تصرف در وقف
سؤال: شخصي در جوار مسجد، در منزل شخصي خود مجلس عزاداري حضرت اباعبدالله الحسين7 را بر پا مي‌كند و از اموال مسجد، مثل منبر، فرش، كتر و قوري استفاده مي‌كند، استدعا دارم بفرمائيد:آيا جايز است؟
1) آيا اين عمل جايز است؟
2) در همين مسجد آشپزخانه‌اي با پول مردم ساخته شده، و اين شخص انتظار دارد غذاي مجلس عزاداري خود را در آشپزخانه مسجد بپزد و به عزاداران بدهد و مي‌گويد پول آب و برق و گاز را مي‌دهم، آيا اين عمل جايز است؟
پاسخ1) اگر وقف خاص باشد جايز نيست ولي اگر وقف عام باشد با اجازه از امام جماعت مسجد جايز است.
پاسخ 2) با اجازه از امام جماعت و دادن مبلغي متعارف براي مخارج مسجد جايز است.
اجاره موقوفه بدست متولي
سؤال: حمّامي است موقوفه كه متولّي وقف مي‌خواهد اين حمّام را اجاره دهد و در اجاره نامه مواردي را شرط كرده، مستدعي است مرقوم فرماييد كدام يك از اين شرايط كه در ذيل مي‌آيد خلاف شرع است؟
1) مستأجر موظّف است شخصاً از مورد اجاره استيفاي منفعت نمايد.
2) مستأجر موظّف است از هر نفر بابت استحمام مبلغ .... ريال دريافت نمايد.
3) مستأجر موظّف است نيم ساعت قبل از اذان صبح تا دو ساعت بعد از اذان مغرب، حمّام را جهت استحمام عمومي باز نمايد.
4) تعطيل كردن حمّام صرفاً به جهت تعميرات مورد نياز است و مستأجر حق‌ّ ندارد حمّام را به جهات ديگر تعطيل نمايد.
پاسخ : متولّي حق‌ّ دارد كليه اين (شروط) ــ(موارد)ــ و مانند آن را (بنمايد) ــ(شرط نمايد)ــ
شرايط وقف و واقف
اختيار واقف بعد از وقف
سؤال: اگر شخصی زمینی را وقف مسجد کند تا چه اندازه اجازۀ دخالت در امورات داخلی مسجد را دارد؟
پاسخ: واقف بعد از وقف و دادن مورد وقف به موقوفٌ علیهم، هیچ کاره است، مگر اینکه در ضمن وقف خود را متولّی یا ناظر کرده باشد.
سؤال: هر گاه كسي وقف را معلّق بر شرطي كند كه در حال وقف نمودن حاصل نيست ولي انتظار حصول آن هست يا اين كه يقيني است كه در آينده حاصل مي‌شود، مثلاً بگويد اين ملك را وقف نمودم در صورتي كه پدرم از سفر بيايد، يا وقتي كه اوّل ماه برسد، چه صورتي دارد؟
پاسخ: جايز است.
سؤال: شخصي باغي را كه مشجّر به اشجار مثمره و مركّبات بوده وقف امور خيريه كرده، ولي ملك و عرصه مال ديگري است و او فقط ميوه باغ را وقف كرده، آيا اين وقف صحيح است؟
پاسخ:بلي، وقف صحيح است.
سؤال: آيا وقف بر كافر ذمّي صحيح است؟
پاسخ: صحيح نيست.
سؤال: آيا چيزي كه وقف مي‌شود بايد حين الوقف منفعت داشته باشد؟
پاسخ:بايد منفعت داشته باشد امّا منفعت حين الوقف لازم نيست.
سؤال: بعضي مساجد يا مدارس علميه در مسير احداث يا تعريض خيابان واقع شده و خراب مي‌شود، آيا از حكم وقف خارج است؟
پاسخ: از حكم وقف خارج مي‌شود.
معناي وقف
سؤال: معني وقف را بيان فرماييد.
پاسخ: چيزي را از ملك خود بيرون كردن و اختصاص دادن آن چيز را براي كار خير، با نيّت تقرّب به خداوند تعالي.
مصرف وقف
استفاده از وسائل محرم براي کارهاي ديگر فرهنگي
سؤال: بعضي وسايل هست كه فقط جهت مراسم محرّم استفاده مي‌شود مانند ديگ، طبل، عَلَم، فرش، پارچه و ....، آيا اين، نوعي اسراف نيست و آيا از اين وسايل و اماكن نبايد استفاده ديگري نمود؟
پاسخ: اسراف نيست لكن مسلّم است كه از اين امكنه و وسايل بايد حدّاكثر بهره برداري فرهنگي به نفع دين و تشيّع صورت پذيرد و اميدواريم با توجّه متولّيان اين نقيصه مرتفع شود و بدانند كه رضايت حسين بن علي علیه السلام هم در همين است كه براي ترويج دين، از هر مكان و وسيله‌اي استفاده هميشگي شود.
سؤال: كتاب‌هاي قرآن، مفاتيح، ادعيه و زيارات كه در حسينيه وقف شده، آيا مي‌توان خارج از حسينيه و در منازل شخصي استفاده كرد؟
پاسخ: نمي‌توان اين كار را كرد.
سؤال: بعضي وسايل هست كه فقط جهت مراسم محرّم استفاده مي‌شود مانند ديگ، طبل، عَلَم، فرش، پارچه و ....، آيا اين، نوعي اسراف نيست و آيا از اين وسايل و اماكن نبايد استفاده ديگري نمود؟
پاسخ: اسراف نيست لكن مسلّم است كه از اين امكنه و وسايل بايد حدّاكثر بهره برداري فرهنگي به نفع دين و تشيّع صورت پذيرد و اميدواريم با توجّه متولّيان اين نقيصه مرتفع شود و بدانند كه رضايت حسين بن علي علیه السلام هم در همين است كه براي ترويج دين، از هر مكان و وسيله‌اي استفاده هميشگي شود.
سؤال: احتراماً به استحضار مي‌رساند زميني است كشاورزي كه اصل زمين و درآمد محصول كشاورزي آن از سال‌هاي بسيار قديم طبق گفته واقف صرف روضه خواني شود و تاكنون طبق نظر واقف انجام وظيفه شده است و از طرفي چون فرد خيّري قرار است دبيرستان دخترانه در اين روستا احداث نمايد آيا امكان واگذاري زمين كشاورزي مذكور جهت دبيرستان و يا تعويض اين زمين با زمين ديگر و يا فروش آن مجاز است‌يا خير؟ مستدعي است حضرت عالي بذل توجّه عنايت فرموده و نظر خود را در اين خصوص مرقوم فرماييد.
پاسخ: متولّي مي‌تواند زمين مزبور ــ(را)ــ اجاره بدهد و مدّت اجاره طولاني باشد و مال الاجاره ــ(را)ــ صرف روضه خواني كند ولي بايد مواظب باشد به مرور زمان آن وقف از بين نرود.
سؤال: يكي از ارگان‌هاي دولتي زمين موقوفه‌اي را براي احداث آن اداره كه در شرط اجاره نامه ذكر گرديده است اينك پس از گذشت چند سال، مستأجر بر خلاف شرط سند اجاره مبادرت به احداث هتل و مؤسّسه قرض الحسنه و غيره نموده، اينك براي روشن شدن تكليف متولّي و مستأجر خواهشمندم در اين خصوص حكم شرعي را بيان فرماييد.
پاسخ:موجر و مستأجر حق‌ّ دخالت در مورد اجاره را ندارند مگر با اذن يكديگر و فقط مستأجر مي‌تواند از منافع آن مورد اجاره استفاده كند.
سؤال: خانه‌هايي است مسكوني كه واقف، مال الاجاره آنها را براي مصرف روشنائي، فرش، عطر و .... در عتبات عاليات عراق قرار داده است. لطفاً بفرماييد:
1) آيا تخريب و تبديل خانه‌هاي مذكور به اموري غير از سكونت جايز است؟ در حالي كه مسكوني بودن خانه‌ها منظور واقف بوده است.
2) آيا در حال حاضر كه راه عتبات عاليات باز است و از نظر سياسي مشكلي وجود ندارد، حبس كردن مال الاجاره و به مصرف نرساندن آن جايز است؟
پاسخ: 1) تخريب جايز نيست، اگر نياز به مرمّت دارد بايد از همان مال الاجاره مرمّت كنند و اگر از قابليت استفاده افتاده است مي‌توانند تخريب كنند ولي بايد خانه سازي كنند، مگر در موارد استثنائي كه اجازه مجتهد جامع الشرائط را لازم دارد.
2) اگر اطمينان باشد كه به مورد، استفاده مي‌شود نگهداري مال الاجاره جايز نيست
.jpg)
.jpg)
.jpg)
.jpg)
.jpg)
(1).gif)
(1)(3).jpg)
.jpg)
