اگر كسى كه مخارج او را ديگرى مىدهد ربحى بدست آورد

سؤال 186 - در منتخب الاحكام مسأله 47 فرموده‌ايد: (زنى كه در خانه شوهرش كسبى مثل ريسندگى و بافندگى و يا خياطى دارد و شوهرش نفقه او را مىدهد بايد خمس منافعش را بدهد و بعنوان مخارج سال، نبايد چيزى كم كند مگر آن كه شوهرش نفقه او را ندهد) بسيارى از زنان هستند كه مثل شريك، با شوهر در بعضى از كارها فعاليت مىكنند و مخارج خانواده خود مىنمايند در اين صورت آيا مىتوانند براى خود سال قرار بدهند و يا بدون سال هر چه در آمد داشتند خمس آن را بدهند؟.

جواب:  با فرض اين كه مخارج خانه بنمايند خمس ندارد مگر آنچه در آخر سال، باقى بماند كه خمس آن واجب است.

سؤال 187 - در توضيح المسائل مسأله 1765 فرموده‌ايد: (كسى كه مخارج او را ديگرى مىدهد بايد تمام آنچه را كه به دست مىآورد خمس آن را بدهد) اكنون پسرانى كه در خانه پدر و مادر، كار مىكنند و در آمد خود را به آنان مىدهند

مىتوانند جهت خود، براى اداء خمس سال قرار دهند؟.

جواب:  در فرض سؤال اگر پسر و دختر آنچه را كه بدست آورده‌اند در بين سال به پدر و مادر بدهند كه به مصرف مخارج منزل برسانند خمس ندارد و آنچه بعد از سال، باقى مانده باشد خمس دارد و روز شروع به كار، اول سال آنها است.

سؤال 188 - در اكثر منازل، مرد روزانه بابت مخارج، مبلغى بدست عيالش مىدهد كه به مصرف برساند و زن بواسطه قناعت، گاهى مبلغى در نزدش مىماند و آن را جهت خود، پس انداز مىكند در اين صورت آيا آخر سال خمس، اين مبلغ پس انداز نزد زن، مال شوهر است كه بايد تخميس شود و يا اين كه چون از مخارج، كسر گذاشته مربوط به او است و خمس ندارد؟.

جواب:  در هر دو صورت چه آن كه ملك شوهر باشد و چه به زن آن را هبه كرده باشد در آخر سال، بايد خمس آن را رد شود.

سؤال 189 - زن شوهردارى كه شوهر، نفقه او را مىپردازد و مخارج ديگرى هم ندارد اگر ربحى را بدست آورد آيا مىتواند در بين سال، آن ربح را به شوهر يا به ديگرى ببخشد يا چون خرج ندارد بايد خمس آن را بدهد؟.

جواب:  اگر بخشش او، زائد بر متعارف نباشد خمس بر او واجب نيست و همچنين اگر شوهرش محتاج باشد هر مبلغى به او ببخشد خمس بر زن واجب نمىباشد.

سؤال 190 - اگر شوهر با علم به رضاى زن، آن ربح را خرج كرده خمس دارد يا خير؟

جواب:  خمس ندارد.

سؤال 191 - زنى كه فرزندانش مخارج او را مىدهند مبلغى پول دارد و با اين كه پير است و از استفاده زينت افتاده با آن پولها طلا مىخرد و جمع مىكند كه هر وقت راه كربلا باز شود بفروشد و خرج سفر كند آيا اين طلاها خمس دارد يا نه؟.

جواب:  بلى اگر سال بر آن بگذرد خمس دارد.

سؤال 192 - پولى كه پدر و مادر، به اولاد مىدهند و اولاد، آن را پس انداز مىنمايد مشمول خمس هست يا نه؟.

جواب:  بلى مشمول خمس مىباشد.

سؤال 193 - شخصى كه سال ندارد اگر عيالش از پولى كه اين شخص، بابت مخارج به او مىدهد ذخيره كند و سال بر آن پول بگذرد خمس آن را بايد بدهد يا نه و اين كار براى زن، مسئوليت دارد يا نه؟.

جواب:  در فرض سؤال، اگر شوهر به مقدار نفقه، پول را تمليك به زن نمايد و زن مصرف نكند و ذخيره نمايد خمس دارد و همچنين اگر زائد بر نفقه، تمليك كند در زيادى بعد از گذشتن يك سال بر آن، واجب است زن خمس را بدهد و اگر شوهر، پول را تمليك نكند بلكه براى نفقه، مبلغى پول در اختيار زن بگذارد كه صرف در احتياجات خود كند ذخيره آن بدون اذن شوهر، جايز نيست و آنچه ذخيره نموده ملك شوهر است و واجب است شوهر، خمس آن را بدهد.

سؤال 194 - زنى قالى بافى مىكند و سرمايه هم از شوهرش نيست ولى هر چه اجرت بگيرد به شوهرش مىدهد آيا قبل از اين كه پول را به شوهر بدهد بايد خمس آن را بپردازد يا نه؟.

جواب:  اگر شوهر، در امر زندگى، محتاج باشد و زن در بين سال، وجه را به او ببخشد خمس ندارد و اگر به شوهر قرض مىدهد يا نزد او به امانت مىگذارد كه سرمايه كند خمس آن بر زن واجب است.

سؤال 195 - زنى كه قالى بافى مىكند اگر سرمايه از شوهرش باشد بعد از بافتن قالى و فروش آن، زن مىتواند بگويد من خمس خودم را مىخواهم شخصا بپردازم و آيا بر زن واجب است چنين مطلبى را بگويد يا نه؟.

جواب:  اگر زن، سهم خود را صرف مؤنه سال نكند خمس آن بر او واجب است و بايد اداء كند و مىتواند شوهر را وكيل در اداء نمايد.