احکام مسافر- آیت الله العظمی وحید مدظله
نماز و روزه مسافر
ملاک مسافت شرعی در رفت و برگشت
سوال 175 : اگر به جائی برویم که مسافت رفت حدود 25 کیلومتر و جاده دیگری که از آن بر می گردیم حدوداً 20 کیلومتر باشد، در این صورت آیا نماز شکسته محسوب می شود؟
پاسخ:مسافت شرعی 8 فرسخ که حدوداً مساوی 44 کیلومتر است می باشد و باید هر یک از رفت و برگشت لا اقل به مقدار 4 فرسخ که تقریبا مساوی 22 کیلومتر است، باشد لذا در فرض مذکور نماز شکسته نیست.
شک در رسیدن به مسافت شرعی
سوال 176 : کسی به جائی خارج از وطنش رفته که شک دارد به مسافت شرعی می رسد یا نه، آیا نمازش را تمام بخواند یا شکسته و آیا لازم است که تحقیق نموده و مقدار مسافت را به دست آورده یا از دیگران بپرسد؟
پاسخ:اگر شک دارد که این مکان مخصوص به حدّ مسافت شرعی می رسد یا نه، باید نماز را تمام بخواند و می تواند احتیاط کرده و جمع بین تمام وشکسته بنماید و تحقیق برای به دست آوردن مسافت مذکور لازم نیست ، و در صورتی که می خواهد از دیگران بپرسد باید از دو نفر عادل یا یک نفر عادل یا از کسی که مورد وثوق و اطمینان است و ظن و گمان بر خلاف گفته او نیست، بپرسد.
نماز کسی که شغلش در سفر است
سوال 177 : کسی که به جهت شغلش به سفر می رود آیا نمازش تمام است یا شکسته؟
پاسخ:کسی که اقامتش در مکانی و شغل او (مثل تجارت، یا درس دادن یا درس خواندن، یا طبابت) در جائی دیگر است به طوری که یک روز در میان یا 4 روز در هفته یا بیشتر به آنجا سفر می کند نمازش در محل شغل او تمام است. اما اگر 3 روز یا 2 روز در هفته برای شغلش به سفر می رود بنابر احتیاط واجب جمع بین قصر وتمام بنماید و اگر یک روز در هفته برای شغلش به سفر می رود نمازش شکسته است.
سفر غیر شغلی برای کسی که شغلش سفر است
سوال 178 : کسی که شغلش سفر است در صورتی که سفری برود که مربوط به شغل او نیست آیا نمازش در آن سفر تمام است یا شکسته؟
پاسخ:کسی که شغلش مسافرت است اگر برای کار دیگری مانند زیارت یا حج مسافرت کند باید نماز را شکسته بخواند، ولی اگر مثلا راننده، اتومبیل خود را برای زیارت کرایه بدهد و در ضمن خودش هم زیارت کند باید نماز را تمام بخواند.
کسی که در چند ماه معین شغلش سفر است
سوال 179 : کسی که در بعضی ماههای سال یا در بعضی فصلهای سال بخاطر شغلش هر روز به مسافرت می رود ولی در بقیه ماههای سال شغل او سفر نمی باشد، آیا نمازش تمام است؟
پاسخ:در فرض مذکور بنابراحتیاط واجب در همان ماه هایی که شغلش سفر یا مقدمه سفر بوده نماز را در سفر هم تمام و هم شکسته بخواند مگر در صورتی که شش ماه ازسال یا بیشتر هر روز به سفر می رود که در این فرض بنابر أقوی نمازش تمام است ، ولی در بقیه ماههای سال اگر اتفاقاً به سفر رفت باید نماز خود را شکسته بخواند.
دانشجویی که هفته ای دو یا سه روز سفر برود
سوال 180 : احتراما دانشجوی دانشگاه کرج هستم که به مدت یکسال و نیم هر هفته سه روز باید از تهران به کرج بروم. تکلیف روزه من چیست؟
پاسخ:در صورتی که هفتهای دو یا سه روز مسافرت بروید احتیاط واجب این است که در کرج و در مسیر راه، بین نماز تمام و شکسته و همچنین بین روزه گرفتن در ماه مبارک رمضان و قضای آن در بعد ماه مبارک جمع نمائید. از آنجا که معظم له در این مسأله احتیاط واجب فرموده اند میتوانید به فالأعلمی که فتوی دارد رجوع نمائید.
سفر غیر شغلی
سوال 181 : کسی که شغل او سفر نیست و مقدمه سفر هم نیست در صورتی که به جهت زیارت (مثل جمکران رفتن) یا تفریح، یا درمان بیماری سفرهای متعدد انجام دهد آیا نمازش تمام است یا شکسته؟
پاسخ:در مفروض سؤال در صورتی که سفر شما بیشتر از حضور شما در وطن خودتان باشد، کثیر السفر بوده و نماز شما تمام است و می توانید روزه بگیرید.
دانشجویی که هر هفته پنج روز در محل تحصیل باشد
سوال 182 : دانشجوئی که هر هفته پنج روز را در محل تحصیل سپری کرده و دو روز را در وطن خود می باشد آیا برای اینکه نمازش تمام و روزه اش صحیح باشد لازم است قصد ده روز نماید؟
پاسخ:اگر در محل تحصیل مقری دارید (مثلا خانه ای خریده یا اجاره کرده اید یا در خانه شخص دیگری مستقر شده اید) در زمانی که هنوز عرفا اهل آن وطن شمرده نمی شوید، مثل دو یا سه ماه اول احتیاط واجب این است که جمع کنید بین نماز شکسته و تمام و روزه را بگیرید و قضای آن را نیز بجا آورید و بعد از گذشت این مدت آنجا در حکم وطن شما بوده و نماز شما در آنجا تمام است و می توانید روزه بگیرید و اگر مقری ندارید و دوره سال هفته ای 5 روز در سفر هستید کثیر السفر بوده و هم در محل تحصیل و هم در بین راه نماز تمام و روزه صحیح است.
قصد اقامت در مکانی به مدت طولانی
سوال 183 : بنده سال گذشته به تهران آمده و قصد داشتم به جهت شغلم مدت طولانی در تهران بمانم ولی الآن منصرف شده ام ولی ممکن است در صورتی که در شرکتی استخدام شوم سال دیگر در تهران بمانم آیا نمازم در تهران تمام است؟
پاسخ:اگر از ابتدا بنا داشته اید که لا اقل یک سال در تهران بمانید، تا وقتی در تهران هستید نمازهای شما تمام است.
قصد اقامت در شهری به مدت چند ماه
سوال 184 : اگر به مدت چند ماه در شهری مستقر شود آیا آن شهر برای او در حکم وطن است؟
پاسخ:در صورتی که کمتر از 6 ماه در آنجا مستقر شود، آنجا نه وطن اوست و نه در حکم وطن، ولی اگر بین 6 تا یک سال در آنجا مستقر شده بنابر احتیاط واجب جمع بین حکم وطن و حکم مسافر بنماید (نماز را هم تمام و هم شکسته بخواند و روزه را گرفته و قضایش را هم بجا آورد) و اگر یک سال یا بیشتر از یک سال است، آنجا در حکم وطن اوست.
مسافرت جهت تدریس در هفتهای یک روز
سوال 446 : اینجانب در هر هفته یک روز جهت تدریس به شهری با فاصله 100 کیلومتری میروم و به شهرم بر میگردم، تکلیف نماز و روزه من چگونه است؟
پاسخ:نماز شما قصر (شکسته) و روزه تان صحیح نیست. (استفتاء/10870) (منهاج 2/ قبل از م 910)
نماز و روزه سرباز
سوال 447 : بنده برای خدمت سربازی به شهری میروم و آخر هفته یک یا دو روز به وطن خود باز میگردم. حکم نماز و روزه بنده چگونه است؟
پاسخ:اگر در آنجایی که خدمت می کنید حداقل یکسال اقامت دارید در فرض سؤال که پنج روز هفته را در آنجا اقامت دارید و یک یا دو روز به وطن بر می گردید نماز شما هم در آنجایی که سرباز هستید و در وطنتان تمام است و روزه شما صحیح است البته در دو ماه اولی که در آن محل خدمت می کنید بنابراحتیاط واجب باید بین نماز شکسته و تمام جمع کنید و اگر در ماه رمضان باشد روزه بگیرید و قضاء آن را هم در وطن بجا آورید. (استفتاء/14346) (منهاج 2/929)
دانشجویی که هفتهای یک روز به محل تحصیل برود
سوال 464 : اینجانب دانشجوی قم و ساکن تهران هستم و مرتّب در حال رفت وآمد میباشم در این ترم هر هفته یک روز به قم میروم آیا باید همچنان نماز را کامل بخوانم یا خیر ؟
پاسخ:در مفروض سؤال که هفته ای یک روز میروید و بر می گردید نماز شکسته است. (استفتاء/11187) (منهاج 2/م 915)
دانشجویی که هفتهای 4 روز به محل تحصیل میرود و در آنجا استقرار ندارد
سوال 481 : دانشجویی هفتهای 4 روز به محل دانشگاه سفر نموده و در آنجا خوابگاهی ندارد، آیا نمازش تمام و روزههایش صحیح میباشد؟
پاسخ:در مورد سؤال در صورتیکه شغل او حداقل یک سال استمرار داشته باشد هم در محل تحصیل و هم در بین راه، نمازش تمام و روزهاش صحیح است، و اگر بین 6ماه تا یکسال استمرار داشته باشد به احتیاط واجب، نماز را هم تمام و هم شکسته بخواند و روزه را گرفته و بعداً قضاء نماید، و اگر کمتر از 6ماه باشد نماز او شکسته بوده و نمیتواند روزه بگیرد. (منهاج 2/م 915)
محلی که وطن پدر و مادر است ولی وطن فرزند نیست
سوال 498 : ما گاهی وقتها در سال به روستایی میرویم که 65 کیلومتر (یک ساعت) از شهرمان فاصله دارد و آنجا وطن پدر و مادرم حساب میشود و نماز آن ها کامل است، با توجه به اینکه من متولد شهر خودمان هستم و اینجا بزرگ شدهام نه در روستا و تحت سرپرستی پدرم هستم باید آنجا نمازم را کامل بخوانم یا شکسته؟
پاسخ:تا وقتی آنجا را برای زندگی انتخاب نکردید نماز شما در آنجا شکسته است. (رساله/م 1337) (استفتاء/3166) (منهاج 2/ قبل م 924)
تبعیت زن از شوهرش در وطن
سوال 515 : آیا در محلهایی که وطن من محسوب میشود و نماز من کامل است آیا نماز همسر اینجانب تمام و روزة ایشان نیز صحیح است؟
پاسخ:در جایی که شما در آنجا قصد توطن دارید و او هم به تبع شما در آنجا زندگی می کند وطن او محسوب می شود و اما در جایی که وطن شما بوده و فعلا در آنجا با او زندگی نمیکنید وطن او محسوب نمیشود. (استفتاء/11183) (منهاج 2/م 927)
|