سؤال: حدودي كه براي عرفات و مُزدَلِفه و مني مشخص شده است جهت انجام مناسك اعتبار دارد يا نه؟
پاسخ: چنانچه مورد اطمينان يا تصديق اهل محل باشد معتبر است.
سؤال: كراهت صعود به جبل الرّحمه، آيا قبل از نيّت وقوف به عرفات است يا بعد از آن؟
پاسخ: در وقت وقوف كراهت دارد كه از جبل بالا رود.
سؤال: شخصي وقوف اختياري عرفات را درك كرده، و قبل از رفتن به مشعر، مغمي عليه شده است. بفرماييد اگر به همين حال تا آخر اعمال باقي باشد، وظيفه چيست؟ و اگر بعد از اغماء او را به ايران آورده باشند چه حكمي دارد، و نيز اگر بعد از ايام تشريق در ماه ذيحجه به هوش بيايد، در مكّه باشد يا در ايران، چه بايد كرد؟
پاسخ: پس از به هوش آمدن اگر ميتواند خودش، و گر نميتواند نايبش بقيه اعمال را انجام دهد و حج صحيح است.
سؤال: اگر اول ماه ذيحجّه نزد شيعيان ثابت نشد تكليف آنان نسبت به وقوف و اعمال مني چيست آيا ميتوانند به حكم قاضي اهل سنّت عمل كنند؟
پاسخ: در فرض سوالاحتياط واجب آن است كه اگر ممكن است وقوف اختياري عرفات را در روزي كه پيش شيعه نهم است انجام دهند و اگر ممكن نشد اضطراري آن را درك كنند و به مشعر رفته و وقوف در آنجا را نيز درك كنند و اعمال روز عيد را در مني بجا آورند، و اگر درك اضطراري عرفات هم ممكن نباشد درك اختياري مشعر كافي است و حجش صحيح است. و درك اضطراري عرفه و اضطراري مشعر نيز بنابر اقوي كفايت ميكند و اگر درك هيچ يك از اين مواقف ميسر نشود و از جهت تقيّه ناچار به متابعت باشند و از عمل به وظيفه خود خائف باشند اقوي صحت و كفايت همين حج است هر چند عالم بخلاف باشند و اگر بدون خوف متمكن از عمل به وظيفه باشند احوط آن است كه با آنها رجاءً متابعت كنند و بعد واجب است عمل به وظيفه خود نمايند حتي با عدم علم به خلاف.
سؤال: زني كه عادت ماهانهاش مثلاً شش روز بوده است در حال عادت زنانه براي عمره تمتّع محرم ميشود، و در روز هشتم ذيحجه كه روز ششم عادت او است پاك ميگردد، و غسل ميكند، و اعمال عمره تمتّع را انجام ميدهد، و براي حج تمتّع محرم ميشود، ولي ظهر روز نهم در عرفه لك ميبيند، و نميداند كه آيا ادامه دارد تا پس از ده روز، تا استحاضه حساب شود، و اعمال قبلي او صحيح باشد، يا قبل از تمام شدن ده روز اول عادت قطع ميشود تا حكم حيض را داشته باشد، وظيفه او چيست؟ و در همين فرض اگر در مشعر لك ديد چه كند؟
پاسخ: عمل به احتياط كند، و راه احتياط انجام اعمال بدون قصد تمتّع و افراد، بلكه به قصد ما في الذمّه با قرباني در مني است. و پس از گذشت ده روز از اول حيض وظيفه او روشن ميشود، كه اگر از ده روز تجاوز نكرد و خون قطع شد، حج بدل به إفراد شده، و لازم است عمره مفرده بجاي آورد، و اگر از ده روز تجاوز كرد كشف از استحاضه بودن ميكند، و حج تمتّع او صحيح است.
سؤال: در فرض مسأله فوق اگر در عرفات يا مشعر لك ديد و همان وقت يقين پيدا كرد كه خون حيض است و قبلاً پاك نبوده، بايد چه كند، با توجه به اينكه وقت وقوفين اختياري و يا اضطراري آن باقي است، ولي وقت برگشتن به مكّه و انجام اعمال عمره تمتّع را ندارد؟
پاسخ: بقيه اعمال را به قصد ما في الذمّه ـ اعم از تمتّع و إفراد ـ بجا آورد و بعد از اتمام حج نيز بنابراحتياط واجب عمره مفرده بجا آورد.
سؤال: آيا شرط وقوف در عرفه و مشعر طهارت از حيض يا نفاس است؟
پاسخ: شرط نيست.