنیا که جاهل در هر مسأله اى باید به عالم رجوع کند، آیا شما هرگاه مریض شوید از طبیب دستور نمى گیرید، احکام دین را نیز باید از متخصّصان آن فراگرفت.
٥ – لزوم تقلید در تمامی مسائل برای مقلدین
سؤال:پدرم می گوید باید یا مقلد باشی یا مجتهد ولی من در جواب او می گویم من در مسائلی که خودم از نظر عقلی تشخیص دهم صحیح یا اشتباه است به هیچ مجتهدی نیاز ندارم و فقط در مسائلی که نتوانم به درستی تصمیم بگیرم به سراغ رساله می روم ولی ایشان می گوید تو کافر هستی
جواب: سخن شما درست مثل این است که بگویید : من در بیماری هایی به طبیب رجوع می کنم که خودم نوع بیماری و راه درمان را تشخیص ندهم به یقین هیچ کسی جز اطباء نمی تواند حتی داروی یک بیماری ساده را مانند سرماخوردگی دقیقاً تشخیص دهد پس باید در همه آنها به شخص متخصص رجوع کند و سؤال سابق شما نشان می دهد که اگر بخواهید به فکر خودتان عمل کنید گرفتار اشتباهات بزرگی می شوید که خلاف قرآن مجید است ولی در هر حال سخن شما در برابر پدر گرچه اشتباه بوده اما سبب کفر نمی شود.
٦ – دلیل تقلید از مرجع تقلید
سؤال:آیا درقرآن آیه ای درمورد تقلید وجود دارد؟
به بیان دیگر چطور میتوانیم شخصی را که فقط قرآن را قبول دارد درمورد مساله تقلید آن هم در زمان غیبت امام زمان متقاعد کنیم؟
جواب: تقلید به معنای رجوع به متخصص است و این از احکام بدیهی عقل است که چیزی را که نمی دانید از کسی که می داند بپرسید. (فاسئلو أهل الذکر إن کنتم لا تعقلون)
٧ – پاسخگو بودن فقه نسبت به تمام اعصار
سؤال:با پیشرفت علم، ممکن است مسائلى پیش آید که در قرآن و دیگر منابع اسلامى ذکرى از آن به میان نیامده باشد، و کمک گرفتن از عقل به تنهایى، با توجّه به این که اشتباهات بسیارى دارد، کافى نباشد. با توجّه به این مطلب، آیا مراجع محترم مى توانند پاسخگوى تمام مسائل شرعى نسل آینده باشند؟
جواب: در اسلام یک سلسله قواعد کلّى وجود دارد که پاسخگوى همه مشکلات در تمام اعصار است. و به همین جهت هر سؤالى از ما در مورد مسائل جدید بشود به کمک آنها به حمدالله پاسخ گو هستیم، و هیچ بن بستى وجود ندارد.