دلالي معاملات ربوي

سؤال160: اشخاصي مؤسساتي براي دلالي در معاملات ربوي تأسيس مي كنند و از مراجعين مضطّر جهت اين دلالي وجوهي را دريافت مي كنند اين وجوه از نظر شرعي حرام است يا خير؟ و اگر حرام است توسط حاكم شرع قابل استرداد است يا خير؟

جواب: دلالي ربا مانند خود ربا حرام است و  پولي كه دلال گرفته ضامن است و بايد به صاحبش برگرداند.

سؤال161: در مورد شخص ربا خوار از نظر شرع مقدس اسلام چگونه بايد رفتار شود؟

1-چنانچه ربا خوار ، مالي را از راه ربا برده باشد، چگونه بايد با او رفتار گردد؟

2- در صورتي كه مال به ربا رفته، صاحب داشته باشد آيا مال به صاحب اصلي برگردد يا خير؟ و در غير اين صورت چه بايد كرد؟

جواب: ربا حرام است ربا خوار بايد از گناه گذشته توبه كند و آنچه را كه بابت ربا گرفته ضامن است بايد به مالك آن برگرداند و اگر نزاعي در بين باشد رسيدگي به آن موكول به محاكم قضائي است.

سؤال162: چند سال پيش مبلغ سيصد هزار ريال به عنوان سپرده ي ثابت در بانك گذاشتم تا اين كه بعد از مدتي مبلغ سه ميليون ريال از بابت آن سپرده ثابت، وام مسكن دريافت كنم اما بعد از مدت مقرّر، از بانك وام نگرفتم ولي وقتي خواست سپرده ي خود را از بانك پس بگيرم، علاوه بر سپرده، مبلغ سي و شش هزار ريال خريده اي به آن تعلق گرفت كه آن را از بانك گرفتم و به حساب اين كه اين پول مباح است، آن را با پولهاي ديگر مخلوط كرده و با آن پول مخلوط، منزل مسكوني خريداري كرده ام ولي هنوز منزل را تحويل نگرفته ام.

1-وضع سود بعد از اين چه خواهد بود؟

جواب: بهره ي پول، ربا و حرام است گرفتن آن جايز نيست.

2- براي زندگي و نماز خواندن در آن منزل مسكوني بعد از تحويل گرفتن چه بايد كرد تا تصرفات و عبادات در آن مشروع باشد؟

جواب: بايد معامله بهره ي پول كه در خريد منزل پرداخت شده از طرف صاحب واقعي آن به فقرا صدقه بدهيد.

سؤال163:اگر شخصي در سابق بهره ي بانكي حساب پس انداز را دريافت و در آن تصرف كرده است و الان مقدار آن را نمي داند، آيا تكليف شرعي او فعلاً چيست؟

جواب: در صورتي كه تصرف به استناد تقليد صحيح نبوده است، مقدار آن را ضامن است و بايد از طرف مالك واقعي به فقرا صدقه بدهد و در صورت جهل به مقدار، قدر متيقّن را به فقرا صدقه بدهد كفايت مي كتد.

سؤال164: فردي در حيات خود ضمن اينكه كشاورزي مي نمود از قرار معلوم نزول هم مي خورد حدود 9 سال است كه فوت كرده، پس از فوت، اموال وي را يك روحاني و عالم رسيدگي و صورت برداري نمود، لطفاً ما را راهنمايي فرمائيد كه با اموال مزبور چه كنيم تا حلال شود؟ و اگر كسي ادعائي برمال او داشته باشد پذيرفته است يا خير؟

جواب: آنچه از ربا به دست آمده بايد به صاحبان آن برگردد و در صورت نشناختن او به فقرا صدقه داده مي شود وچنانچه كسي ادعائي بر ميت و اموال او دارد بايد شرعاً اثبات كند.

سؤال165: بنده در سالهاي گذشته در اثر نا آگاهي از اين موضوع كه حضرتعالي در توضيح المسائل فرموده ايد بهره بانكي حرام است درآمدم را جهت محافظت در بانك ملي پس انداز مي كردم بفرماييد كه بهره ي سالهاي گذشته كه از بانك ملي دريافت مي داشته ام حلال است يا حرام ؟ و بهره بانكي سالهاي گذشته حرام است آيا پدر و مادر من كه به سختي در خانه ي مختصري زندگي مي كنند و حتي وسعت اين كه بام خانه را كاه گل كنند ندارند مي توانم اين بهره را به آنها بدهم؟ اگر به پدر و مادرم نمي توانم بدهم آيا بهتر است در شهر خودمان به مصارف خيريه برسد يا به حساب بنياد مستضعفين واريز شود؟

جواب: گرفتن بهره جايز نيست و فرقي بين زمان سابق و زمان حاضر نيست و آنچه گرفته ايد را با فرض يأس از مالكش بايد از طرف او صدقه بدهيد و اگر پدر و مادر شما فقير باشند مي توانيد به ايشان بدهيد كه در غير نفقه خودشان كه برشما واجب است صرف كنند.

سؤال166: هرگاه كسي به ديگري قرض ربوي بدهد، مثلاً هفت هزار تومان بدهد ده هزار تومان بگيرد و بعد قرض دهنده در مقام توبه برآيد و يا قرض گيرنده با مراجعه به دادسراي انقلاب اسلامي يا كميته بخواهد حق خود را پس بگيرد آيا همان سه هزار تومان اضافه را بايد پس بگيرد يا تمام ده هزار تومان را؟

جواب: فقط زياده اي را كه داده مي تواند مطالبه كند.

سؤال167: آيا بهره هايي كه بانكها به حساب پس انداز هاي معمولي مي پردازند مي توان براي بازسازي مناطق جنگ زده پرداخت نمود يانه؟ و در صورتي كه نتواند جهت بازسازي مناطق آسيب زده اختصاص داد آيا مي توان به مصرف ضعفاء رسانيد؟

جواب: بهره ي پول ربا و حرام است گرفتن آن جايز نيست و اگر بهره را گرفت و از برگرداندن به صاحب واقعي آن مأيوس است بايد از طرف او به فقراء صدقه بدهد.

سؤال168: اكنون كه مي فرماييد بهره ي پول ربا و حرام است اگر از بانك گرفتم مي توانم به حساب دولت واريز نمايم؟

جواب: در صورت يأس از مالك واقعي از طرف او به فقراء صدقه دهيد.

سؤال169: مستدعي است پاسخ سؤالات ذيل را مرقوم فرماييد:1 - آيا بهره ي پس انداز در بانك ها حرام است يا خير؟2 - آيا بهره سپرده در بانك ها حرام است يا خير؟ آيا بهره ي پس انداز را صرف كمك به جبهه هاي جنگ نمودن و يا براي كمك به افراد بي بضاعت و يا براي پرداخت كننده اجري دارد يا خير؟ 4- آيا بهره ي سپرده در بانك ها را صرف هزينه هاي غير ضروري و اجباري از قبيل چشم روشني و منزل مباركي و غيره نمودن براي پرداخت كننده اجري دارد يا خير؟

جواب: بهره ي پول ربا و حرام است و گرفتن آن جايز نيست، اگر گرفت و از برگرداندن به صاحب واقعي آن مأيوس است از طرف او به فقراء صدقه بدهد.

سؤال170: راجع به بهره اي كه بانكها مي دهند اگر كسي گرفت در جواب يك سؤال فرموده ايد اگر صاحب واقعي آن شناخته نشود به فقير بدهند و بعضي از حضرتعالي نقل مي كنند كه به خود بانك رد كنند چون صاحبش بانك است آيا وظيفه كدام است به بانك رد كنند يا از طرف صاحبش به فقير صدقه بدهند؟

جواب:از طرف صاحبش به فقير صدقه دهند.