بسم الله الرحمن الرحیم
در باره روزه
فهرست مطالب:
(۱) فضيلت روزه
(۲) ارکان روزه
(۳) نیّت چیست؟
(۴) اقسام نیّت ها:
(۵) پایان زمان نیّتها
{۱} فضيلت روزه
قال رسول الله (صلى الله عليه و آله و سلّم): كُلُّ عَمَلِ ابنِ آدَمَ هُو لَهُ، غَيرَ الصِّيامِ هُو لي و أنا أجزِي بهِ.
هر كارى كه فرزند آدم مى كند، از آنِ اوست، مگر روزه كه از من است و پاداش آن را من مى دهم.
الخصال: ۴۵/۴۲.
قال الصادق (عليه السلام): إنَّ اللّه َ تبارَكَ و تعالى يقولُ : الصَّومُ لِي و أنا أجزِي علَيهِ.
خداوند تبارك و تعالى مى فرمايد : روزه از من است و پاداش آن را من مى دهم.
الكافي: ۴/۶۳/۶.
{۲} ارکان روزه
ارکان روزه عبارتند از:
(۱) نیّت،
(۲) امساک از مفطرات،
(۳) زمان.
نیّت چیست؟
نیّت یعنی، روزه گرفتن به قصد تقرب به خدا و امتثال امر او.
اقسام نیّت ها:
(۱) نیت روزه ی ماه مبارک رمضان
بنابر قول مشهور، بلکه به ادعای اجماع؛ در نیّت روزه ماه رمضان، تعیین (روزه ماه رمضان بودن) شرط نیست؛ بلکه نیّت روزه به قصد تقرّب به خدا کفایت میکند.
جواهر الکلام ج۱۶، ص۱۸۵-۱۸۶. العروة الوثقی ج۳، ص۵۲۲-۵۲۵.
(۲) نیت روزه معین و غیر معین
در روزه واجب غیر معین، مانند روزه کفّاره، نذر مطلق و نیز بنابر قول مشهور در روزه واجب معیّن، مانند نذر معیّن، تعیین در نیّت، شرط صحّت روزه است. بنابر این، اگر به صرف قصد تقرّب اکتفا کند، روزه صحیح نخواهد بود.
جواهر الکلام ج۱۶، ص۱۸۹-۱۹۱.
(۳) نیت روزه مستحب
اقوال در روزه مستحب مختلف است. برخی، روزه مستحب معیّن همچون [[|روزه ایام البیض]] را به روزه ماه رمضان ملحق کرده و تعیین را شرط ندانستهاند. بعضی گفتهاند: در روزه استحبابی دارای سبب خاص، مانند طلب باران، تعیین از جهت احراز خصوصیت و تحقق آن شرط است، نه آنکه شرط صحّت باشد، و در روزه استحبابی دارای زمان خاص، مانند ایام البیض، وقوع روزه در آن زمان، تعیّن آن به شمار میرود و نیازی به تعیین آن در نیّت نیست.
جواهر الکلام ج۱۶، ص۱۹۱. العروة الوثقی ج۳، ص۵۲۳-۵۲۴.
پایان زمان نیّتها:
(۱) پایان زمان نیّت در روزه واجب معیّن
بنابر قول مشهور، طلوع فجر صادق است؛ لیکن در صورت فراموشی یا جهل به ماه رمضان بودن، تا قبل از زوال، هر زمان یادش بیاید میتواند نیّت کند؛ به شرط آنکه کاری که روزه را باطل میکند انجام نداده باشد، و چنانچه بعد از زوال یادش بیاید، کفایت نمیکند.
(۲) پایان زمان نیّت در روزه واجب غیر معیّن
زمان نیّت در روزه واجب غیر معیّن و بنابر قولی در روزه مستحب تا زوال ادامه دارد. قول دیگر در روزه مستحب، امتداد زمان تا قبل از غروب خورشید است.
جواهر الکلام ج۱۶، ص۱۹۱-۱۹۸. العروة الوثقی ج۳، ص۵۳۳-۵۳۴. مستمسک العروة ج۸، ص۲۱۲-۲۱۷.
(۳) نیّت روزه یوم الشک به نیت ماه رمضان
گرفتن روزه یوم الشّک (روز مردد بین آخر شعبان و اوّل رمضان) به نیّت ماه رمضان، بنابر قول مشهور صحیح نیست؛ لیکن به نیّت روزه استحبابی ماه شعبان صحیح است و چنانچه بعد معلوم شود آن روز اوّل ماه رمضان بوده، از روزه واجب کفایت میکند.
جواهر الکلام ج۱۶، ص۲۰۷-۲۱۲.
ادامه دارد...