انهار
انهار
امکانات سایت
مطالب خواندنی

شرايط مستحقّين زكات

بزرگ نمایی کوچک نمایی

پرداخت زكات به معتاد

سؤال 1827. آيا مى شود زكات را به افراد فقير معتاد به ترياك داد؟

جواب:  اگر صرف در كشيدن ترياك مى كند، در ابتداى معتاد شدن نمى تواند به او بدهد؛ ولى اگر معتاد شده است، عدم پرداخت مبنى بر حرمت ادامه اعتياد است، و اگر صرف در ضروريات خود و عيالش مى كند، پرداخت زكات به او مانعى ندارد و هم چنين اگر ندانيم كه آن را چه مى كند.

 

ميزان فقر

سؤال 1828. معيار در فقر افراد چيست؟ آيا شخصى كه مثلاً حدود پانصد تومان پول ندارد، ولى از لحاظ خوراكى چندان در مضيقه نيست، مى توان به او زكات داد؟

جواب:  فقير و مستحقّ زكات است.

 

كسى كه در صورت فروش ملكش غنى است

سؤال 1829. شخصى داراى باغى است كه اگر بفروشند غنى مى شود؛ ولى به طمع گران ترشدن نمى فروشد. آيا مى توان به او زكات داد؟

جواب:  اين شخص فقير نيست.

 

دادن زكات به داماد يا عروس

سؤال 1830. در چه صورتى شخص مى تواند زكات مال را به داماد يا عروس خود بدهد؟

جواب:  در صورتى كه فقير باشند.

 

خرج زكات براى تحصيل فرزند

سؤال 1831. در صورت فقر پسر، پدر مى تواند زكات را براى تحصيل فرزند در دانشگاه يا حوزه به پسر خود پرداخت نمايد؟

جواب:  در اين جهت با ديگران فرقى ندارد.

 

پرداخت زكات به پسر فقير

سؤال 1832. پدر اينجانب حدود هفتاد سال سن دارد و شغل او كشاورزى است. بنا به اقرار خودش زكات را خوب حساب نكرده است، يعنى دقيق زكات تسعه (نه گانه) را نداده و يقين دارد به عهده او زكات تسعه هست. هم چنين ردّ مظالم به عهده او است. آيا اكنون براى برى ء الذّمه شدن مى  تواند يك جا همه را حساب كند و به پسر فقير خود بدهد و پسر براى خود زن بگيرد؟ آيا اجازه مى  فرماييد پدرم موارد مذكور را خرج عروسى برادر فقيرم كند؟

جواب:  شايد بتواند، مگر اين كه احتياط اين است كه به شخص مستحقّ شريف بدهد و او بذل كند به پسرش كه مى خواهد ازدواج كند.

 

دادن زكات به ربيبه

سؤال 1833. آيا انسان مى  تواند مقدارى از زكات را كه مديون است به ربيبه  ى خود پرداخت نمايد؟

جواب:  ظاهرا مى تواند.

 

دادن زكات به افرادى كه گاهى اوقات نماز مى خوانند

سؤال 1834. آيا به يك خانواده  ى مسلمان شيعه كه بعضى از افراد اين خانواده گاهى نماز مى  خوانند و گاهى نمى  خوانند، مى  توان زكات داد؟

جواب:  اگر به قدر ضروريات آن ها بدهد، اشكال ندارد، (مسأله  ى 1537 رساله).

 

پرداخت زكات به فقير سنى مذهب

سؤال 1835. آيا زكات را مى توان به فقير سنى مذهب پرداخت نمود؟

جواب:  خير، نمى  توان، (مسأله  ى 1534 رساله).

 

گرفتن زكات از يك فرد سنى مذهب

سؤال 1836. آيا فقير شيعه مى تواند از يك نفر سنى، زكات بگيرد؟

جواب:  بله، مى تواند.

 

ترجيح بين فقراى محل زراعت و محل سكونت

سؤال 1837. كشاورزى در شهر سكونت دارد و جهت زراعت به روستايى در 25 كيلومترى آن شهر مى رود. هم در آن روستا و هم در شهر محل سكونت خود، افراد مستحقّ وجود دارند. او زكات زراعتش را به كدام دسته از فقرا بدهد بهتر است؟

جواب:  اگر در شهر خودش مستحق پيدا شود، مى تواند زكات را به روستا ببرد؛ ولى مخارج بردن به آن محل را بايد خودش بدهد، و اگر زكات تلف شود، ضامن است؛ مگر آن كه به درخواست حاكم شرع برده باشد.

 

محاسبه بدهى بدهكار از زكات

سؤال 1838. شخص فقيرى به بنده بدهكار است و توانايى پرداخت بدهى خود را ندارد. آيا مى  توانم بدهى او را از زكات مالم حساب كنم و ديگر از او طلب نكنم؟

جواب:  بله، مى توانيد اين كار را بكنيد.

 

دادن زكات به پدر و مادر

سؤال 1839. در چه صورت زكات فرزند به پدر و مادرش مى رسد؟

جواب:  فرزند نمى تواند زكات خود را در محدوده  ى نفقه واجبه، به آن ها بدهد، و در غير آن مانعى ندارد.

 

عدم جواز پرداخت زكات غير سيد به سيد

سؤال 1840. آيا جايز است غير سيّد كفارات و مظالم و صدقات خود را به سيّد بدهد؟

جواب:  احتياط مستحب است كه به سيّد ندهند؛ ولى زكات جايز نيست.

 

ممنوعيت دريافت زكات غير سيّد توسط سيّد

1841. آيا سيّد مى تواند از غير سيّد زكات بگيرد؟

جواب:  كسى كه سيّد است، نمى  تواند از غير سيّد زكات بگيرد. (مسأله  ى 1542 رساله).

 

پرداخت زكات در قالب هديه به بستگان

سؤال 1842. شخصى كه زكات بايد بپردازد، اگر فرزند، داماد يا يكى از بستگانش طلبه باشد، آيا مى تواند به صورت هديه، لوازم خانه يا كتاب مورد نياز او را خريده و از زكات خود محاسبه نمايد؟

جواب:  ظاهرا از غير واجبات، واجب النّفقه مى تواند اداى زكات كند و لازم نيست بگويد زكات است.

 

افرادى كه منكر زكات  اند

سؤال 1843. اگر كسانى باشند كه زكات نمى دهند و وقتى با آن ها بحث مى كنيم، زكات را قبول ندارند، آيا آن ها كافر و نجس اند؟ معاشرت با چنين افرادى چه حكمى دارد؟

جواب:  اگر منكر اصل زكات هستند، كافر و نجس اند. (با توضيح مذكور در مسأله ى 110 رساله.)

 

نانى كه از گندم زكات نداده پخت شده است

سؤال 1844. آيا نانى كه از گندم زكات نداده، پخته شده است را مى توان خورد؟

جواب:  اگر زكات آن را از مال ديگر بدهند، مى توان خورد.

 

نماز خواندن در لباسى كه از مال زكوى تهيه شده است

سؤال 1845. آيا با مال زكوى مى توان لباس خريد و در آن لباس نماز خواند؟

جواب:  اگر با عين پولى كه زكات آن را نداده  اند لباس بخرد تا زمانى كه از پول ديگرى زكات آن را نداده اند، نماز خواندن در آن لباس حرام و بنابر احتياط باطل است.

 

نماز خواندن در خانه  ى كسى كه زكات پرداخت نمى كند

سؤال 1846. اگر كشاورزانى باشند كه درآمد آن ها از طريق زراعت است و لكن زكات پرداخت نمى  كنند و با اين درآمد خانه و مسكن تهيه كرده  اند، نماز خواندن در خانه  ى آن ها چه حكمى دارد؟

جواب:  نماز خواندن در آن خانه اشكالى ندارد.

 

عقد ازدواج كسانى كه زكات پرداخت نمى  كنند

سؤال 1847. اگر كسانى زكات پرداخت نكنند و با عين مال زكوى، ازدواج كرده  اند، عقد آن ها چه حكمى دارد؟

جواب:  عقد آن ها صحيح است.

گفتن اين كه مال پرداختى به فقير، زكات است

سؤال 1848. چيزى را كه انسان بابت زكات به فقير مى دهد، آيا لازم است به او بگويد كه زكات است؟

جواب:  خير، لازم نيست.

 

پرداخت معادل زكات از فرش هاى خانه

سؤال 1849. آيا كسى مى تواند معادل زكاتى كه بر او تعلّق گرفته از فرش هاى خانه اش به مسجد محل بدهد و براى خودش فرش نو تهيه كند؟

جواب:  ظاهرا مى  تواند از باب قيمت بدهد؛ اگر متولّى شرعى راضى شود. (به مسأله  ى 1550 رساله مراجعه شود.)

 

دريافت زكات و خرج آن براى عيال سيّده

سؤال 1850. اگر شخص غير سيّدى زكات بگيرد، مى تواند خرج عيالش كه سيّده مى باشد، نمايد؟

جواب:  بله، مى تواند.

 

مصرف يا تعويض پول جدا شده بابت زكات

سؤال 1851. آيا پولى كه بابت وجوه شرعيه ـ مانند زكات اموال و فطره ـ ، جدا و تعيين شده را مى توان مصرف نمود و يا با پول ديگر تعويض نمود؟

جواب:  نمى  توان آن را مصرف كرد؛ ولى تعويض آن اشكال ندارد، در موردى كه تفاوتى در تعلّق اغراض عقلائيه ندارد و مستحقّين راضى هستند.

 

فروش مال زكوى و پرداخت پول آن

سؤال 1852. آيا مى توان مال زكاتى را فروخت و سپس به مقدار زكات از پول آن جدا كرده و پرداخت نمود؟

جواب:  بله، مى  توان، (مسأله  ى 1550 رساله).

 

خريد و فروش مال زكوى

سؤال 1853. آيا خريد و فروش مال زكوى جايز است؟ در اين صورت زكات آن بر عهده فروشنده است يا خريدار؟

جواب:  جايز نيست، مگر بعد از جداكردن مقدار زكات يا اداى آن از مال ديگر وگرنه معامله نسبت به آن مراعى است.

 

پرداخت وجه به نيّت زكات يا مظالم

سؤال 1854. شخصى علم اجمالى دارد كه زكات يا مظالم بر عهده  اش است. حال كه مى  خواهد وجهى را به مستحقّ بدهد، به چه نيّت اين كار را انجام دهد؟

جواب:  به نيّت امر فعلى و ما فى الذمّه.

 

دادن زكات پدر به فرد مستحقّى كه مدّ نظر پدر نبوده است

سؤال 1855. پدرى زكات مالش را جدا كرده و مى خواهد به فرد خاصى بدهد. آيا پسر بدون اذن او مى تواند زكات را به فرد مستحقّ ديگرى بدهد؟

جواب:  خير، نمى تواند اين كار را بكند.

 

پرداخت زكات سال هاى متمادى در يكجا

سؤال 1856. آيا پيرمرد كشاورزى كه تا كنون زكات نداده، مى تواند زكات همه ى سال هايش را يك جا حساب كند و بپردازد؟ اگر در حال حاضر قدرت بر اين كار نداشته باشد چه كند؟

جواب:  بله، بايد تمام آن ها را بدهد؛ هر چند به تدريج باشد يا اگر ندارد، آن را وصيت كند.

 

نيّت در هنگام پرداخت زكات فطريه  ى عقب افتاده

سؤال 1857. اگر پرداخت زكات فطره چند روز به تعويق بيفتد، هنگام پرداخت آن نيّت ادا داشته باشيم يا نيّت قضا؟

جواب:  اگر كنار هم نگذاشته، احتياط مستحب آن است كه بعدا قضا كند؛ ولى اظهر اين است كه زكات فطره ديگر بر او واجب نيست، ولى معصيت كرده است.

 

اولويت بين پرداخت زكات يا بدهى متوفّى

سؤال 1858. اگر فرد متوفّى بدهكار باشد و مال زكوى نيز داشته باشد، امّا اموال ديگر او به قدرى نيست كه كفاف بدهى او را بدهد، پرداخت زكات او در اولويت قرار دارد يا بدهى او؟

جواب:  چون زكات اوّلاً به عين مال تعلق مى گيرد به همين جهت اولويت لزوميه دارد، (مسأله  ى 1478 رساله).

 

پرداخت مبلغ زكات پنجاه سال پيش

سؤال 1859. شخص متوفّى پنجاه سال پيش وصيت كرده كه مبلغ معينى را بابت زكات بدهند ولى ورثه عمل نكرده اند. حال كه مى  خواهند عمل كنند، همان مبلغ را بدهند يا ارزش امروزى آن را حساب كنند؟

جواب:  احتياطا بايد در مابه التفاوت آن با حكم شرع مصالحه كنند.

 

تصرف ورثه در اموال ميتى كه زكات بر آن ها واجب شده است

1860. آيا ورثه مى  توانند در اموال ميتى كه زكات بر آن ها واجب شده، تصرّف كنند؟ در صورت تصرّف آيا بر ذمّه آن ها است كه جبران كنند؟

جواب:  قبل از اخراج زكات يا كنار گذاشتن آن نمى  توانند در آن تصرف كنند و اگر كردند، ضامن هستند.

 

جمع  آورى خمس و زكات توسط حاكم اسلامى

سؤال 1861. آيا حاكم اسلامى مى  تواند نسبت به جمع  آورى خمس و زكات اقدام نمايد و در اين راه خشونت به خرج دهد؟

جواب:  مى تواند طلب الزامى كند.

 

توانايى حكومت اسلامى در تغيير نصاب زكات

سؤال 1862. آيا حكومت اسلامى مى  تواند بنا به مصالح جامعه نصاب زكات را بيشتر يا كمتر وضع كند؟

جواب:  نصاب خاص، شرط عنوان زكات است.

 

فلسفه تشريع و اهداف زكات

سؤال 1863. فلسفه  ى تشريع زكات و اهداف آن را با توجه به آيات و روايات، بيان فرماييد؟

جواب:  رسيدگى به فقيران و رفع حاجت آن ها و نموّ مال و زيادى در عمر و مصالح ديگر از جمله حكمت هاى تشريع زكات است.

 

تغيير مصارف و متعلّقات زكات توسط حاكم اسلامى

سؤال 1864. آيا حاكم اسلامى مى تواند برخى از متعلّقات يا مصارف زكات را بنابر مصالح جامعه كم يا زياد نمايد؟

جواب:  خير.
  

 
پاسخ به احکام شرعی
 
موتور جستجوی سایت

تابلو اعلانات

پیوندها

حدیث روز
بسم الله الرحمن الرحیم
چهار پناهگاه در قرآن
   
أَبَانُ بْنُ عُثْمَانَ وَ هِشَامُ بْنُ سَالِمٍ وَ مُحَمَّدُ بْنُ حُمْرَانَ عَنِ الصَّادِقِ (علیه السلام) قَالَ:
عَجِبْتُ لِمَنْ فَزِعَ مِنْ أَرْبَعٍ كَيْفَ لَا يَفْزَعُ إِلَى أَرْبَعٍ
(۱) عَجِبْتُ لِمَنْ خَافَ كَيْفَ لَا يَفْزَعُ إِلَى قَوْلِهِ- حَسْبُنَا اللَّهُ وَ نِعْمَ الْوَكِيلُ فَإِنِّي سَمِعْتُ اللَّهَ عَزَّ وَ جَلَّ يَقُولُ بِعَقَبِهَا فَانْقَلَبُوا بِنِعْمَةٍ مِنَ اللَّهِ وَ فَضْلٍ لَمْ يَمْسَسْهُمْ سُوءٌ
(۲) وَ عَجِبْتُ لِمَنِ اغْتَمَّ كَيْفَ لَا يَفْزَعُ إِلَى قَوْلِهِ- لا إِلهَ إِلَّا أَنْتَ سُبْحانَكَ إِنِّي كُنْتُ مِنَ الظَّالِمِينَ فَإِنِّي سَمِعْتُ اللَّهَ عَزَّ وَ جَلَّ يَقُولُ بِعَقَبِهَا- وَ نَجَّيْناهُ مِنَ الْغَمِّ وَ كَذلِكَ نُنْجِي الْمُؤْمِنِينَ
(۳) وَ عَجِبْتُ لِمَنْ مُكِرَ بِهِ كَيْفَ لَا يَفْزَعُ إِلَى قَوْلِهِ- وَ أُفَوِّضُ أَمْرِي إِلَى اللَّهِ إِنَّ اللَّهَ بَصِيرٌ بِالْعِبادِ فَإِنِّي سَمِعْتُ اللَّهَ عَزَّ وَ جَلَّ يَقُولُ بِعَقَبِهَا- فَوَقاهُ اللَّهُ سَيِّئاتِ ما مَكَرُوا
(۴) وَ عَجِبْتُ لِمَنْ أَرَادَ الدُّنْيَا وَ زِينَتَهَا كَيْفَ لَا يَفْزَعُ إِلَى قَوْلِهِ- ما شاءَ اللَّهُ لا قُوَّةَ إِلَّا بِاللَّهِ فَإِنِّي سَمِعْتُ اللَّهَ عَزَّ وَ جَلَّ يَقُولُ بِعَقَبِهَا- إِنْ تَرَنِ أَنَا أَقَلَّ مِنْكَ مالًا وَ وَلَداً. فَعَسى‏ رَبِّي أَنْ يُؤْتِيَنِ خَيْراً مِنْ جَنَّتِكَ وَ عَسَى مُوجِبَةٌ
    
آقا امام صادق (عليه السّلام) فرمود: در شگفتم از كسى كه از چهار چيز مى‌هراسد چرا بچهار چيز پناهنده نميشود:
(۱) شگفتم از آنكه ميترسد چرا پناه نمى‌برد بفرمودۀ خداى عز و جل« حَسْبُنَا اَللّٰهُ‌ وَ نِعْمَ‌ اَلْوَكِيلُ‌ » خداوند ما را بس است و چه وكيل خوبى است زيرا شنيدم خداى جل جلاله بدنبال آن ميفرمايد:بواسطۀ نعمت و فضلى كه از طرف خداوند شامل حالشان گرديد باز گشتند و هيچ بدى بآنان نرسيد.
(۲) و شگفتم در كسى كه اندوهناك است چرا پناه نمى‌برد بفرمودۀ خداى عز و جل:« لاٰ إِلٰهَ‌ إِلاّٰ أَنْتَ‌ سُبْحٰانَكَ‌ إِنِّي كُنْتُ‌ مِنَ‌ اَلظّٰالِمِينَ‌ » زيرا شنيدم خداى عز و جل بدنبال آن ميفرمايد در خواستش را برآورديم و از اندوه نجاتش داديم و مؤمنين را هم چنين ميرهانيم.
(۳) و در شگفتم از كسى كه حيله‌اى در بارۀ او بكار رفته چرا بفرمودۀ خداى تعالى پناه نمى‌برد« وَ أُفَوِّضُ‌ أَمْرِي إِلَى اَللّٰهِ‌ إِنَّ‌ اَللّٰهَ‌ بَصِيرٌ بِالْعِبٰادِ »:كار خود را بخدا واگذار ميكنيم كه خداوند بحال بندگان بينا است)زيرا شنيدم خداى بزرگ و پاك بدنبالش مى‌فرمايد خداوند او را از بديهائى كه در بارۀ او بحيله انجام داده بودند نگه داشت.
(۴) و در شگفتم از كسى كه خواستار دنيا و آرايش آن است چرا پناهنده نميشود بفرمايش خداى تبارك و تعالى(« مٰا شٰاءَ اَللّٰهُ‌ لاٰ قُوَّةَ‌ إِلاّٰ بِاللّٰهِ‌ »)(آنچه خدا خواست همان است و نيروئى جز به يارى خداوند نيست)زيرا شنيدم خداى عز اسمه بدنبال آن ميفرمايد اگر چه مرا در مال و فرزند از خودت كمتر مى‌بينى ولى اميد هست كه پروردگار من بهتر از باغ تو مرا نصيب فرمايد (و كلمۀ:عسى در اين آيه بمعناى اميد تنها نيست بلكه بمعناى اثبات و تحقق يافتن است).
من لا يحضره الفقيه، ج‏۴، ص: ۳۹۲؛
الأمالي( للصدوق)، ص: ۶؛
الخصال، ج‏۱، ص: ۲۱۸.

کلیه حقوق مادی و معنوی این پورتال محفوظ و متعلق به حجت الاسلام و المسلمین سید محمدحسن بنی هاشمی خمینی میباشد.

طراحی و پیاده سازی: FARTECH/فرتک - فکور رایانه توسعه کویر -