مشکل بیدار شدن برای نماز صبح (مرجع تقلید آیةالله خامنه ای)-متفرقه

مشکل بیدار شدن برای نماز صبح (مرجع تقلید آیةالله خامنه ای)

سوال سلام علیکم. اینجانب بعضی مواقع سال که نماز صبحم متاسفانه دیر میشود، با وجود اینکه هوا کاملا روشن هست، ولی در تقویم اوقات شرعی 20 دقیقه به طلوع آفتاب مانده، و بعد از ادای نماز احساس بدی به من دست میدهد، که فکر میکنم نمازم قضا شده، میخواستم بدانم که تکلیف نمازهای من چیست در ضمن برای بیدار شدن اول وقت برای نماز صبح باید چکار کنم؟ خیلی ممنون.
مرجع تقلید: حضرت آیت الله العظمی خامنه ای(مدظله)

جواب پسرم جا دارد از تأخیر نماز صبح نگران باشد و به شما احساس بدی دست دهد زیرا اگر کسی بداند در خواب ماندن از نماز اول وقت خصوصاً صبحها چه چیزی را از دست میدهد لحظه ای درنگ نمیکند، لذا برخی از عواملی که در معارف اسلام موجب سلب توفیق از نماز اول وقت خصوصاً نماز صبح میشود را یادآور میشوم:

الف : عوامل مادی مانند:
1- نداشتن نظم و برنامه ریزی،
2- پرخوری در شب،
3- کسالت و تنبلی،
4- غرق شدن در تفکرات مادی و دنیائی،
5- خوردن غذاهایی در شب که موجب سستی بدن و اعصاب در شب میشود مانند: (ماست، دوغ، کشک، خوردن غذاهای چرب و سنگین و...).
ب : عوامل معنوی
1- ضعف در خداشناسی و عشق بخدا،
2- انجام گناه، (اعمال و رفتار انسان در طول روز نقش مهمی در توفیق انسان به انجام عبادات دارد و هر چه انسان به گناه آلوده شود توفیقات معنوی از او سلب میگردد).

3- ضعف اراده، (آقا أمیرالمؤمنین علی (علیه السلام) میفرمایند: « ضادوا التوانی بالعزم»؛ به وسیله عزم، با سستی مبارزه کنید).
راهکارهایی برای حل این مشکل:
اول : تنظیم فعالیت های روزانه، (علاوه بر کار معاش).
1- ایجاد برنامه هایی منظم، (برای جلوگیری از خستگی مفرط)،
2- انتقال فعالیت های شبانه به بعد از نماز صبح، (معمولا برخی از فعالیت ها تا پاسی از شب به طول می انجامد و باعث خواب ماندن از نماز صبح میشود اما با انتقال این فعالیت ها به بعد از نماز صبح علاوه بر از دست ندادن نماز ، بازدهی بیشتری نیز نسبت به فعالیت های خود کسب میشود).

3- داشتن مراقبه، مشارطه و محاسبه؛ (یعنی با خود شرط کنیم که گناهی انجام ندهیم سپس در طول روز مراقب اعمال خود باشیم و شب اعمال خود را محاسبه کنیم تا ببینیم آیا تقوی را رعایت نموده ایم و آیا در طول روز گناهی مرتکب شده ایم تا در صورتی که تقوی را رعایت ننموده ایم توبه نموده و با خود شرطی را بگذاریم تا دیگر مرتکب آن گناه نشویم).
4- ترک رفتن به محیط هاى نامناسب و ترک تماشاى فیلم هاى مبتذل و آلوده به گناه و... .
5- ترک ارتباط با نامحرم، (یعنی ترک گفتگو با جنس مخالف و نگاه به آنها و خندیدن در حضورشان).
6- انجام مطالعه. (برای آشنائی با وظایف شرعی و دینی، خصوصاً در این موارد).
دوم : تنظیم خوراک شبانه،
1- خوردن شام در اول شب، (زیرا هر چه وقت خوردن شام به اول شب نزدیک تر بوده و با وقت خواب فاصله داشته باشد هم خواب راحت تری خواهید داشت و هم برای نماز صبح با مشکل کمتری مواجه میشوید).
2- قبل از خواب چیزی نخورید، (اگر در فاصله ی زمانی کمتر از دو ساعت به خوابیدن، چیزی بخورید وبعد به رختخواب بروید بدن شما درگیر هضم غذا خواهد بود و این امر می تواند در خواب شما اختلال ایجاد کند و یا اصلا زمان به خواب رفتنتان را طولانی کند).
3- شبها زود بخوابید، (تحقیقات نشان داده است که خواب یک سوم اول شب کاملتر و با آرامش تر است و خستگی را از انسان، بهتر خارج میکند).
4- ترک پرخوری، (کم خوری غیر از نخوردن یا بد خوردن است، رسول اکرم «صلی الله علیه و آله و سلّم» میفرمایند: کُلْ وَ أَنْتَ تَشْتَهِی وَ أَمْسِکْ وَ أَنْتَ تَشْتَهِی در حالی که اشتها داری ، بخور و در حالی که اشتها داری ، از خوردن دست بکش).
5- ترک خوردن مال حرام.
سوم: چگونگی خواب و استراحت برای بیدار شدن در سحر،
1- زود خوابیدن، (بطوری که تا ساعت ده شب در رختخواب باشیم).
2- خواب قیلوله و قبل از ظهر، (خواب قیلوله مختصر ولی بسیار مفید است. پیامبر گرامی اسلام (صلی الله علیه و آله و سلّم) میفرماید: از خوردن غذاى سحر براى روزه‏ کمک بگیرید و از خواب قیلوله براى بیدار شدن.
3- تنظیم محل استراحت، (بطوری که مُشرف به پنجره و فضاى باز باشد تا تغییرات جوّى «رنگ آسمان و تغییرات نور هوا» براى شما ملموس باشد).
4- خوابیدن در محل بی سر و صدا، (اگر اطرافیانتان دیر مى‏خوابند، محل خوابتان را در جائى که سر و صداى کمترى دارد و مزاحمتى براىتان نیست انتخاب کنید و هر چقدر زودتر بخوابید و هرچه خواب شما با آسودگى و در محیطى آرام صورت گیرد، بالطّبع برخاستن شما براى کارهاى صبح، بهتر و و مقدورتر خواهد شد. گفته اند: حداقل 6 ساعت خواب براى یک انسان مورد نیاز است در این مدت زمان بدن باید طورى به خواب برود که استراحت عمیق احساس شود. اگر انسان بعد از این نوع استراحت، خودانگیز از خواب بیدار شد این نشانگر خواب و استراحت به میزان مطلوب است).
5- تنظیم محیط خواب برای بیدار شدن، (مثلا داشتن یک اتاق خواب منظم و مرتب و تمیز میتواند در سحرخیز ی موثر باشد و نظم اتاق خواب موجب میشود که احساس کنید سر زمانی که با خود قرار گذاشته اید باید از خواب بیدار شوید).
6- خوابیدن به اندازه کافی، (حقیقتاً داشتن خواب کافی ، زود بیدار شدن از خواب را چندین بار آسان تر میکند).
7- اصرار بر تمرین دادن بدن، (رأس ساعت خاص از خواب بیدار شوید تا زود و به موقع بیدار شدن برایتان عادت شود).
8- رعایت آداب خواب، (مانند: وضو گرفتن، خواندن سوره های توحید و معوذتین، ذکر صلوات و تسبیحات اربعه و تسبیح حضرت زهرا ( سلام الله علیها )، خواندن آیة الکرسی بخصوص خواندن آیه آخر سوره کهف «قُلْ إِنَّما أَنَا بَشَرٌ مِثْلُكُمْ یُوحى‏ إِلَیَّ أَنَّما إِلهُكُمْ إِلهٌ واحِدٌ فَمَنْ كانَ یَرْجُوا لِقاءَ رَبِّهِ فَلْیَعْمَلْ عَمَلاً صالِحاً وَ لا یُشْرِكْ بِعِبادَةِ رَبِّهِ أَحَداً ». یاحقّ.