انهار
انهار
امکانات سایت
مطالب خواندنی

اصطلاحات فقهی

بزرگ نمایی کوچک نمایی

 

تقلید (آیت الله العظمی مکارم مدظله)

اصطلاحات فقهی

منابع احکام فقهی

سؤال 1: آیا تمام مسایلى که در رساله مراجع تقلید وجود دارد، برگرفته شده از احادیث و آیات قرآنى است؟ یا این که مى توان بعضى از مسایل را با دلیل عقلى بیان کرد؟

پاسخ: معمولاً تمام مسایل مزبور، از قرآن و اخبار اسلامى گرفته شده است; ولى دلیل عقلى نیز یکى از ادلّه چهارگانه فقهى است. 

رجوع به مجتهد دیگر در احتیاطات واجب

سوال2: آیا در احتیاطات واجب مى توان به هر مجتهدى مراجعه کرد؟

پاسخ: رجوع به مجتهدى که اعلم یا حداقل مساوى دیگران باشد، مانعى ندارد.

منظور از احتیاط در احکام

سؤال3: منظور از احتیاط در احکام جواز است یا حرمت؟

پاسخ: احتیاط اگر همراه با فتوی باشد مستحب است و اگر بدون آن باشد واجب است.

معنی احتیاط واجب

سؤال4: میخواستم بدانم وقتی که می فرمایید احتیاط واجب آن است که در ازدواج موقت اذن جد یا.. واجب است با حکم حرام بودن چه فرقی میکنند؟

پاسخ: تفاوتی با حرام بودن نمی کند.

معنی احتیاط بر ترک

سؤال5: احتیاط بر ترک آن است یعنی چه؟

پاسخ: یعنی یا باید آن را ترک کنید یا به فتوای مجتهد دیگری که همردیف مراجع تقلید محسوب می شود عمل کنید.

احتیاط واجب و احتیاط مستحب

سؤال 6:من گاهى که رساله توضیح المسائل را مطالعه مى کنم، به جملاتى مانند «احتیاط واجب» و «احتیاط مستحبّ» برخورد مى کنم. آیا باید به آنها عمل کنم؟

پاسخ: منظور از «احتیاط واجب» آن است که مجتهد روى جهاتى فتواى نهایى خود را بیان نکرده باشد، در این صورت مقلّد مى تواند به آن احتیاط عمل کند، و مى تواند به مرجع دیگرى مراجعه نموده، و به فتواى او عمل نماید. ولى «احتیاط مستحبّ» چنین نیست; مى تواند آن را عمل کند، یا رها نماید.

معنی عبارت "جایز نیست"

سؤال7 : آیا جمله «جایز نیست» معادل جمله «حرام است» مى باشد، یا تفاوت دارند؟ اگر تفاوت دارند، تفاوت آن در چیست؟

پاسخ: تفاوتى ندارد.

تفاوت «فتوای به احتیاط » با «احتیاط به فتوی»

سؤال 8: تفاوت «فتواى به احتیاط» با «احتیاط در فتوا» را در ضمن مثالى گویا بیان فرمایید.

پاسخ: فتواى به احتیاط آن است که مجتهد دستور به احتیاط بدهد. مثلا بگوید:«اگر دو ظرف آب وجود دارد، و مى دانى یکى از آن دو نجس است، امّا نجس را نمى شناسى باید احتیاط نموده، و از هر دو اجتناب کنى.» ولى احتیاط در فتوا این است که مثلا بگوید:«قناعت کردن به یک تسبیح اربعه در رکعت سوّم و چهارم اشکال دارد، و احتیاط آن است که سه مرتبه بخوانى».

فرق لازم و واجب در فقه

سؤال9: فرق واجب و لازم چیست؟

پاسخ: لازم و واجب معمولا به یک معناست، ولى گاهى لازم مفهوم وسیعترى دارد و بر غیر احکام تکلیفى نیز اطلاق مى شود.

قاعده اقدام

سؤال10: قاعده اقدام یعنى چه؟

پاسخ: منظور از قاعده اقدام این است که انسان آگاهانه به ضرر خود اقدام کند، مثلا جنسى را که مى داند هزارتومان ارزش ندارد به خاطر ملاحظاتى آن را به این قیمت خریدارى کند.

 منظور از عبارت حکم دائر مدار موضوع است

سؤال 11: منظور از این که مى گویند حکم، دائر مدار موضوع است، چیست؟

پاسخ: این که مى گویند حکم دائر مدار موضوع است مفهومش این است که مثلا شراب مادامى که شراب است، نجس و حرام مى باشد امّا هنگامى که سرکه شد پاک و حلال مى شود، همچنین سایر احکام شرع، تابع موضوعات آن مى باشد و با تغییر و تبدیل موضوعات، ممکن است عوض شود.

 مفهوم اماره

سؤال12: منظور از اماره چیست؟

پاسخ: منظور از اماره هر دلیل ظنّى معتبر است، مانند شهادت شهود عادل و گاه به دلایل قطعى نیز امارات قطعى گفته مى شود.

موارد رجوع در احتیاطات

سؤال 13: آیا در جملاتى از قبیل «خالى از اشکال نیست»، «محلّ تأمّل است» و «بعید نیست که چنین باشد» مى شود به مرجع تقلید دیگرى رجوع کرد؟

پاسخ: در احتیاطات، رجوع به غیر جایز است و همچنین در جمله «خالى از اشکال نیست» و جمله «محلّ تأمّل است» و امّا جمله «بعید نیست» در تعبیرات ما فتواست.

فرق قصد رجاء واستحباب مطلق در انجام عمل

سؤال14: فرق انجام عمل به قصد رجاء با انجام عمل به قصد استحباب مطلق چیست؟

پاسخ: در استحباب مطلق نیت قطعی می کند ولی در قصد رجا نیت قطعی ندارد بلکه نیت احتمالی دارد.

معنی استفتاء

سؤال16: استفتاء به چه معناست؟

پاسخ: یعنی سوال از فتوی کردن و طلب فتوی نمودن.

  

 
پاسخ به احکام شرعی
 
موتور جستجوی سایت

تابلو اعلانات
  


پیوندها

حدیث روز
بسم الله الرحمن الرحیم
چهار پناهگاه در قرآن
   
أَبَانُ بْنُ عُثْمَانَ وَ هِشَامُ بْنُ سَالِمٍ وَ مُحَمَّدُ بْنُ حُمْرَانَ عَنِ الصَّادِقِ (علیه السلام) قَالَ:
عَجِبْتُ لِمَنْ فَزِعَ مِنْ أَرْبَعٍ كَيْفَ لَا يَفْزَعُ إِلَى أَرْبَعٍ
(۱) عَجِبْتُ لِمَنْ خَافَ كَيْفَ لَا يَفْزَعُ إِلَى قَوْلِهِ- حَسْبُنَا اللَّهُ وَ نِعْمَ الْوَكِيلُ فَإِنِّي سَمِعْتُ اللَّهَ عَزَّ وَ جَلَّ يَقُولُ بِعَقَبِهَا فَانْقَلَبُوا بِنِعْمَةٍ مِنَ اللَّهِ وَ فَضْلٍ لَمْ يَمْسَسْهُمْ سُوءٌ
(۲) وَ عَجِبْتُ لِمَنِ اغْتَمَّ كَيْفَ لَا يَفْزَعُ إِلَى قَوْلِهِ- لا إِلهَ إِلَّا أَنْتَ سُبْحانَكَ إِنِّي كُنْتُ مِنَ الظَّالِمِينَ فَإِنِّي سَمِعْتُ اللَّهَ عَزَّ وَ جَلَّ يَقُولُ بِعَقَبِهَا- وَ نَجَّيْناهُ مِنَ الْغَمِّ وَ كَذلِكَ نُنْجِي الْمُؤْمِنِينَ
(۳) وَ عَجِبْتُ لِمَنْ مُكِرَ بِهِ كَيْفَ لَا يَفْزَعُ إِلَى قَوْلِهِ- وَ أُفَوِّضُ أَمْرِي إِلَى اللَّهِ إِنَّ اللَّهَ بَصِيرٌ بِالْعِبادِ فَإِنِّي سَمِعْتُ اللَّهَ عَزَّ وَ جَلَّ يَقُولُ بِعَقَبِهَا- فَوَقاهُ اللَّهُ سَيِّئاتِ ما مَكَرُوا
(۴) وَ عَجِبْتُ لِمَنْ أَرَادَ الدُّنْيَا وَ زِينَتَهَا كَيْفَ لَا يَفْزَعُ إِلَى قَوْلِهِ- ما شاءَ اللَّهُ لا قُوَّةَ إِلَّا بِاللَّهِ فَإِنِّي سَمِعْتُ اللَّهَ عَزَّ وَ جَلَّ يَقُولُ بِعَقَبِهَا- إِنْ تَرَنِ أَنَا أَقَلَّ مِنْكَ مالًا وَ وَلَداً. فَعَسى‏ رَبِّي أَنْ يُؤْتِيَنِ خَيْراً مِنْ جَنَّتِكَ وَ عَسَى مُوجِبَةٌ
    
آقا امام صادق (عليه السّلام) فرمود: در شگفتم از كسى كه از چهار چيز مى‌هراسد چرا بچهار چيز پناهنده نميشود:
(۱) شگفتم از آنكه ميترسد چرا پناه نمى‌برد بفرمودۀ خداى عز و جل« حَسْبُنَا اَللّٰهُ‌ وَ نِعْمَ‌ اَلْوَكِيلُ‌ » خداوند ما را بس است و چه وكيل خوبى است زيرا شنيدم خداى جل جلاله بدنبال آن ميفرمايد:بواسطۀ نعمت و فضلى كه از طرف خداوند شامل حالشان گرديد باز گشتند و هيچ بدى بآنان نرسيد.
(۲) و شگفتم در كسى كه اندوهناك است چرا پناه نمى‌برد بفرمودۀ خداى عز و جل:« لاٰ إِلٰهَ‌ إِلاّٰ أَنْتَ‌ سُبْحٰانَكَ‌ إِنِّي كُنْتُ‌ مِنَ‌ اَلظّٰالِمِينَ‌ » زيرا شنيدم خداى عز و جل بدنبال آن ميفرمايد در خواستش را برآورديم و از اندوه نجاتش داديم و مؤمنين را هم چنين ميرهانيم.
(۳) و در شگفتم از كسى كه حيله‌اى در بارۀ او بكار رفته چرا بفرمودۀ خداى تعالى پناه نمى‌برد« وَ أُفَوِّضُ‌ أَمْرِي إِلَى اَللّٰهِ‌ إِنَّ‌ اَللّٰهَ‌ بَصِيرٌ بِالْعِبٰادِ »:كار خود را بخدا واگذار ميكنيم كه خداوند بحال بندگان بينا است)زيرا شنيدم خداى بزرگ و پاك بدنبالش مى‌فرمايد خداوند او را از بديهائى كه در بارۀ او بحيله انجام داده بودند نگه داشت.
(۴) و در شگفتم از كسى كه خواستار دنيا و آرايش آن است چرا پناهنده نميشود بفرمايش خداى تبارك و تعالى(« مٰا شٰاءَ اَللّٰهُ‌ لاٰ قُوَّةَ‌ إِلاّٰ بِاللّٰهِ‌ »)(آنچه خدا خواست همان است و نيروئى جز به يارى خداوند نيست)زيرا شنيدم خداى عز اسمه بدنبال آن ميفرمايد اگر چه مرا در مال و فرزند از خودت كمتر مى‌بينى ولى اميد هست كه پروردگار من بهتر از باغ تو مرا نصيب فرمايد (و كلمۀ:عسى در اين آيه بمعناى اميد تنها نيست بلكه بمعناى اثبات و تحقق يافتن است).
من لا يحضره الفقيه، ج‏۴، ص: ۳۹۲؛
الأمالي( للصدوق)، ص: ۶؛
الخصال، ج‏۱، ص: ۲۱۸.

کلیه حقوق مادی و معنوی این پورتال محفوظ و متعلق به حجت الاسلام و المسلمین سید محمدحسن بنی هاشمی خمینی میباشد.

طراحی و پیاده سازی: FARTECH/فرتک - فکور رایانه توسعه کویر -