سؤال: آيا جايز است از طرف زنان، به خاطر ازدحام فوق العادهاي كه در اين سالها وجود دارد، در رمي نيابت كرد و يا بايد آنها رمي كنند، و همچنين در مورد طواف، با اين تفاوت كه ازدحام در رمي جمرات در شب تخفيف پيدا ميكند، ولي ازدحام در طواف شبانه روز تخفيف پيدا نميكند.
پاسخ: زنها در فرض مرقوم مي توانند رمي را تا آخر ايام تشريق به تأخير بياندازند، و خودشان در صورت امكان در روز رمي كنند، و گرنه شب رمي نمايند، و اگر اين هم ممكن نيست ميتوانند نايب بگيرند كه در روز رمي كند، و طواف را ميتوانند در خارج از بيست و شش ذراع و نيم در صورت اتّصال طائفين به يكديگر انجام دهد.
سؤال: سنگ زدن در روز سيزدهم براي همه به سهولت ممكن است، در اين صورت شخصي كه از رمي در روز معذور و ناتوان است، و ميتواند قضاي همه روزها را تماماً در روز سيزدهم انجام دهد، آيا ميتواند شب دهم مثلاً رمي كند، كه فرداي آن بتواند قرباني و تقصير و يا حلق نمايد؟ و همچنين با فرض اينكه روز سيزدهم ميتوانند به آساني جمره را رمي كنند، آيا نوبت به نيابت دادن به ديگري ميرسد؟
پاسخ: اگر از رمي درشب و روز معذور است،نايب بگيرد تا براياو درروز رمي نمايد، و در صورت تمكّن قضاي آنها را شخصاً در روز سيزدهم بجاي آورد.
سؤال: حاج پيش از رمي خود ميتواند براي ديگري رمي نمايد يا نه؟
پاسخ: مانعي ندارد.
سؤال: شخصي در اثر ناتواني نتوانسته رمي جمره كند، رفيقي داشته او را نايب گرفته، به عوض او هر سه جمره را زده، لكن اگر شب ميرفت براي او ممكن بود كه جمره را رمي كند، فعلاً ملتفت مسئله شده، كه حضرتعالي در مناسك فرمودهايد: «اگر زن عاجز باشد ميتواند كسي را اجيز بگيرد كه به عوض او سنگ بزند، ولي اگر شب ممكن شود ميتواند برود سنگ بزند، نميدانيم اين حكم حتمي است و يا اختياري، چون نفرمودهايد كه بايد برود، فرمودهايد ميتواند برود و سنگ بزند، لذا مسئله را واضحتر بفرماييد.
پاسخ: در فرض سوال، چنانچه رمي در شب براي خودش ممكن باشد بايد خودش در شب رمي كند، و اگر ممكن نيست نايب بگيرد، كه در روز از طرف او رمي كند، و اگر به وطن برگشته احتياطاً اگر بتواند خودش به مني برود، و قضاي آن را روز بجا آورد، و اگر متمكّن نيست نايب بگيرد كه روز از طرف او رمي كند، و در هر صورت بايد رمي در ايام تشريق باشد.
سؤال: در سال گذشته عدهاي زن و مرد به مكّه مشرف شديم، يك نفر از اهل علم فرمودند زنها را براي رمي جمرات با خود نبريد، چون بر اثر تراكم جمعيت براي آنها مشكل است، و شما از طرف آنها نيابتاً رمي نماييد، و ما هم اين عمل را انجام داديم، ولي اطمينان نداريم اسقاط تكليف از آنها شده، و حج صحيح باشد، نظر مبارك را مرقوم فرماييد تا براي ما اطمينان حاصل شود.
پاسخ: در فرض مذكور، حج صحيح است ولي مجرد ازدحام، در صورتي كه موجب عدم تمكن نشود، مجوز ترك رمي و نايب گرفتن نيست، و فعلاً بر آنها لازم است در صورت تمكن خودشان به مكّه بروند، و رمي را در وقت آن انجام دهند، و در صورت عدم تمكّن نايب بگيرند.
سؤال: اگر در نيابت رمي جمرات در صورت معذوريت به بيش از يك نفر نيابت بدهد از باب احتياط جايز است يا حتماً بايد به يك نفر امين و معتمد باشد؟ و همچنين نسبت به بقيه مناسك مانند قرباني و چه بسا همزمان انجام بدهند؟
پاسخ: نيابت دادن به بيش از يك نفر به عنوان احتياط در اموري كه قابل نيابت است مانند مسئله مذكوره در سوالاشكال ندارد.
سؤال: خانمي كه نيابتاً به حج آمده و قادر به رمي جمرات نميباشد آيا ميتواند نايب بگيرد؟
پاسخ: اگر نميتواند خود رمي ميكند بايد نائب بگيرد.