موارد جواز شكستن نماز واجب

مسأله 1206- شكستن نماز واجب از روی اختيار و بیعذر حرام است و شكستن آن سهواً يا در حالت عذر حرام نيست؛ ولی برای هر هدف مهم و مشروع فردی يا اجتماعی، دينی يا دنيايی ـ مانند حفظ جان، بدن، مال، آبروی خود يا مؤمن ديگر و حراست از حکم شرعی ـ مانعی ندارد.

مسأله 1207- اگر حفظ جان خود شخص يا كسی كه حفظ جان او واجب است يا حفظ مالی كه نگهداری آن واجب است يا حفظ حكمی از احكام شرع، بدون شكستن نماز ممكن نباشد، شكستن آن به عنوان مقدمه واجب لازم است؛ ولی شكستن نماز برای غرض‌هايی كه چندان مهم نيستند ـ مانند مالی كه اهمیت ندارد ـ مكروه است.

مسأله 1208- ادای دِين طلبكار پس از رسيدن وقت آن، واجب فوری است، مگر با اذن طلبكار. اگر وقت نماز وسيع است و نمازگزار در آغاز نماز است و طلبكارِ محتاجِ به مال خود، بر ادا اصرار دارد، چنانچه نمازگزار بتواند در بين نماز، بیآنكه از حال نماز خواندن خارج شود، طلب او را بپردازد، بايد در همان حال بپردازد و اگر بدون شكستن نماز، پرداختن طلب او ممكن نيست، بدهكار بايد نماز را قطع و دين طلبكار را ادا كند و اگر در پايان نماز يا وقت نماز تنگ است و ادای دين در حال نماز ممكن نيست، بدهكار میتواند نماز را قطع كند، هرچند قطع آن بر وی واجب نيست.

مسأله 1209-اگر در ميان نماز، مسجد نجس شود، يا نمازگزار در بين نماز بفهمد كه مسجد نجس است، چنانچه وقت تنگ باشد، شكستن نماز جايز نيست و بايد نماز را تمام كند. و اگر وقت وسعت دارد شكستن نماز واجب نيست، مگر پس از تمام شدن نماز، پاک كردن مسجد ممكن نباشد كه در اين حال، شكستن آن واجب است. البته اگر تطهير مسجد در ميان نماز صورت نماز را به هم نمیزند يا موجب از بين رفتن موالات و پی‌درپی بودن آن نباشد، بايد در ميان نماز و بدون قطع آن، مسجد را پاک كند و سپس بقيهٔ نماز را به‌جا آورد و اگر تطهير آن، صورت نماز را به هم میزند، بايد نماز را بشكند و پس از تطهيرِ مسجد نماز را به‌جا آورد.

مسأله 1210- در موردی كه شكستن نماز لازم است، لزوم آن، مقدمهٔ ادای واجب اصلی ـ مانند حفظ جان يا مال و نظير ادای دين طلبكار ـ است، ازاين‌رو اگر كسی كه بايد نماز را بشكند، آن را ادامه دهد و تمام كند و چنين ادامه‌ای سبب تلف شدن جان يا مال مهم كسی نشود، هرچند گناه كرده، نماز او صحيح است، اگرچه به احتياط مستحب دوباره آن را به‌جا آورد.

مسأله 1211- اگر در نماز، پيش از آنكه به اندازهٔ ركوع خم شود، يادش بيايد كه اذان يا اقامه را فراموش كرده، چنانچه وقت نماز وسعت دارد، مستحب است نماز را برای گفتن اذان و اقامه و گزاردن نمازِ دارای اين دو فضيلت، بشكند.