(مسأله ۱۷۴) نزدیک صبح۱ از طرف مشرق، سفیده ای۲ رو به بالا حرکت می کند که آن را فجر اوّل گویند. موقعی که آن سفیده پهن شد، فجر دوم۳، و اوّل وقت نماز صبح است۴. و آخر وقت نماز صبح موقعی است که آفتاب بیرون می آید.
۱- سیستانی: نزدیک اذان صبح...
۲- بهجت: نور سفیدی...
۳- فاضل: وقتی که ان سفیده در طرف مشرق و افق پهن و گسترده می شود آن را فجر دوم گویند...
۴- مظاهری: [پایان مسأله]
*****
مکارم: مسأله ۶۸۱- وقت اذان صبح (برای نماز و روزه) در شبهای مهتابی و غیر مهتابی یکسان است و معیار، ظاهر شدن نور شفق در افق است، هر چند بر اثر تابش مهتاب، نمایان نباشد و وقت نماز صبح از اوّل طلوع فجر صادق است تا طلوع آفتاب؛ و فجر صادق، سپیده صبح است که در افق پهن می شود و بهتر است نماز صبح را قبل از روشن شدن هوا در همان تاریکی اوّل صبح بجا آورد.
زنجانی: مسأله ۷۴۹- نزدیک اذان صبح از طرف مشرق، سفیدهای رو به بالا حرکت میکند که آن را فجر اوّل یا فجر کاذب گویند، موقعی که آن سفیده پهن شد، فجر دوم یا فجر صادق و اوّل وقت نماز صبح است، البته در شبهای روشن که مهتاب سبب میشود روشنی در افق نمایان نشود نمازگزار باید احتیاط کند و تا روشن شدن افق نماز را تأخیر بیاندازد. آخر وقت نماز صبح موقعی است که آفتاب بیرون میآید.
جوادی آملی: مسأله ۷۸۲- در پایان شب، سفیدهای در مشرق به صورت عمودی به بالا حركت میكند كه فجر اول و فجر كاذب است، چون به زودی برطرف میشود، سپس در كرانه مشرق، دو نوار كاملاً پهن و از هم ممتاز، یكی در بالا و دیگری پایین قرار دارند كه هر لحظه سفیدی نوار پایین، بیشتر و سیاهی نوار بالا كمتر میشود كه فجر دوم و فجر صادق است، چون در گزارش فرا رسیدن صبح، صادق است. اول وقت نماز صبح، آغاز فجر صادق است و آخر وقت آن، اول طلوع آفتاب. لیالی مُقمره با شبهای دیگر هم تفاوتی ندارند.
امام خامنه ای رساله نماز و روزه مسأله (۴): وقت نماز صبح از هنگام طلوع فجر (فجرصادق) تا طلوع آفتاب است.
امام خامنه ای رساله نماز و روزه مسأله (۵): در تحقق طلوع فجر (ابتدای وقت فریضه صبح) فرقی بین شبهای مهتابی و غیر مهتابی نیست هرچند بهتر است نمازگزار در شبهای مهتابی صبر کند تا سپیده صبح بر روشنایی مهتاب غلبه کند و سپس نماز بخواند.