شرط سوم: (سقف محل نماز کوتاه نباشد)-شرایط مکان نمازگزار:

شرط سوم1: آن كه در جايي كه سقف آن كوتاه است 2 و نمي تواند در آنجا راست بايستد، يا به اندازه اي كوچك است كه جاي ركوع و سجود ندارد، نماز نخواند واگر ناچار شود كه در چنين جايي نماز بخواند بايد به قدري كه ممكن است قيام و ركوع و سجود را بجا اورد.

این مسأله در رساله آيات عظام زنجاني و بهجت نیست.

1- اراكي، گلپايگاني، صافي، نوري: شرط ششم..

سبحانی: شرط سوم: وسعت و گنجایش برای نماز...

2- فاضل: شرط سوم: در جايي نماز بخواند كه بتواند واجبات نماز را انجام دهد . در جايي كه سقف آن كوتاه است...

*****

خوئي، تبريزي، سيستاني، وحید: شرط چهارم: آن كه جاي نمازگزار سقفش به اندازه اي كه نتواند در انجا راست بايستد كوتاه نباشد و همچنين به اندازه اي كه جاي ركوع و سجود نداشته باشد كوچك نباشد. اگر ناچار شود در جايي نماز بخواند كه به طور كلي از ايستادن تمكن ندارد، لازم است نشسته نماز بخواند و اگر از ركوع و سجود تمكّن ندارد، براي آنها با سر اشاره نمايد.

مكارم: مسأله- شرط سوم: توانايي انجام واجبات در آن محلّ. بايد در جايي نماز بخواند كه بتواند واجبات را انجام دهد؛ پس در جايي كه سقف آن كوتاه است و نمي تواند بايستد يا جاي ركوع و سجود ندارد نماز باطل است.

جوادی آملی: مسأله 928- شرط سوم: مكان نمازگزار باید از لحاظ ارتفاع، طول و عرض به قدری باشد كه بتوان تمام افعال نماز را در آن انجام داد، اگر مساحت مكان نمازگزار در یكی از جهات یادشده، به اندازه‌ای كم باشد كه قیام یا ركوع یا سجود یا نشستن در آن ممكن نباشد، نماز باطل است و در صورت ناچاری، در حدّ امكان باید قیام، ركوع و سجود انجام شود.

مظاهری: مسأله 716- در جایی که سقف آن کوتاه است و نمی توان در آنجا راست ایستاد ، یا به اندازه ای کوچک است که جای رکوع و سجود نیست نمی شود نماز خواند ولی اگر ناچار شود که در چنین جایی نماز بخواند باید به قدری که ممکن است قیام و رکوع و سجود را بجا آورد.

(مسأله 884) انسان بايد رعايت ادب را بكند و جلوتر از قبر پيغمبر صلي الله عليه و آله و سلم و امام عليه السلام 1نماز نخواند {و} چنانچه نماز خواندن بي احترامي باشد حرام است ولي نماز باطل نيست2

این مسأله در رساله آیت الله سبحانی نیست.

1- اراكي: و مساوي آن...

2- اراكي: نماز هم بنابراحتياط واجب باطل است.

*****

خوئي: مسأله 895- بايد جلوتر از قبر پيغمبر صلی الله علیه وآله وسلم و امام عليه السلام در صورتي كه مستلزم هتك باشد نماز نخواند و الا عيبي ندارد.

گلپايگاني، صافي: شرط هفتم: آن كه مساوي يا جلوتر از قبر پيغمبر صلی الله علیه وآله وسلم و ائمه عليهم السلام نماز نخواند.

گلپايگاني، صافي: مسأله 898- بنابراحتياط واجب بايد جلوتر يا مساوي با قبر پيغمبر صلي الله عليه و آله و سلم و امام عليه السلام نماز نخواند.

تبريزي: مسأله 895- جلوتر از قبر پيغمبر صلی الله علیه وآله وسلم و امام عليه السلام نماز بخواند عيبي ندارد.

فاضل: مسأله 895- انسان نباید جلوتر از قبر پیغمبرصلی الله علیه وآله وسلم و امام علیه السلام نماز بخواند و بنابراحتياط مستحب مساوي قبر مطهّر معصوم عليهم السلام نماز نخواند.

امام خامنه ای: رساله آموزشی مسأله ۱۰۹- نمازگزار نباید هنگام نماز جلوتر از قبر پیغمبر (صلی الله علیه وآله وسلم) و امام (عليه السلام) بایستد ولی مساوی قبر اشکال ندارد.

مكارم: مسأْله 810- شايسته است انسان رعايت ادب كند و جلوتر از قبر پيغمبر صلي الله عليه و آله وسلم و امام عليه السلام نماز نخواند و در صورتي كه نماز خواندن هتك و بي احترامي باشد حرام است و نماز هم اشكال دارد، در غير اين صورت نماز باطل نيست.

بهجت: مسأله 738- نمازخواندن جلوتر يا مساوي قبر پيامبر صلي الله عليه و آله و سلم و امام عليه السلام در صورتي كه بي ادبي نسبت به آنها نباشد بنابراظهر مكروه است، ولي احتياط مستحبّ اين است كه به طور كلي از اين كار مخصوصا از جلوتر ايستادن اجتناب كند.

زنجاني: شرط پنجم: جلوتر از مراقد معصومین (علیهم السلام) نباشد.

زنجاني: مسأله 895- بايد جلوتر از قبر پيغمبر (صلي الله عليه و آله وسلم) و ائمه معصومين (عليهم السلام) نماز نخواند و چنانچه اين كار مستلزم هتك باشد، حرام نيز مي باشد.

نوري: مسأْله 885- برای رعايت ادب، جلوتر از قبر پيغمبر (صلي الله عليه وآله و سلم) و امام عليه السلام نماز نخواند و چنانچه نماز خواندن بي احترامي و مستلزم هتك باشد، حرام است و نماز بنابراحتياط واجب صحيح نيست.

سيستاني: مسأله 872- پشت کردن به قبر پیامبر(صلی الله علیه وآله) و ائمه اطهار(علیهم السلام) در صورتی‌‌که بی‌‌احترامی و هتک حرمت به آنان محسوب شود، در نماز و غیر نماز حرام است و امّا چنانچه به دلیل فاصله زیاد یا وجود مانع مثل دیوار هتک و توهین محسوب نشود، اشکال ندارد؛ البتّه فاصله شدن صندوق شریف و پارچه‌ای که روی آن انداخته‌اند یا ضریح مطهّر، برای برطرف شدن بی ادبی، کافی نیست؛ ولی در هر دو حال اگر قصد قربت حاصل شود، نماز صحیح است.

وحید: مسأله 894- نماز خواندن جلوتر از قبر پیغمبر صلی الله علیه وآله و ائمه اطهار علیهم السلام در صورتی که هتک باشد حرام و باطل است، و همچنین در غیر این صورت بنابراحتیاط واجب؛ ولی اگر در نماز چیزی مانند دیوار بین او و قبر مطهّر باشد اشکال ندارد و فاصله شدن صندوق شریف و ضریح و پارچه ای که روی آن افتاده کافی نیست.

جوادی آملی: مسأله 929- اقامهٔ نماز در مكان خاص كه مستلزم معصیت باشد، حرام است؛ ولی نماز باطل نیست؛ مثلاً اگر اقامه نماز جلوتر از قبر پیامبر(صلي الله عليه وآله و سلم) و امام معصوم (علیه السلام) به فاصله كم، موجب هتک حرمت آن ذوات قدسی شود، حرام است؛ ولی نماز باطل نیست و اقامه نماز در مكان محاذی و همسطح با قبر معصوم حرام نیست.

(مسأله 885) اگر در نماز چيزي مانند ديوار بين او و قبر مطهّر باشد1 كه بي احترامي نشود2 اشكال ندارد3 ولي فاصله شدن صندوق شريف و ضريح و پارچه اي كه روي آن افتاده كافي نيست.

این مسأله در رساله آيات عظام خوئي، تبريزي، سيستاني و مكارم، سبحانی و مظاهری نیست.

1- فاضل: بين او و قبر مطهّر معصوم عليهم السلام، حائل باشد...

2- بهجت: كه مساوي يا جلوتر از قبر ايستادن بي احترامي نشود...

3- زنجاني: اگر چيزي مانند ديوار بين او و قبر مطهّر باشد، نماز خواندن اشكال ندارد...

وحید: رجوع کنید به ذیل مسأله 884.

*****

جوادی آملی: مسأله 930- اگر بین نمازگزار و قبر معصوم دیوار و مانند آن حاجبی باشد كه مانع صدق هتک حرمت است، اقامهٔ نماز حرام نیست؛ ولی ضریح یا پرده‌ای كه روی قبر شریف قرار دارد، حاجب نخواهند بود.

امام خامنه ای: رساله آموزشی مسأله ۱۱۰- اگر چیزی مانند دیوار بین نمازگزار و قبر مطهر حائل باشد که ایستادن جلوتر از قبر بی احترامی حساب نشود نماز خواندن اشکال ندارد ولی فاصله شدن صندوقی که روی قبر شریف است و ضریح و پارچه ای که روی آن افتاده است برای صدق حائل کافی نیست.