فتاوای آیت الله العظمی فاضل لنکرانی (قدس سره)-تیمّم

سؤال 190 :شخص جنب كه در شب دسترسى به آب ندارد، آيا مى تواند جهت نماز شب تيمم كند؟

جواب: بلى، در صورتى كه مى داند تا اذان صبح نمى تواند غسل كند مى تواند با تيمم نماز شب را بخواند

سؤال 191 :كيفيت تيمم دادن نايب را بيان فرماييد؟

جواب: به اين طريق است كه نايب دستهاى كسى را كه نمى تواند تيمم كند در صورت امكان به زمين يا چيزهايى كه تيمّم بر آن صحيح است بزند و به پيشانى و پشت دستهاى او بكشد و اگر دستهاى او قابل حركت نيست نايب دستهاى خود را به زمين بزند و به پيشانى و پشت دستهاى او بكشد.

سؤال 192 :آيا تيمم بر موزاييك و يا بر سنگ مرمر صحيح است؟

جواب: تيمم بر خاك و سنگ و ريگ صحيح است و با نبودن آنها بر موزاييك مانع ندارد.

سؤال 193 :كسى كه به خاطر بيمارى، ناگزير از تيمّم شده است، اگر قبل از شروع به نماز، بتواند وضو يا غسل كند، تكليف چيست؟

جواب: اگر قبل از شروع به نماز عذر مجوز تيمم بر طرف شود تيمّم باطل مى شود و بايد وضو بگيرد.

سؤال 194 :شخصى كه به علّت بيمارى، براى انجام وضو و غسل، نمى تواند از آب سرد استفاده كند و آب گرم در دسترس نباشد، چنانچه تيمم كرد، تكليف او در دو مورد زير، بعد از امكان استفاده از آبگرم چيست؟

الف ـ قبل از نماز صبح؟

ـ بعد از نماز؟

جواب: الف: تيمم باطل است.

ب: نماز صحيح است

سؤال 195 :اگر بيمار به جهت خوف از ضرر، تيمم جبيره اى انجام دهد و پس از نماز معلوم شود خوف او بى مورد بوده است، چه تكليفى دارد؟

جواب: اعاده نماز لازم نيست، ولى اگر اعاده كند بهتر است

سؤال 196 :آيا توصيه پزشك و پرستار، به بيمار مبنى بر ضرر داشتن روزه و يا حركت اعضا و استعمال آب براى وضو و نماز، از نظر شرعى مجوّز محسوب مى شود يا نه؟

جواب: چنانچه متخصص و متعهد باشد، گفته وى را لازم است قبول كرد

سؤال 197 :آيا با تيمم بدل از غسل جنابت مى توان وارد مسجد شد و يا در نماز جماعت شركت كرد؟

جواب: مادامى كه عذر باقى است ورود به مسجد و شركت در نماز جماعت اشكال ندارد. ولى اگر به علت ضيق وقت تيمم كرده تنها به مقدار خواند نماز واجب مى تواند در مسجد بماند

سؤال 198 :با توجّه به اينكه برخى از فتاوى، منوط به عنوان «ضرورت» و «عسر و حرج» مى گردد، خواهشمند است مقصود از اين دو عنوان را بيان فرماييد

جواب: ضرورت به معناى ناچارى و نياز و احتياج است و موارد فرق مى كند و داراى مراتبى است.عسر به معناى سختى و فشار و مشكل و دشوار بودن است و مراتبى دارد. حرج به معناى تنگنا و جبر و واداشتن و گناه است. فعل حرجى يعنى كارى طاقت فرسا و مشقّت دار و حرج هم مراتبى دارد و موارد بكار بردن اينها متفاوت است كه بايد مورد توجه قرار داد، و اثر مترتب كرد.

ج2:

سؤال 167 ـ كسى كه وظيفه اش جمع بين وضو و تيمم است، آيا اول تيمم كند يا فرق نمى كند؟

جواب: فرق نمى كند.

سؤال 168 كسى كه وظيفه اش تيمم است، آيا مى تواند قبل از وقت نماز، تيمم كند؟

جواب: بنابر احتياط واجب نبايد پيش از وقت نماز براى نماز تيمم كند بلى اگر براى كار واجب يا مستحبى مثل خواندن نماز قضا تيمم كند و تا وقت نماز عذر او باقى باشد، مى تواند با همان تيمم نماز بخواند

سؤال 169 ـ آيا با تيمم بدل از غسل مى شود نماز خواند يا وضو هم لازم است؟

جواب: با تيمم بدل از غسل جنابت وضو لازم نيست، ولى با تيمم بدل از غسلهاى ديگر بايد وضو بگيرد و

اگر نتواند وضو بگيرد بايد تيمم ديگرى بدل از وضو انجام دهد

سؤال 170 ـ شخصى از غسل جنابت معذور است و تيمم كرده و شايد عذرش چند روز باقى باشد، آيا براى نمازهاى بعد، وضو كافى است يا بايد در هر وقتِ نماز، تيمم بدل از غسل را تكراركند؟

جواب: اگر عملى كه مبطل وضو باشد انجام داده بايد وضو بگيرد ولى تكرار تيمم لازم نيست، مگر اينكه دو مرتبه جنب شود

سؤال 171 ـ كسانى كه دور از شهر كار مى كنند و عادتاً دسترسى به آب ندارند و بدن و مخرج بول آنها نجس است و اگر بخواهند به شهر يا به جايى كه آب هست بروند، نماز قضا مى شود، چه وظيفه اى دارند؟

جواب: در فرض سؤال تيمم كنند و با همان بدن نجس نماز بخوانند و نماز آنها صحيح است و قضا هم دارد.

سؤال 172 ـ اگر عضو صحيح است ولى نجس شده و تطهير آن ممكن نيست يا مشقت دارد، وظيفه چيست؟

جواب: در فرض سؤال، وظيفه تيمم است، بلى اگر عين نجاست روى عضو باشد و برطرف كردن آن ممكن نباشد، يا عسر و حرج و مشقت غيرقابل تحمل داشته باشد، حكم جبيره را دارد و بهتر است تيمم هم بكند

سؤال 173 ـ شخصى صبح احتياج به غسل پيدا كرده و به علت خجالت، تيمم مى كند آيا صحيح است؟

جواب: در مسائل شرعى خجالت، عذر ومجوّز تيمّم نيست ولى اگر وقت تنگ شد، واجب است تيمم كند ونماز خود را بخواند و نماز صحيح است و قضا ندارد

سؤال 174 ـ كسى است كه يك دست او از مچ قطع شده است ولى ذراع او باقى است، لطفاً كيفيت تيمم اين فرد را بيان كنيد.

جواب: در فرض سؤال با دست سالم به زمين بزند و تمام پيشانى را مسح كند و احتياط كامل استحبابى در اين است كه علاوه بر اين با دست سالم و ذراع دست ديگر به زمين زده و با هر دو پيشانى رامسح كند و بعد اگر دست راست سالم است، پشت دست سالم را به زمين بكشد و ذراع دست ديگر را به زمين زده و با آن پشت دست راست را مسح كند و بعد با دست راست پشت ذراع دست ديگر را مسح كند و اگر دست چپ سالم است اول با دست چپ پشت ذراع دست راست را مسح كند و بعد پشت دست چپ را به زمين بكشد و بعد با ذراع دست راست پشت دست چپ را مسح كند.

سؤال 175 ـ لطفاً كيفيت تيمم كسى كه دو دست او از مچ قطع شده ولى ذراع آنها باقى است بيان كنيد

جواب: اول پيشانى خود را به نيت تيمم به زمين بكشد بعد با ذراع و دستهاى خود به زمين بزند و پيشانى خود را با هر دو ذراع مسح كند و بعد پشت هر ذراع را با ذراع ديگر مسح كند و ترتيب دست راست و چپ بايد رعايت شود.

فتاوای آیت الله العظمی فاضل لنکرانی (قدس سره)